Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022
2022-08-20, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022

[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku.
Działający w Niemczech Związek organizował życie Polakom. Chronił polskość i stwarzał warunki dla jej rozwoju. Prowadził działalność kulturalną, wydawał prasę i zakładał polskie szkoły. Przejawiał też aktywność w sferze gospodarczej, zwłaszcza w spółdzielczości.

Właśnie z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech został założony Bank Słowiański w Berlinie, który stał się zapleczem finansowym polskich spółdzielni w Niemczech. Związkowi udało się też uzyskać dla Polaków status mniejszości narodowej.

Jednak przez cały czas Polacy na Śląsku byli obiektem przemocy i bezprawia ze strony Niemców, szczególnie po dojściu Hitlera do władzy. Działacze Związku dokumentowali te przestępstwa, a poszkodowanym udzielali wszechstronnej pomocy. Głośnym echem odbiło się zamordowanie przez bojówkę SA powstańca śląskiego i działacza Związku .

W 1924 roku uchwała Rady Naczelnej została ustanowiona dla wszystkich działających w Związku odznaka narodowa. Rada Naczelna Związku Polaków w Niemczech podjęła decyzję o potrzebie posługiwania się wyraźnym znakiem narodowym, mogącym zastąpić godło i biało-czerwoną flagę, których używanie w Niemczech po 1918 roku zostały zakazane.

Ostatecznie członkowie związku na jednym ze spotkań w 1932 roku ustalili, że takim ponadczasowym symbolem polskości będzie rzeka Wisła. Obecna na zebraniu, młoda 28 letnia artystka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Janina Kłopocka nadała mu ostateczny kształt.

Symbol zaproponowany przez artystkę Przedstawiał biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Przedwojenny, pierwszy wzór Rodła stworzony przez Kłopocką miał górne ramię, symbolizujące ujście Wisły, krótsze od ramienia dolnego, które symbolizowało źródło rzeki.
Artystka starała się oddać w swoim projekcie rzeczywisty kształt biegu rzeki. Wzór ten jednak w późniejszych projektach graficznych, powstałych podczas i po wojnie, ulegał licznym modyfikacjom.

Znak stał się godłem Związku Polaków w Niemczech Całość była biało-czerwona. Sama nazwa powstała na bazie dwóch słów rodzina i godło. Od tego czasu znak Rodła stał się symbolem trwania przy polskości. Jednoczył Polaków i dodawał otuchy w mrocznych czasach nazistowskich Niemiec. Był częścią składową znaków organizacji polonijnych. Wyróżniał także niektóre towarzystwa śpiewacze i drużyny harcerskie, ale i organizacje młodzieżowe takie jak Rodło Młodych Polaków.

Niestety, tak prężnie Związek działał do momentu wybuchu II wojny światowej. W oparciu o rozporządzenie władz hitlerowskich zimą 1940 roku został zdelegalizowany, najważniejszych przywódców organizacji Niemcy rozstrzelali. Pozostali działacze trafili do niemieckich obozów koncentracyjnych,

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »