Już w pierwszym dniu dyktatorem III powstania ogłosił się Wojciech Korfanty. To właśnie on wydał odezwę do Ludu Śląskiego. Dowódcą wojskowym powstania został pułkownik Maciej Mielżyński W czasie insurekcji występował pod pseudonimem Nowina -Doliwa.

Przypomnijmy jego wojskową drogę. W 1920 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W styczniu następnego roku już jako podpułkownik kawalerii z doświadczeniem walki w powstaniu wielkopolskim. został oddelegowany na Górny Śląsk. Początkowo pełnił funkcję zastępcy dowódcy. Dokładnie 100 lat temu w kwietniu 1921 roku został dowódcą tajnej organizacji wojskowej Dowództwo Obrony Plebiscytu.

W chwili wybuchu III powstania śląskiego Dowództwo Obrony Plebiscytu zostało przekształcone w Naczelną Komendę Wojsk Powstańczych. I właśnie wówczas Mielżyński stanął na czele III powstania śląskiego. Jak się okazało nie sprawdził się jako dowodzący powstaniem. W związku z tym 31 maja 1921 roku został odwołany z zajmowanego stanowiska i pod koniec 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku.

Sześć lat później został właścicielem Gołębiewa pod Tczewem, gdzie przebywał aż do 1939 roku. Rok później przeniósł się do Wiednia, gdzie zmarł w 1944 roku.

Warto też przypomnieć, że Mielżyński był długoletnim prezesem Zjednoczonych Związków Powstańczych i Wojackich. Należał też do Związku Powstańców Śląskich. Był autorem wydanego 90 lat temu pamiętnika: Wspomnienia i przyczynki do historii III powstania górnośląskiego.

Na wybuch powstania mieli też wpływ wojskowi związani z II Oddziałem Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. Decyzję o wsparciu insurgentów podjął szef „Dwójki” i wiceminister ppłk Bogusław Miedziński, oczywiście za przyzwoleniem Piłsudskiego.

Niewątpliwie akcją zainspirowaną przez II Oddział Sztabu Generalnego Wojska Polskiego była Akcja Mosty przygotowana przez Grupę Wawelberga, która kierował kapitan Tadeusz Puszczyński również oficer słynnej przedwojennej „Dwójki”.

Nie był to jedyny oficer sił powstańczych mający także stopień oficerski w Wojsku Polskim. Większość oficerów biorących udział w III powstaniu śląskim pochodziła spoza Górnego Śląska, głównie z Poznańskiego, Galicji i Zagłębia Dąbrowskiego. I o tym też trzeba pamiętać wspominając w tych dniach trzecią śląską insurekcję.