Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022
2022-08-15, 09:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022

[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkańcy Śląska trzykrotnie chwytali za broń. W okresie trzeciego powstania śląskiego wystąpili jako autentyczna polska armia powstańcza.

102 lata temu trwały intensywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” . Zgrzebniok jako jeden z dowódców także I powstania śląskiego uczestniczył w pracach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na czele którego stanął Wojciech Korfanty, jeden z twórców Niepodległej Rzeczypospolitej.

Warto przypomnieć, że Zgrzebniok odgrywał również czołową rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. To właśnie on zorganizował akcję zdobycia broni oraz amunicji z kozielskich koszar, w której sam wziął udział.Walczył w przebraniu niemieckiego żołnierza. Wprowadził Niemców w błąd sugerując, że dowodzi on tajną operacją niemieckiego dowództwa.

W związku z działalnością patriotyczną, na rzecz polskiego Śląska został aresztowany. Z więzienia jednak uciekł. Już wcześniej nazywany był przez Niemców największym polskim bandytą w okręgu kozielskim.Nie przejmował się tym zbytnio i włączył się w dalszą walkę o polski Śląsk.

Znalazł się wśród delegatów, którzy powiadomili gen.Józefa Dowbor-Muśnickiego o decyzji wybuchu I powstania. Nie można zapominać, że w Zgrzebniok w dwóch pierwszych powstaniach sprawował funkcje dowódcze.

Wybuch II powstania śląskiego przyśpieszyły brutalne represje niemieckich bojówek wobec Polaków. W przeddzień wybuchu II insurekcji w Katowicach został brutalnie zamordowany polityk, działacz społeczny i lekarz Andrzej Mielęcki członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Działał on w Towarzystwie dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku i kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska.

Kiedy 17 sierpnia wybuchły rozruchy na Śląsku związane z fałszywymi informacjami o sukcesach bolszewików pod Warszawą w pobliżu gdzie mieszkał doszło do wymiany ognia między wojskami alianckimi i niemieckim.W czasie strzelaniny Mielęcki, który jako lekarz chciał udzielić pomocy poszkodowanym zginął.

Jego śmierć stała się jedną z przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. Poza tym brak reakcji ze strony aliantów zwłaszcza Anglików i Włochów spowodował , że ludność polska i przywódcy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego zrozumieli, że są zdani tylko na własne siły.

Tymczasem Niemcy cały czas wykorzystywali fakt zaangażowania się Polski w wojnę polsko- bolszewicką. Władze niemieckie wykorzystując udział Polaków w wojnie przygotowywały się nawet do zbrojnego wkroczenia. Nie tylko na Górny Śląsk , ale również do Wielkopolski i na Pomorze.Jednak po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z interwencji zbrojnej, ale terror wobec Polaków nie ustał.

Kiedy w lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary Polacy ponownie chwycili za broń.W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie.Zaraz po wezwaniu Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny.Już w pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności.Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem powstania było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską , a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to się powstańcom udało wywalczyć.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »