„W świetle utrzymujących się na Białorusi poważnych naruszeń praw człowieka i oczywistego ryzyka, z jakim Andrej Hniot zetknie się w przypadku powrotu do tego kraju, jest niezwykle ważne, by serbskie władze niezwłocznie przerwały proces ekstradycji” - oświadczyła dyrektorka AI w Europie Wschodniej i Azji Centralnej Marie Struthers.

„Żadna osoba, która brała udział w działalności krytycznej wobec białoruskich władz, nie powinna być pod żadnym pozorem przekazana administracji Alaksandra Łukaszenki. Tortury, poniżanie, zastraszanie, niesprawiedliwe procesy sądowe i długotrwałe wyroki więzienia to dobrze znane praktyki, wykorzystywane przez władze Białorusi jako odwet na oponentach” – podkreśliła dyrektorka AI.

Struthers powołała się na prawo międzynarodowe, które zakazuje tortur i nieludzkiego traktowania. „Zgodnie z prawem międzynarodowym, które zakazuje tortur i nieludzkiego traktowania, Serbia powinna zapewnić ochronę Andrejowi Hniotowi. Wzywamy rząd Serbii do zapewnienia mu bezpieczeństwa i wolności” – oświadczyła.

W połowie czerwca szereg organizacji praw człowieka, w tym białoruska Wiasna, skierowało apel do władz Serbii, wzywając do przerwania ekstradycji. W apelu zaznaczono, że Serbia jako sygnatariuszka Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, a także Konwencji ONZ w sprawie Zakazu Stosowania Tortur jest zobowiązana do przestrzegania zasad, zakazujących ekstradycji do kraju, gdzie istnieje groźba zastosowania tortur i innych form brutalnego traktowania.

Jak informuje białoruskie Centrum praw człowieka Wiasna, Hniot został aresztowany po przyjeździe do Belgradu w październiku 2023 roku na podstawie listu gończego Interpolu, wydanego na wniosek Białorusi. Tamtejsze władze twierdzą, że mężczyzna nie płacił podatków. Hniot oraz jego adwokaci odrzucają te oskarżenia i uważają je za sfabrykowane, a całą sprawę za motywowaną politycznie.

Hniot początkowo przebywał w więzieniu, a następnie zmieniono mu środek zapobiegawczy na areszt domowy.

Według organizacji praw człowieka „ekstradycja na Białoruś stanowi znaczne zagrożenie dla życia i zdrowia”. Podsądni w tym kraju nie tylko nie mają uczciwego procesu oraz dostępu do usług adwokatów, ale również grożą im tortury i inne formy znęcania się fizycznego i psychicznego. Więźniom politycznym odmawia się pomocy medycznej, kontaktów z adwokatami i osobami bliskimi, a w koloniach karnych wykonują oni pracę przymusową.

Hniot był jednym ze współzałożycieli organizacji sportowców SOS BY, która potępiła fałszerstwa wyborcze. Została ona przez władze uznana za „formację ekstremistyczną”. Według obrońców praw człowieka białoruskie władze mogą wszcząć wobec niego jeszcze jedną motywowaną politycznie sprawę karną - za "udział w organizacji ekstremistycznej". (PAP)

jkl/ ap/