Budowa Cogiteonu zakończyła się z końcem 2023 roku po blisko trzech latach prac. "Cieszę się, że mimo trudności, które napotykaliśmy na tej drodze: najpierw pandemia, następnie wojna za naszą wschodnią granicą, co mocno skomplikowało proces inwestycyjny - możemy dzisiaj z dumą podziwiać ten nowy punkt na kulturalnej i edukacyjnej mapie naszego regionu" - zaznaczył podczas piątkowej gali otwarcia marszałek województwa małopolskiego Witold Kozłowski. "Niech to miejsce, które podkreśla unikalną tożsamość i potencjał Małopolski, jak najlepiej służy wszystkim tutaj przybywającym. Niech Cogiteon stanie się miejscem zdobywania wiedzy, odkrywania fascynacji naukowych, inspiracji i zachęty do coraz głębszego poznawania tajemnic naszego świata" - dodał marszałek.

Na piątek i sobotę instytucja zaplanowała wydarzenia towarzyszące oficjalnemu otwarciu, w tym spotkania z naukowcami, koncerty i tzw. giełdę naukową. Od niedzieli natomiast Centrum będzie dostępne dla odwiedzających wraz interaktywną wystawa stałą pt. "Człowiek i jego marzenia". Złożyło się na nią ponad sto eksponatów związanych z biologią, społeczeństwem, odkrywaniem świata, przyrodą i technologią.

"Wystawa jest podzielona na pięć części, opowiadające o różnych aspektach działalności człowieka. Zaczynamy od pytania, +jak się czujesz?+, aby później przejść przez wszystkie sekcje do pytania, +jak to sobie wyobrażasz?+. Przechodzimy więc od człowieka rozpatrywanego w aspekcie biologicznym - przez to, jak zmienia świat, jakie kreuje technologie, jak współpracuje z innymi, jak tworzy kulturę - aż do kreacji przyszłości i tego, co jeszcze człowiek może wymyślić, przede wszystkim jeżeli chodzi o technologie. Ale podejmujemy również kwestie społeczne" - powiedział PAP przed galą otwarcia odpowiedzialny za promocję Centrum Piotr Koziarz.

Jak dodał, ekspozycja jest przygotowana z myślą o dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych, ale przedstawiane na niej elementy mogą być interesują także dla dorosłych, podobnie jak inne części Centrum Nauki, w tym laboratoria czy tzw. Strefa Emocji, w której nauka będzie popularyzowana za pomocą kina 360 mającego oddziaływać na wszystkie zmysły.

W Cogiteonie znalazło się w sumie sześć laboratoriów i pracowni edukacyjnych, w tym Laboratorium Smaków z dostępem do zaplecza kuchennego, poświęcone fizyce Laboratorium Cząstek i związane z chemią Laboratorium Reakcji, Laboratorium Przyrody, a także Pracownia Techniki oraz Pracownia Innowacji. W tych pokojach zwiedzający będą mogli prześledzić przebieg reakcji chemicznych, dowiedzieć się o zasobach wody i jej obiegu w przyrodzie za sprawą makiety doliny rzecznej i toru wodnego z miniaturowymi stawami rybnymi, a także zajrzeć do szklarni. Zgodnie z zapowiedziami laboratoria będą sukcesywnie uruchamiane pod koniec czerwca.

"Nazywamy Cogiteon centrum naukowej przygody" - podkreślił Piotr Koziarz. - "Naszą misją jest popularyzacja nauki, pokazujemy również człowieka w kontekście ziemi, przyrody i kosmosu. To wątki, które eksploatujemy też podczas gali otwarcia".

Nasza dzisiejsza gala otwarcia też się na tym skupia, dlatego że pytamy co słychać we wszechświecie. Pokazujemy tego człowieka w kontekście ziemi, przyrody, i wszechświata i kosmosu i eksploatujemy te wątki właśnie podczas dzisiejszego spotkania, gali otwarcia.

Budowa Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon trwała od marca 2021 roku na skraju dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny. Nowoczesny gmach ma kształt ostrosłupa trójkątnego, jest podzielony na cztery bryły i częściowo zagłębiony w ziemi. Jego powierzchnia to 14 tys. m kw. Na dachu obiektu umieszczono spacerowy ogród o powierzchni prawie 10 tys. m kw.

Cogiteon jest instytucją kultury Województwa Małopolskiego, powołaną 15 grudnia 2017 roku. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 284 mln zł, z czego 196 mln zł to wysokość wsparcia ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.

Nazwa instytucji Cogiteon nawiązuje zarówno do łacińskiego słowa "cogito", jak i sentencji Kartezjusza "Myślę, więc jestem" ("Cogito ergo sum") oraz cyklu poetyckiego "Pan Cogito" Zbigniewa Herberta. Nazwa czerpie również z greki, o czym świadczy przyrostek odwołujący się do miejsca działań artystycznych i rozrywkowych - do "odeonu".(PAP)

autorka: Julia Kalęba

juka/ zan/