Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022
2022-08-06, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022

[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka – młodszy, który żył i działał w latach 1856-1919.
Jako drukarz, wydawca i działacz społeczny walczył o utrzymanie polskości na Górnym Śląsku. Urodził się w Pielgrzymowicach. Po swoim ojcu Karolu odziedziczył polski patriotyzm oraz potrzebę służenia Ślązakom.

Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie praktykował w drukarni w Mikołowie. Po śmierci Ojca przejął drukarnię, którą przekształcił w profesjonalny zakład poligraficzny. Drukowane były tam w dużych nakładach polskie książki, w tym dzieła Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego oraz kalendarze i śpiewniki. Dużą popularnością cieszył się "Kalendarz Mariański", który osiągnął gigantyczny jak na ówczesne czasy nakład 100 tysięcy egzemplarzy. Następnie wydawnictwa były rozprowadzane na Śląsku wśród mieszkańców wsi i małych miasteczek.

Miarka junior był człowiekiem zapobiegliwym i oszczędnym. Dochody uzyskiwane ze sprzedaży wydawnictwa inwestował w rozwój drukarni. Już wkrótce wybudował nowoczesny zakład drukarski w Mikołowie, w którym zatrudniał 90 osób. Zakład przyjął nazwę „Wydawnictwo Dzieł Ludowych Karola Miarki w Mikołowie”.

W Wydawnictwie Miarki drukowano „Biblioteczkę dla Dziatwy i Młodzieży Polskiej” oraz czasopisma katolickie m.in. Misjonarza Katolickiego. Natomiast w serii ”Biblioteka Pisarzy Polskich” ukazały się dzieła: Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego, Pola i Syrokomli. Wydawano bajki i opowiadania dla dzieci i młodzieży oraz utwory sceniczne.

Na początku XX wieku jego firma wydawnicza przeżywała poważne kłopoty finansowe. Powstał więc projekt przekształcenia wydawnictwa w spółkę akcyjną z Miarką na czele. Plany te jednak upadły. W roku 1910 Miarka oddał wydawnictwo i drukarnię koncernowi prasowemu Adama Napieralskiego. To właśnie on właściciel i redaktor „Katolika” jako polski deputowany do Reichstagu bronił praw polskojęzycznych Górnoślązaków.

W walce o polskość Śląska zasłużył się też Emanuel Smołka. Ten polski ksiądz, nauczyciel i działacz narodowościowy stał się jednym z głównych obrońców polskości. Smołka domagał się między innymi:- prawa do języka polskiego we wszystkich szkołach na Śląsku, a jako wykładowego w szkołach ludowych- możliwości powoływania szkół polskich (obok niemieckich) w miejscowościach dwujęzycznych; publikowania ustaw także po polsku, mianowania urzędników władających językiem polskim; wprowadzenia polszczyzny w sądownictwie w rozprawach dotyczących Polaków.

W okresie największej germanizacji organizował polskie biblioteki i czytelnie na Górnym Śląsku. Żył krótko. Zmarł w wieku 34 lat. Nie miał tak dużych zasług w krzewieniu i obronie polskości, jak Józef Lompa, czy ks. Norbert Bończyk, ale nie można go przecież pominąć w sztafecie Ślązaków walczących o polski Śląsk.

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »