Naukowcy z University of Cambridge, University of Bristol i University of Edinburgh, z pomocą British Heart Foundation przeanalizowali dane zdrowotne na temat 46 mln dorosłych mieszkańców Anglii obejmujące okres od 8 grudnia 2020 do 23 stycznia 2022 roku, aby porównać występowanie chorób sercowo naczyniowych przed szczepieniami przeciw COVID-19 i dwa lata po programie szczepień.

„Badaliśmy szczepionki przeciw COVID-19 i występowanie chorób układu krążenia u prawie 46 milionów dorosłych mieszkańców Anglii i stwierdziliśmy niższą częstość występowania powszechnych chorób krążeniowych, takich jak zawały serca i udary mózgu. Częstość była niższa po każdym szczepieniu niż przed nim lub bez szczepienia" - mówi dr Samantha Ip, współautorka analizy (https://www.nature.com/articles/s41467-024-49634-x).

Według wyników zawały i udary niedokrwienne w czasie od 13. do 14. tygodnia od podania pierwszej dawki były do 10 proc. rzadsze niż przed szczepieniem. Podanie drugiej dawki preparatu firmy AstraZeneca powodowało spadek o 27 proc., a firmy Pfizer-BioNTech - 20 proc. - informują naukowcy.

Częstość innych zakrzepów, w tym zatorowości płucnej zmniejszyła się w podobnym zakresie.

"To badanie dodatkowo potwierdza dużą pulę dowodów na skuteczność programu szczepień przeciw COVID-19, który okazał się skuteczny w ochronie przed ciężkim przebiegiem COVID-19 i uratował miliony istnień na całym świecie” - dodała dr Samantha Ip.

Poprzednie badania wykazały jednak, że częstość występowania rzadkich powikłań kardiologicznych jest wyższa po niektórych szczepionkach przeciw COVID-19. Na przykład, zgłaszano przypadki zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia po szczepionkach opartych na mRNA, takich jak preparat Pfizer/BioNTech.

Nowe badanie potwierdza te wyniki, ale co ważne, nie zidentyfikowało nowych niepożądanych działań związanych ze szczepieniem przeciw COVID-19 i wskazuje, że korzyści ze szczepienia przeważają nad ryzykiem.

Naukowcy przypominają, że częstość występowania chorób układu krążenia jest wyższa po przechorowaniu COVID-19, zwłaszcza w ciężkich przypadkach. Może to tłumaczyć, dlaczego częstość zawałów serca i udarów mózgowych jest niższa u osób zaszczepionych w porównaniu z osobami nieszczepionymi, jednak dalsze wyjaśnienia tego zjawiska wykraczają poza zakres obecnej analizy.

„Program szczepień przeciw COVID-19 został w Wielkiej Brytanii przeprowadzony z dużą intensywnością i ponad 90 proc. populacji w wieku powyżej 12 lat zostało zaszczepionych przynajmniej jedną dawką do stycznia 2022 roku” - zwraca uwagę prof. William Whiteley z University of Edinburgh.

„To ogólnokrajowe badanie może uspokoić pacjentów odnośnie bezpieczeństwa układu krążeniowego po przyjęciu pierwszej, drugiej i przypominającej dawki szczepionek przeciw COVID-19. Wykazuje ono, że korzyści z drugiej i przypominającej dawki, z mniejszą liczbą częstych zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawały serca i udary mózgowe po szczepieniu, przeważają nad bardzo rzadkimi powikłaniami kardiologicznymi” - dodaje naukowiec.

„Biorąc pod uwagę kluczową rolę szczepionek w ochronie ludzi przed COVID-19, ważne jest, abyśmy nadal badali korzyści i ryzyka z nimi związane. Dostępność danych na poziomie całej populacji pozwoliła nam badać różne kombinacje szczepionek przeciw COVID-19 i rozważać rzadkie powikłania kardiologiczne. Nie byłoby to możliwe bez bardzo dużych ilości danych, do których mamy dostęp, i naszej ścisłej współpracy międzyinstytucjonalnej” - podkreśla dr Venexia Walker z University of Bristol.(PAP)

Marek Matacz

mat/ agt/