Na spacer zaprasza Fundacja Inwencja, która realizuje projekt „Mój Rzeszów. Nasz Rzeszów”, którego celem jest edukacja i popularyzacja wiedzy o historii rzeszowskich Żydów.

Jak przypomniała fundacja, do wybuchu II wojny światowej w Rzeszowie istniały trzy cmentarze żydowskie. Dwa najstarsze znajdowały się w ścisłym centrum miasta, natomiast trzeci został założony w połowie XIX wieku na tzw. Czekaju, w rejonie obecnej ul. Dołowej i Rejtana.

„Były jednym z najważniejszych miejsc dla żydowskiej społeczności naszego miasta” – zaznaczyła fundacja.

Podczas spaceru „Żydowskie cmentarze w Rzeszowie” będzie się można dowiedzieć, gdzie się znajdowały i jaki obszar zajmowały żydowskie cmentarze w Rzeszowie, a także o symbolice macew i o zwyczajach pogrzebowych Żydów.

O tym wszystkim opowie Marta Wójcik, kierowniczka Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego, współpracująca z Zakładem Historii i Kultury Żydów Instytutu Historii UR, organizatorka i współorganizatorka wielu wydarzeń promujących kulturę żydowską i upamiętniających dziedzictwo rzeszowskich Żydów.

Spacer rozpocznie się w piątek o godz. 17.30 przy studni w Rynku, następnie przejdzie na Plac Ofiar Getta oraz na cmentarz przy ul. Dołowej.

Spacer zakończy cykl spotkań edukacyjnych realizowanych w ramach dziennikarsko–badawczego projektu „Mój Rzeszów, nasz Rzeszów”, którego celem jest przybliżanie mieszkańcom Rzeszowa historii jego dawnych żydowskich mieszkańców.

Jak podaje na swojej stronie Fundacja Inwencja, Polacy i Żydzi przez setki lat mieszkali w Rzeszowie razem. „Byliśmy sąsiadami, a między sąsiadami bywa tak, że czasem jest wspólna radość, a czasem pojawiają się niesnaski. Nie łączyła nas sielanka, ale jednak – poza okresami narastającej wrogości – koegzystencja obydwu grup była pokojowa, a dla rzeszowskich Żydów miasto nad Wisłokiem i Mikośką było jedyną ojczyzną, jaką mieli” – zaznacza fundacja.

Tę wspólną historię przerwała II wojna światowa, a po dawnych żydowskich sąsiadach została pustka.

„Materialne ślady żydowskiej obecności w Rzeszowie są rzadkie i niepozorne, ale świadomości wspólnej historii we współczesnej pamięci miasta brakuje chyba jeszcze bardziej, niż pamiątkowych tablic. I stąd pomysł na projekt +Mój Rzeszów. Nasz Rzeszów+” – wyjaśnia Fundacja Inwencja.

Projekt „Mój. Rzeszów. Nasz Rzeszów” polega na odkrywaniu historii żydowskich mieszkańców miasta przez jego współczesnych polskich mieszkańców.

„Na całym świecie mieszkają osoby, których przodkowie – już coraz rzadziej rodzice, a częściej dziadkowie oraz pradziadkowie – byli rzeszowianami. W opowieściach rodzinnych te osoby słyszały czasem (trudne do wypowiedzenia) słowo Rzeszów, a w albumach znajdowały zdjęcia, pocztówki, albo pożółkłe akty urodzenia z nazwą tego miasta” – zauważa fundacja.

I dodaje, że wielu z nich stara się poznać historie rodzinne, ale jest to utrudnione ze względu na barierę językową i znaczną odległość.

„Dlatego też młodzi mieszkańcy Rzeszowa dla potomków dawnych rzeszowskich Żydów staną się asystentami i pamiętnikarzami, a także wcielą się w rolę detektywów przeszłości” – zapewnia fundacja.

I zwraca uwagę, że młodzi rzeszowianie mają dostęp do miejskich urzędów, archiwów i bibliotek i mogą sprawdzić spisy mieszkańców poszczególnych kamienic, listy uczniów miejskich szkół.

Efektem ich pracy będzie publikacja książkowa, nagranie oraz artykuły na stronie: www.myrzeszowianie.pl, na której obecnie można przeczytać artykuły, powstałe podczas pierwszej edycji projektu.

„Dzieci i wnuki dawnych rzeszowian poznają wreszcie historie swoich przodków, a my lepiej poznamy naszych dawnych sąsiadów. Owszem, mieszkamy tu i teraz, ale właśnie dlatego interesuje nas to, co działo się w naszym mieście wiele lat temu. Bo przeszłość zawsze wpływa na teraźniejszość oraz na przyszłość” – podkreśla fundacja.

Projekt jest finansowany przez Fundację EVZ (Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft – Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość). (PAP)

Autorka: Agnieszka Pipała

api/ dki/