Senackie Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzyły pismo ośmiorga sędziów Trybunału Stanu, którzy wskazali na "brak możliwości wykonywania konstytucyjnych zadań Trybunału Stanu wobec niewykonywania przez przewodniczącego Trybunału Stanu Małgorzatę Manowską prawnych obowiązków i niezwoływania pełnego składu Trybunału".

Zarzucili w nim przewodniczącej TS Małgorzacie Manowskiej, która jest także I prezes Sądu Najwyższego, że nie wykonuje prawnego obowiązku zwołania pełnego składu TS. Pismo skierowali do prezydenta, premiera, szefa MS i prokuratora krajowego, a także marszałka Sejmu i marszałek Senatu.

"Stoimy na stanowisku, że jest to celowe działanie zmierzające do obstrukcji działania Trybunału Stanu" - podkreślili sędziowie TS.

Zdaniem komisji senackich przewodnicząca TS miała obowiązek zwołać posiedzenie pełnego składu TS w ciągu 45 dni od złożenia 20 marca pisemnego wniosku przez sześciu członków Trybunału Stanu; nie zrobiła tego, co stanowi zagrożenie dla działania TS.

W uchwale przyjętej we wtorek senackie komisje stwierdziły, że "istnieje poważne zagrożenie możliwości wykonywania konstytucyjnych zadań Trybunału Stanu zgodnie z art. 198 ust. 1 Konstytucji RP" w związku z tym, że przewodnicząca TS nie zwołała pełnego składu trybunału - pomimo wniosku złożonego przez sześciu sędziów TS na podstawie paragrafu 7 ust. 3 regulaminu Trybunału Stanu.

W dokumencie przypomniano, że 20 marca br. sześciu sędziów TS zwróciło się do Manowskiej o zwołanie posiedzenia trybunału, którego przedmiotem miało być podjęcie uchwały w sprawie uchylenia regulaminu TS, a w dalszej części - w razie uchylenia dotychczasowego regulaminu - podjęcie uchwały w sprawie regulaminu TS. Uchwała przypomina też, że Manowska jako przewodnicząca TS 19 kwietnia odmówiła zwołania pełnego składu Trybunału, uzasadniając na podstawie regulaminu, że tylko jej przysługują kompetencje do zwołania posiedzenia TS w tej sprawie.

"Komisje, kierując się zasadą działania organów władzy publicznej, na podstawie i w granicach prawa wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP stwierdzają, że zgodnie z par. 7 ust. 1 pkt. 2 regulaminu Trybunału Stanu wyłączna kompetencja przewodniczącego TS do zwołania posiedzenia pełnego składu trybunału ograniczona jest do uchwalenia regulaminu. Kompetencja ta nie obejmuje natomiast zwołania pełnego składu w przedmiocie uchylenia regulaminu, o co wnioskowało sześciu sędziów TS we wniosku do przewodniczącej trybunału z 20 marca 2024 roku" - głosi uchwała.

"Zgodnie z paragrafem 7 ust. 3 regulaminu Trybunału Stanu w sprawach należących do właściwości Trybunału Stanu przewodniczący Trybunału Stanu jest obowiązany zwołać posiedzenie pełnego składu Trybunału Stanu w terminie 45 dni od daty złożenia pisemnego wniosku przez co najmniej pięciu członków Trybunału Stanu, chyba że przepisy odrębne wymagają wniosku uprawnionego podmiotu w danej sprawie" - stwierdzono.

"Komisje stwierdzają, że żadne przepisy odrębne nie wymagają wniosku innego podmiotu w sprawie uchylenia regulaminu Trybunału Stanu, a wniosek o zwołanie pełnego składu złożyła wymagana liczba sędziów" - dodano w uchwale.

W sprawie niezwoływania posiedzenia pełnego składu TS toczy się, co potwierdziła w ubiegłym tygodniu PAP, postępowanie sprawdzające w Prokuraturze Krajowej. Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez Manowską przestępstwa niedopełnienia obowiązków (art. 231 par. 1 k.k.) skierowali do prokuratury sędziowie TS. Art. 231 par. 1 k.k. głosi, że "funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3".

Sędziowie TS, którzy w marcu zwrócili się do Manowskiej o zwołanie posiedzenia TS w pełnym składzie, postulują wprowadzenie do regulaminu TS losowania składów orzekających (w pierwszej i drugiej instancji) zamiast ich wyznaczania przez przewodniczącą TS. Chcą również, by posiedzenia składów orzekających TS wyznaczał przewodniczący danego składu, postulują także jawność posiedzeń pełnego składu TS - w szczególności poprzez umożliwienie publiczności obserwowania posiedzeń, a także umożliwienie mediom transmisji obrad.

Po piśmie sędziów TS w tej sprawie do przedstawicieli najwyższych władz w Polsce przewodnicząca trybunału ogłosiła, że składy TS będą wyznaczane w drodze losowania. "Zarządzenie zostało wydane w związku z tym, że grupa członków Trybunału Stanu, którzy krzykliwie domagali się wprowadzenia w Regulaminie TS regulacji przewidujących losowanie składów orzekających, nie umiała przedstawić projektu takiej nowelizacji, który spełniałby wymogi obowiązujących zasad techniki prawodawczej" - zaznaczono w komunikacie opublikowanym na stronie Sądu Najwyższego. (PAP)

nno/ wus/