Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022
2022-09-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni. Szczególnie intensywnie rozwijał się ruch śpiewaczy na Śląsku Opolskim.
Działający także na Opolszczyźnie Związek Kół Spiewaczych zmieniał kilkakrotnie nazwę . Zebrani w kwietniu 1936 w Bytomiu przedstawiciele kół postanowili, że będzie to Związek Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Już od 1910 roku chórzyści i śpiewacy działali przede wszystkim w ramach w Związku Polskich Szkół Śpiewaczych. Powstał on w Prowincji Śląsk Opolski i działał w pięciu okręgach.
W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze oraz powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim.Przewodniczącym był dyrektor banku w Raciborzu . Natomiast dyrygentem okręgowym został Jan Witt
W okręgu trzecim ,który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola.
Czwarty okręg działał na terenie miasta Wielkie Strzelce..Tam przewodniczącym był Józef Gomoła . Natomiast w okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działaly na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Przewodniczącym był Stanisław Jainta

W ramach wcześniej wymienionych okręgów działało 60 zespołów. Najbardziej aktywny był okręg strzelecki i bytomski.
Wybitnymi działaczami ruchu śpiewaczego byli Jan Witt,Walenty Łapa, Fabian Hajduk, Jan Rychel, Alfons Kłaka i Adam Kawik.
Ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki na Śląsku odegrał też Henryk Tondera dyrygent Okręgu I Związku Polskich Kół Śpiewaczych Śląska Opolskiego.
Przy okazji warto przypomnieć, że Tondera za swoją patriotyczną działalność znalazł się wśród 150 działaczy polskich aktywnych na Śląsku Opolskim aresztowanych przez Niemców w ramach Akcji Wrzesień 1939.
Powróćmy jednak do polskich chórów. 110 lat temu w Markowicach został założony chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy związał się ze „Strzechą”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”.
W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza, Rybnika i Turza, a koncertów wysłuchało 800 osób- pisał historyk Paweł Newerla.Według innego historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze .
Tymczasem jednym z przełomowych momentów walki o utrzymanie polskości we Wrocławiu stał się swoisty kult pieśni polskiej. Głównym promotorem tego kultu było Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Działało już przed pierwszą wojną światową, a 6 lat po jej zakończeniu w 1924 r. liczyło 50 członków. Stało się jednym z najliczniejszych polskich towarzystw śpiewa¬czych na terenie całego Śląska.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim.
W okresie międzywojennym prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała “Harmonię” najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”.
O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Zobacz także

2022-08-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.08.2022 Dzisiaj mija dokładnie 100 lat, kiedy w Berlinie doszło do zjazdu przedstawicieli głównych organizacji skupiających polską społeczność w Niemczech. Tego… » więcej 2022-08-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022 Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku. » więcej 2022-08-15, godz. 09:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022 102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu… » więcej 2022-08-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.08.2022 Początek XX wieku przyniósł Górnemu Śląskowi grupę nowych działaczy walczących o polskość tych ziem.Jednym z takich śląskich działaczy był Wawrzyniec… » więcej 2022-08-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022 Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka –… » więcej 2022-07-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.07.2022 Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku występowało duże zróżnicowanie postaw wśród księży. Wrocławscy studenci teologii pochodzący z Górnego Śląska… » więcej 2022-07-23, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.07.2022 Na Śląsku niezastąpioną rolę odgrywały prawie zawsze biblioteki i czytelnie. W XIX wieku stały się cennym uzupełnieniem działających tam polskich organizacji… » więcej 2022-07-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.07.2022 Dokładnie 100 lat temu odbyła się symboliczna uroczystość przekazania części ziem Górnego Śląska do Polski. W. tym dniu w Katowicach został podpisany… » więcej 2022-07-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.07.2022 Kiedy europejska Wiosna Ludów dotarła na Śląsk wydarzenia miały już nie tylko wymiar społeczny, ale stały się też kolejnym etapem walki o charakterze… » więcej 2022-07-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.07.2022 Mija właśnie 81 lat od czasu, kiedy 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarty został w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Wcześniej Konsulat Generalny… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »