Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022
2022-02-26, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa gospodarcze, banki i kasy spółdzielcze. Powstawały także liczne chóry, towarzystwa śpiewacze, oraz towarzystwa sportowe i akademickie .
Jednym z najprężniejszych ośrodków polskości na Opolszczyźnie w drugiej połowie XIX w. stała się Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola.

Polacy stanowili 1/5 młodzieży studiującej na tej uczelni czyli 300 studentów. Na uczelni działała wówczas polska biblioteka. Polscy studenci założyli też Towarzystwo Literacko-Rolnicze Polaków w Prószkowie.Współpracowało ono z podobnymi towarzystwami z Wrocławia i Berlina.

To właśnie z inicjatywy Towarzystwa działającego w prośzkowskiej Akademii zorganizowano uroczyste spotkania i obchody w związku z przypadającymi rocznicami narodowymi..Taka uroczystość odbyła się w 1878 roku w 80 rocznicę urodzin Adama Mickiewicza.

Natomiast dla potrzeb miejscowej ludności studenci założyli w Prószkowie biblioteczkę ludową. Stała się ona głównym miejscem, gdzie młodzież studencka organizowała działalność oświatową.

Rozprowadzano polskie książeczki do nabożeństwa, broszury, kalendarze i wydawnictwa propagujące ideę wskrzeszenia państwa polskiego. Kolportowane były też polskie czasopisma m.in. Czas,"Tygodnik Ilustrowany", Gazeta Rolnicza,Dziennik Poznański, Gazeta Warszawska, Przyjaciel Ludu, ,Przegląd Polski, ale także Sobótkę i Nadwiślanina.

Poza Towarzystwem Literacko-Rolniczym działała Bratnia Pomoc którą tworzyli m.in Józef Świeżawski, Hieronim Zwierzycki i Władysław Struszkiewicz. Obydwie organizacje funkcjonowały do czasu likwidacji prószkowskiej szkoły . Po zamknięciu Akademii działalność patriotyczna Polaków skupiła się wokół działającego tam już Instytutu Pomologicznego.

Innym znaczącym wydarzeniem dla polskiej przedsiębiorczości na Opolszczyźnie stało się powołanie w czerwcu 1869 roku Towarzystwa Pożyczkowego. Inicjatorem był Juliusz Szaflik asystent zarządu huty w Zawadzkiem. Faktycznie była to pierwsza polska spółdzielnia kredytowa na Śląsku. Na początku Spółdzielnia działała w Zawadzkiem potem rozszerzyła działalność także w okolicznych miejscowościach na Opolszczyźnie.

Niestety szykanowana przez zarząd huty i prześladowana przez pruską policję działała tylko 2 lata. Założyciel spółdzielni nie poddał się jednak .Skontaktował się i rozpoczął współpracę na rzecz polskości Śląska z Karolem Miarką.W późniejszym czasie został nawet dyrektorem Banku Ludowego w Bytomiu.

Na koniec przypomnijmy. W XIX wieku na losach Polaków w zaborze pruskim zaważyło przede wszystkim zjednoczenie Niemiec. Bismarck realnego przeciwnika upatrywał w grupach społecznych już uświadomionych, czyli w szlachcie, inteligencji mieszczańskiej i księżach. Przeciw tym grupom władze pruskie nasiliły szykany i represje.
O Polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »