Europejskie Dni Archeologii (EDA) to inicjatywa realizowana w Polsce od 2019 r. Została zainicjowana w 2010 r. jako wydarzenie francuskie przez Narodowy Instytut Archeologicznych Badań Ratowniczych (Inrap).

Koordynator EDA, archeolog Narodowego Instytutu Dziedzictwa dr Nina Glińska powiedziała na piątkowym spotkaniu prasowym w Muzeum Narodowym w Warszawie, że to wyjątkowe wydarzenie.

Przypomniała, że archeologia jest dość hermetyczną dziedziną. "My, archeolodzy, na co dzień, zwłaszcza w opracowaniach naukowych, prezentując wyniki swoich badań, posługujemy się bardzo specjalistycznym językiem, często nie do końca zrozumiałym dla szerokiego grona odbiorców. Dodatkowo zabytki archeologiczne mają tę specyfikę, że nie zawsze są widoczne. Europejskie Dni Archeologii to święto, podczas którego staramy się pokazać to, co na co dzień jest niewidoczne, przybliżyć prostym językiem wyniki badań archeologicznych, ale także specyfikę pracy archeologa. Wytłumaczyć, na czym polegają badania archeologiczne, pokazać cały proces - od wykopalisk do muzeum, co się dzieje ze wszystkimi zabytkami, jak to wygląda" - mówiła dr Glińska.

"Zapraszamy bardzo często do miejsc na co dzień niedostępnych, a więc na przykład do pracowni, w których się konserwuje zabytki albo w których się je opracowuje. Wszystko po to, aby z jednej strony pokazać, jak bogate dziedzictwo archeologiczne mamy w naszym kraju, ale także w Europie, ale również po to, aby pokazać, jaką wartość mają zabytki, po to, by je chronić" - podkreśliła.

Zaznaczyła, że dziedzictwo archeologiczne to jest zasób nieodnawialny - "raz stracony, raz zniszczony, nigdy nie może zostać odtworzony".

P.o. dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa Marlena Happach, która po raz pierwszy występowała w tej roli, powiedziała, że Narodowy Instytut Dziedzictwa traktowany jest jako nowa instytucja, która powstała z połączenia doświadczenia i tego, co udało się osiągnąć w dwóch instytutach - Narodowym Instytucie Dziedzictwa i Narodowym Instytucie Konserwacji Zabytków.

"Moim zadaniem jest połączenie tych dwóch instytutów. Jest to zadanie trudne pod względem technicznym, ale też ogromne wyzwanie, bo oba instytuty zgromadziły najlepszych ludzi, specjalistów i ekspertów. Mam wrażenie, po kilku dniach pracy, że dzięki wzajemnej synergii, inspiracji, współpracy, uda nam się osiągnąć jeszcze lepszą, wyższą jakość tego, co instytuty w zakresie ochrony dziedzictwa robiły" - podkreśliła.

W kontekście Europejskich Dni Archeologii oceniła, że "bardzo potrzebne jest, żeby te specjalistyczne i czasem hermetyczne w swojej dziedzinie odkrycia przekładać na ten język dla nas wszystkich zrozumiały i traktować ten komunikat z przeszłości jako coś naprawdę ważnego też dzisiaj".

Małgorzata Łobocka, zastępca dyrektora ds. komunikacji i edukacji w Muzeum Narodowym w Warszawie, powiedziała, że muzeum przez swoją codzienną działalność dba o dziedzictwo kulturowe.

"Dajemy temu wyraz przez naszą działalność konserwatorską, ale też digitalizacyjną, po to żeby to dziedzictwo przekazywać kolejnym pokoleniom. Mamy ogromną świadomość tego, jak ważne jest komunikowanie o archeologii i interesowanie tym tematem kolejnych pokoleń, dlatego skupiamy się na działalności edukacyjnej" - zaznaczyła.

Podała, że tylko w zeszłym roku z oferty edukacyjnej muzeum skorzystało 124 tys. osób. "To są wykłady, warsztaty, animacje, oprowadzania. To mniej więcej 4,5 tys. wydarzeń" - mówiła. "W dwóch galeriach, które skupiają się na dziedzictwie archeologicznym, odwiedziło nas 270 tys. osób" - podkreśliła.

Europejskie Dni Archeologii obejmują wydarzenia, wystawy, sesje naukowe oraz pikniki prezentujące bogactwo dziedzictwa archeologicznego. Ich uczestnicy mają okazję do skorzystania z licznych atrakcji, a także wzięcia udziału w żywej lekcji historii. To wiele działań promujących i przedstawiających zabytki archeologiczne, a także forma poznawania historii poprzez aktywny udział w wydarzeniach organizowanych przez instytucje kultury. To możliwość bezpośredniego kontaktu z zabytkami sprzed tysięcy lat.

W tym roku ponad 60 organizatorów przygotowało ponad 150 wydarzeń. W inicjatywie udział biorą zarówno najbardziej znane instytucje związane z archeologią, jak muzea archeologiczne (np. Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Muzeum Archeologiczne i Rezerwat "Krzemionki", Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy), Instytut Archeologii i Etnologii PAN, uniwersytety i instytuty naukowe oraz inne muzea z całej Polski (m.in. Krakowa, Białegostoku, Wrocławia i Sandomierza), ale również koła naukowe, stowarzyszenia, fundacje czy bardzo małe placówki, które w tych dniach mają okazję zaprezentowania swoich działań. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ miś/