Od poniedziałku, 17 czerwca, Centrum e-Zdrowia monitoruje preskrypcję leków psychotropowych i narkotycznych, w tym opioidów jak np. fentanyl. Codziennie sporządzany będzie raport z tego monitoringu. W przypadku niepokojących wniosków, raport będzie kierowany do Komendy Głównej Policji. Monitoring jest prowadzony na poziomie lekarzy oraz podmiotów medycznych, a dane pacjenta nie są nigdzie przekazywane. Pierwszy raport ministra zdrowia Izabela Leszczyna otrzymała we wtorek.

Leszczyna, pytana w RMF24 o wyniki tego raportu odpowiedziała, że "raport jest na tyle niepokojący", że przekazała go do właściwych służb, czyli do policji. Dodała, że razem z szefem MSWiA jest po odprawie u premiera Donalda Tuska. Wyjaśniła, że po jej stronie, jako ministry zdrowia, jest monitorowanie i raportowanie wszystkich niepokojących zjawisk w tym obszarze.

Dopytywana, co oznacza "zjawisko niepokojące" oceniła, że jest to sytuacja, w której widzimy, że w jednym dniu, z jednego miejsca, na podstawie jednego pozwolenia wykonywania zawodu, wystawiono kilkaset recept, które są realizowane w różnych miejscach w Polsce. Dodała, że jest to "typowy model aktywności receptomatu".

Leszczyna przekazała, że zgodnie z wtorkową decyzją został powołany specjalny zespół, w skład którego wchodzą przedstawiciele policji, Ministerstwa Zdrowia oraz Krajowej Administracji Skarbowej. Jak tłumaczyła, jest to zespół operacyjny, stricte powołany do tego, żeby monitorować sytuację. "Potem policja podejmuje działania operacyjne" - dodała.

Szefowa resortu zdrowia oceniła, że "opioidy stały się takie bardzo medialne", choć nie powinny takimi być, bo jest to naprawdę ogromne zagrożenie. "Natomiast w Polsce nie mamy zagrożenia takiego, jak jest w Stanach Zjednoczonych, czy nawet w innych krajach Europy Zachodniej" - zaznaczyła. Wyjaśniła, że zespół został powołany po to, żeby podejmować działania, które zapobiegną temu, żeby problem opioidowy w Polsce zaistniał.

Dopytywana, czy powinno się zlikwidować receptomaty odpowiedziała, że nie sposób je zlikwidować, ponieważ wtedy trzeba byłoby zlikwidować teleporadę. "Pacjenci się już też do niej przyzwyczaili, zresztą lekarze tak samo" - oceniła. Leszczyna wskazała, że teleporada jest właściwie we wszystkich chyba systemach ochrony zdrowia w Europie, ale brakuje w polskiej ustawie choćby definicji, czym jest tak naprawdę badanie.

Ministra zdrowia zapytana została, czy odpowiedzią na ten problem nie byłoby ograniczenie grup, które mogą wystawiać recepty na opioidy, czy leki psychotropowe.

"To jest jakby ograniczanie pewnych praw lekarza, które on ma. Natomiast to, nad czym ja się zastanawiam, ale oczywiście będę o tym rozmawiała z Naczelną Izbą Lekarską, to czy nie ograniczyć preskrypcji leków właśnie psychotropowych, opioidowych do określonych podmiotów leczniczych, które będziemy mogli monitorować" - odpowiedziała Leszczyna.

Jednocześnie podkreśliła, że resort jest przed rozmowami z NIL-em. "Musimy to omówić z lekarzami, ale ja rozumiem, że lekarze też widzą, że sprawa jest poważna. Jeśli nie chcemy w Polsce mieć zjawisk takich, jak w innych krajach już występują, to musimy z pewnością dostępność do opioidów ograniczyć" - podkreśliła.

Leszczyna dodała, że resort pracuje nad zmianami legislacyjnymi, które na pewno uszczelnią pracę receptomatów.

Policja podała w sobotę, że od stycznia 2022 r. do połowy kwietnia 2024 r. policjanci zabezpieczyli dokładnie 252,2 g fentanylu i jego pochodnych w Polsce. Ilość ta jest niewielka biorąc pod uwagę ok. 21 ton środków odurzających zabezpieczonych przez policję w ubiegłym roku - poinformowała policja.

W Polsce najczęściej do nielegalnego obrotu fentanylem dochodzi poprzez fałszywe recepty lub kradzież leku, który te substancje zawiera, choć policja wskazuje też na to, że proszek lub tabletka mogą również pochodzić z przemytu.

Przez ostatnie kilkanaście miesięcy policja prowadziła 20 postępowań przygotowawczych związanych z fentanylem, w ich toku ustalono 22 podejrzanych. Policjanci zaznaczyli, że liczba prowadzonych w tych sprawach postępowań stanowią marginalny udział w całości rynku narkotykowego w Polsce. Tylko w 2023 roku policja wszczęła 37 728 postępowań ws. narkotyków.(PAP)

Autorka: Aleksandra Kiełczykowska

ak/ jann/