Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022
2022-08-20, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022

[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
[Fot.Wiktor Krzewicki. Jedna z tablic. Wystawa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu]
Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku.
Działający w Niemczech Związek organizował życie Polakom. Chronił polskość i stwarzał warunki dla jej rozwoju. Prowadził działalność kulturalną, wydawał prasę i zakładał polskie szkoły. Przejawiał też aktywność w sferze gospodarczej, zwłaszcza w spółdzielczości.

Właśnie z inicjatywy Związku Polaków w Niemczech został założony Bank Słowiański w Berlinie, który stał się zapleczem finansowym polskich spółdzielni w Niemczech. Związkowi udało się też uzyskać dla Polaków status mniejszości narodowej.

Jednak przez cały czas Polacy na Śląsku byli obiektem przemocy i bezprawia ze strony Niemców, szczególnie po dojściu Hitlera do władzy. Działacze Związku dokumentowali te przestępstwa, a poszkodowanym udzielali wszechstronnej pomocy. Głośnym echem odbiło się zamordowanie przez bojówkę SA powstańca śląskiego i działacza Związku .

W 1924 roku uchwała Rady Naczelnej została ustanowiona dla wszystkich działających w Związku odznaka narodowa. Rada Naczelna Związku Polaków w Niemczech podjęła decyzję o potrzebie posługiwania się wyraźnym znakiem narodowym, mogącym zastąpić godło i biało-czerwoną flagę, których używanie w Niemczech po 1918 roku zostały zakazane.

Ostatecznie członkowie związku na jednym ze spotkań w 1932 roku ustalili, że takim ponadczasowym symbolem polskości będzie rzeka Wisła. Obecna na zebraniu, młoda 28 letnia artystka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Janina Kłopocka nadała mu ostateczny kształt.

Symbol zaproponowany przez artystkę Przedstawiał biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Przedwojenny, pierwszy wzór Rodła stworzony przez Kłopocką miał górne ramię, symbolizujące ujście Wisły, krótsze od ramienia dolnego, które symbolizowało źródło rzeki.
Artystka starała się oddać w swoim projekcie rzeczywisty kształt biegu rzeki. Wzór ten jednak w późniejszych projektach graficznych, powstałych podczas i po wojnie, ulegał licznym modyfikacjom.

Znak stał się godłem Związku Polaków w Niemczech Całość była biało-czerwona. Sama nazwa powstała na bazie dwóch słów rodzina i godło. Od tego czasu znak Rodła stał się symbolem trwania przy polskości. Jednoczył Polaków i dodawał otuchy w mrocznych czasach nazistowskich Niemiec. Był częścią składową znaków organizacji polonijnych. Wyróżniał także niektóre towarzystwa śpiewacze i drużyny harcerskie, ale i organizacje młodzieżowe takie jak Rodło Młodych Polaków.

Niestety, tak prężnie Związek działał do momentu wybuchu II wojny światowej. W oparciu o rozporządzenie władz hitlerowskich zimą 1940 roku został zdelegalizowany, najważniejszych przywódców organizacji Niemcy rozstrzelali. Pozostali działacze trafili do niemieckich obozów koncentracyjnych,

Zobacz także

2022-11-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022 Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż… » więcej 2022-10-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022 Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają… » więcej 2022-10-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.10. 2022 Mija właśnie 99 lat od założenia w Bytomiu Polsko Katolickiego Towarzystwa Szkolnego, które miało działać na Śląsku Opolskim. » więcej 2022-10-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.10.2022 Ważną rolę w działaniach na rzecz polskości Śląska odegrała organizacja związana z byłymi powstańcami śląskimi. Założona w 1923 roku przyjęła… » więcej 2022-10-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.10.22 W tych dniach mija 100 lat od czasu kiedy premier Julian Nowak dokonał otwarcia I Sejmu Śląskiego w Katowicach. Wcześniej Tymczasowa Śląska Rada Wojewódzka… » więcej 2022-10-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.2022 W okresie miedzywojennym poza działalnością harcerską młodzież tworzyła też własne organizacje o charakterze społeczno-politycznym. Na Śląsku, ale… » więcej 2022-09-24, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.09.2022 Mimo powszechnej propagandy niemieckiej Polacy na Ślasku nie poddawali się. Niemieckie raporty Gestapo donosiły, że bardzo popularne jest słuchanie zagranicznych… » więcej 2022-09-17, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.09.2022 Na przełomie lat 1939/1940 Niemcy rozpoczęli budowę wielkiej fabryki benzyny syntetycznej w Blachowni Śląskiej. Ściśle wiązało się to z ekspansywnymi… » więcej 2022-09-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni… » więcej 2022-09-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.09.2022 W ostatnich miesiącach poprzedzających wybuch II wojny Niemcy przygotowywali Septemberaktion.Na listach znaleźli się przede wszystkim uczestnicy powstań śląskich… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »