W wakacje, część stałych dawców krwi, młodzież szkolna i studenci, którzy często i chętnie włączają się w honorowe oddawanie krwi, wyjeżdżają poza swoje miejsca zamieszkania i nauki, w tym poza granice kraju, co powoduje, że zmniejsza się ilość pobieranej krwi. Poza tym, wakacje to również czas wzmożonych wypadków drogowych związanych z przemieszczaniem się ludzi. Dlatego też publiczna służba krwi każdego dnia podejmuje wysiłki, aby każdy pacjent, któremu do leczenia potrzebna jest krew bądź jej składniki, miał zapewnioną odpowiednią jej ilość - podkreśliło NCK.

NCK zapewniło, że w Polsce nie brakuje krwi, a każdy pacjent, który będzie potrzebował leczenia krwią lub jej składnikami z pewnością je otrzyma. Zastrzegło jednocześnie, że sytuacja w krwiodawstwie jest bardzo dynamiczna, często nieprzewidywalna.

"Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym i dotyczą całej Polski są to jednak niedobory grupowe (tzw. jakościowe), a nie ilościowe. W chwili obecnej najbardziej oczekiwana jest krew grup ujemnych oraz krew grupy zero mająca ujemne Rh (ORhD-), ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej grupy, może być przetoczona każdemu bez ryzyka odrzucenia przez biorcę" - wyjaśniło NCK.

Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa informują na stronach internetowych swoich jednostek, jakie są bieżące stany magazynowe poszczególnych grup krwi. Zapotrzebowanie na konkretne grupy krwi jest zmienne i uzależnione od zapotrzebowania składanego przez szpitale. Przykładowo, informacje o stanie zapasów krwi i płytek krwi w RCKiK w Warszawie można znaleźć na ich głównej stronie internetowej: https://www.rckik-warszawa.com.pl/. Na stronie można również znaleźć wszystkie przydatne dla krwiodawców informacje.

Publiczna służba krwi na bieżąco analizuje zmieniającą się sytuację i dostosowuje działania do potrzeb podmiotów leczniczych w zakresie zapotrzebowania na krew i jej składniki. "Zawsze wydawana jest krew na tzw. ratunek życia oraz dla dzieci. W przypadku, kiedy jakiejś konkretnej grupy krwi w danej chwili potrzeba więcej, a na stanie magazynowym CKiK jest jej bardzo mała ilość, natychmiast jest ona sprowadzana z innego CKiK" - przekazało NCK. Jednak zarówno krew, jak i jej składniki mają określony termin ważności i nie ma możliwości gromadzenia długoterminowych zapasów.

W Polsce do pobierania krwi i jej składników uprawnione są: Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MSWiA.

Największe zużycie krwi odnotowywane jest w regionach, w których zlokalizowane są wysokospecjalistyczne ośrodki świadczące usługi m.in. w zakresie hematoonkologii, czy przeszczepiania narządów.

Krew jest potrzebna przez cały rok, a szczególnie potrzebują jej ofiary wypadków, pacjenci hematologiczni, onkologiczni i pacjenci poddawani operacjom. Średnio jedna na dziesięć osób leczonych w szpitalu potrzebuje krwi. Do przeprowadzenia operacji serca potrzebnych jest sześć jednostek krwi, dla ofiar wypadku – dziesięć jednostek. Pacjent z chorobą nowotworową potrzebuje 8 razy 450 ml na tydzień.

Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne. W każdym miejscu pobierania krwi – stacjonarnym i wyjazdowym – zorganizowana jest dodatkowo śluza bezpieczeństwa, a więc wymagane jest dezynfekowanie rąk, założenie maseczki i pomiar temperatury. Każde stanowisko do oddawania krwi przez dawcę jest dezynfekowane.

Krew może oddać osoba zdrowa, czyli taka, której to nie zaszkodzi i której krew będzie bezpieczna dla pacjentów. Musi mieć minimum 18 lat, ale nie więcej niż 65. Nie może ważyć mniej niż 50 kg.

Spis przyczyn stałej i czasowej dyskwalifikacji przyszłego dawcy można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Krwi: https://www.gov.pl/web/nck/dyskwalifikacje.

W dniu oddania krwi należy być wyspanym i wypoczętym oraz zdrowym, czyli nie mieć objawów przeziębienia, nie brać żadnych leków (nie dotyczy to większości suplementów diety, czyli np. popularnych preparatów witaminowych czy środków antykoncepcyjnych, należy jednak poinformować o tym osobę kwalifikującą).

Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa trzeba zjeść lekki posiłek niskotłuszczowy, a w ciągu 24 godzin przed pobraniem wypić ok. 2 l płynów i wziąć ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy także ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.

Po oddaniu krwi należy stosować się do zaleceń lekarza i personelu fachowego pobierającego krew, uciskać miejsce wkłucia odpowiednio długo i pozostać w miejscu oddania krwi przez co najmniej pół godziny. Należy też w dniu oddania krwi nie nosić w ręce, z której pobierano krew, ciężarów oraz powstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej. (PAP)

Autorka: Aleksandra Kiełczykowska

ak/ agz/ mow/