Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022
2022-09-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni. Szczególnie intensywnie rozwijał się ruch śpiewaczy na Śląsku Opolskim.
Działający także na Opolszczyźnie Związek Kół Spiewaczych zmieniał kilkakrotnie nazwę . Zebrani w kwietniu 1936 w Bytomiu przedstawiciele kół postanowili, że będzie to Związek Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Już od 1910 roku chórzyści i śpiewacy działali przede wszystkim w ramach w Związku Polskich Szkół Śpiewaczych. Powstał on w Prowincji Śląsk Opolski i działał w pięciu okręgach.
W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze oraz powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim.Przewodniczącym był dyrektor banku w Raciborzu . Natomiast dyrygentem okręgowym został Jan Witt
W okręgu trzecim ,który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola.
Czwarty okręg działał na terenie miasta Wielkie Strzelce..Tam przewodniczącym był Józef Gomoła . Natomiast w okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działaly na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Przewodniczącym był Stanisław Jainta

W ramach wcześniej wymienionych okręgów działało 60 zespołów. Najbardziej aktywny był okręg strzelecki i bytomski.
Wybitnymi działaczami ruchu śpiewaczego byli Jan Witt,Walenty Łapa, Fabian Hajduk, Jan Rychel, Alfons Kłaka i Adam Kawik.
Ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki na Śląsku odegrał też Henryk Tondera dyrygent Okręgu I Związku Polskich Kół Śpiewaczych Śląska Opolskiego.
Przy okazji warto przypomnieć, że Tondera za swoją patriotyczną działalność znalazł się wśród 150 działaczy polskich aktywnych na Śląsku Opolskim aresztowanych przez Niemców w ramach Akcji Wrzesień 1939.
Powróćmy jednak do polskich chórów. 110 lat temu w Markowicach został założony chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy związał się ze „Strzechą”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”.
W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza, Rybnika i Turza, a koncertów wysłuchało 800 osób- pisał historyk Paweł Newerla.Według innego historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze .
Tymczasem jednym z przełomowych momentów walki o utrzymanie polskości we Wrocławiu stał się swoisty kult pieśni polskiej. Głównym promotorem tego kultu było Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Działało już przed pierwszą wojną światową, a 6 lat po jej zakończeniu w 1924 r. liczyło 50 członków. Stało się jednym z najliczniejszych polskich towarzystw śpiewa¬czych na terenie całego Śląska.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim.
W okresie międzywojennym prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała “Harmonię” najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”.
O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »