Posłowie debatowali nad dwoma projektami - senackim i poselskim - nowelizacji ustawy o tym świadczeniu.

Oba projekty, poszerzające listę beneficjentów świadczenia dla sołtysów, zostały we wtorek pozytywnie zaopiniowane przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Wiodącym jest projekt senacki, który zakłada, że sołtysi będą mogli uzyskać świadczenie po siedmiu, a nie po ośmiu latach pełnienia funkcji, niezależnie od liczby kadencji. Zmniejsza również wymaganą liczbę świadków pełnienia funkcji sołtysa z pięciu do trzech osób; takie oświadczenia są potrzebne w przypadku, gdy nie ma odpowiednich dokumentów w gminie.

Zgodnie z tym projektem wnioski już złożone przez sołtysów, które nie zostały rozpatrzone, będą rozpatrywane na podstawie nowych przepisów - bez konieczności ponownego składania wniosków. Świadczenie ma nie powodować obniżenia świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Inicjatywa senatorów powstała wskutek petycji Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów. Wskazano w niej na potrzebę modyfikacji przepisów ustawy, gdyż ich literalne stosowanie spowodowało, że świadczeń nie otrzymywała znaczna grupa sołtysów, w tym tacy, którzy pełnili funkcję sołtysa przez dwie kadencje, lecz nie spełnili wymogu pełnienia tej funkcji przez osiem lat.

Ponadto autorzy petycji postulowali uchylenie przepisów, które pozbawiają prawa do świadczenia pieniężnego sołtysów seniorów pełniących funkcję wyłącznie przed 1990 r., mimo że także otrzymali mandat mieszkańców w wyborach bezpośrednich i demokratycznych.

Z kolei złożony przez PiS poselski projekt zakłada, że okres pełnienia funkcji sołtysa, uprawniający do świadczenia pieniężnego, powinien trwać nie krócej niż 90 miesięcy, czyli 7,5 roku.

Zmiana ma umożliwić przyznanie świadczenia pieniężnego tym sołtysom, którzy pełnili tę funkcję przez właśnie taki okres i których wnioski o przyznanie tego świadczenia zostały odrzucone. W uzasadnieniu projektu wskazano, że sołtysi wybierani są w poszczególnych sołectwach w różnych terminach, przez co pojawiają się różnice w długości kadencji.

Zaproponowana przez Senat zmiana miałaby wejść w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia, a poselska - 14 dni.

Paweł Szefernaker (PiS) podkreślał, że pomimo ważnej roli jaką pełnią sołtysi w społeczności wiejskiej, nie byli oni odpowiednio wspierani, a projekty ich wspierające przez szereg lat nie wchodziły w życie. Teraz - zaznaczył - obowiązująca ustawa wymaga uzupełnienia.

Iwona Krawczyk (KO) zaznaczyła, że jej klub w pełni popiera wprowadzenie proponowanych zmian; podobne stanowisko zaprezentował Marcin Skonieczka (Polska 2050-TD). Michał Pyrzyk (PSL-TD) zadeklarował, że jego klub poprze wiodące projekt senacki, jako dalej idący. Wsparcie swoich klubów dla proponowanych zmian zapowiedzieli też Tadeusz Tomaszewski (Lewica), którego zdaniem "przywraca on zwykłą ludzką sprawiedliwość" i Jarosław Sachajko (Kukiz'15).

Niektórzy posłowie sugerowali też, że warto byłoby wprowadzić w przyszłości dodatek dla przewodniczących rad osiedli.

Według obowiązującej ustawy świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł przysługuje osobom, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez osiem lat oraz osiągnęły wiek emerytalny: kobiety - 60 lat, mężczyźni – 65 lat. Przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji.

Ponadto do okresu pełnienia funkcji sołtysa, który warunkuje przyznanie prawa do świadczenia pieniężnego, wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Świadczenie pieniężne podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. W 2024 r. wynosi ono 336,36 zł.(PAP)

wni/ godl/