Piątkowe, ponad sześciogodzinne przesłuchanie Kaczyńskiego było prawdopodobnie ostatnim przesłuchaniem w pracach komisji, badającej nieprawidłowości w organizacji wyborów prezydenckich w 2020 roku, które miały odbyć się w formie korespondencyjnej ze względu na pandemię Covid-19. Raport końcowy komisja planuje przedstawić do końca maja.

Po przesłuchaniu Kaczyńskiego kierujący pracami komisji Joński stwierdził, że "dziś przed komisją śledczą stanął człowiek, który nie pełnił żadnych funkcji w marcu i kwietniu (2020 r. - gdy decydowano o wyborach - przyp. PAP), ale decydował o terminie i sposobie głosowania". "Człowiek, który marszałka Sejmu nie traktował poważnie, a premiera traktował jak chłopca, który miał podpisać dokumenty. Ten człowiek działał jak +Ojciec Chrzestny+. Dzisiaj bez szacunku dla posłów, bez szacunku dla obywateli myśli że stoi ponad prawem. Otóż nie stoi" - powiedział polityk KO.

Joński zapowiedział, że w świetle zeznań kierownictwo komisji śledczej zamierza złożyć zawiadomienie na Jarosława Kaczyńskiego "za sprawczość kierowniczą". Ponadto przedstawiciele komisji zapowiedzieli zawiadomienia do prokuratury o możliwości popełnieniu przestępstwa także przez osoby sprawujące najważniejsze funkcje w 2020 roku: b. premiera Mateusza Morawieckiego, b. marszałek Sejmu Elżbietę Witek, b. szefa MAP Jacka Sasina, b. szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego, a także byłe kierownictwo Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (PWPW).

O złożeniu zawiadomień do prokuratury komisja zadecyduje w głosowaniu, które - jak zapowiedział Joński - odbędzie się w najbliższych dniach.

Podczas przesłuchania w piątek przed komisją Kaczyński powiedział m.in. że przeprowadzenie wyborów korespondencyjnych to był jego pomysł. "W pewnym momencie doszły do mnie informacje o tym, że w kilku krajach np. w Bawarii przeprowadzono wybory korespondencyjne i w tej sytuacji sam - nie ukrywam - doszedłem do wniosku i inni też do tego wniosku doszli, że to jest dobre rozwiązania także dla Polski" - mówił prezes PiS.

"To był pomysł, do którego się całkowicie przyznaję. Natomiast pomysł nie był mój w tym sensie, że powstał w innych krajach. Nie wiem, kiedy raz pierwszy przeprowadzono takie wybory. Przynajmniej sobie tego nie przypominam, ale kiedy ten pomysł ktoś mi tutaj przekazał, to ja go przyjąłem. W tym sensie był mój pomysł" - tłumaczył szef PiS.

Kaczyński zeznał jednocześnie, że nie pamięta, kto był w gremium osób podejmujących decyzję o przeprowadzeniu wyborów w formie korespondencyjnej. Wskazał, że za przeprowadzenie operacji w sensie technicznym odpowiedzialny był rząd i premier, ponadto - jak mówił – „osobą, która miała dużo zadań do wykonania", był szef KPRM Michał Dworczyk. "Były też osoby z obsługi prawnej, eksperci zewnętrzni; chodziło o dochowanie odpowiedniej staranności, by działania były zgodne z prawem i to było to gremium podstawowe" - tłumaczył prezes PiS.

Lider PiS powiedział też, że nie rozważał wprowadzenia stanu nadzwyczajnego w związku z trwającą pandemią, ponieważ wówczas "mielibyśmy do czynienia ze stanem, który naprawdę mógłby być podstawą do różnego rodzaju działań prawnych wobec tych, którzy tego prawa nadużywają".

Kaczyński, pytany o negatywną opinię ówczesnego ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego na temat przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych, zeznał, że w ogóle nie wiedział, że Szumowski miał negatywną opinię na temat tych wyborów.

Do kwestii odpowiedzialności Kaczyńskiego za organizację wyborów korespondencyjnych odniosła się w rozmowie z PAP politolożka Ewa Pietrzyk-Zieniewicz. Pytana o możliwość rozliczenia prezesa PiS, oceniła, że "prawnicy musieliby się bardzo, bardzo napracować, by taką szansę znaleźć". "Nie wiem, czy to jest możliwe" - dodała.

W trakcie przesłuchania doszło do spięć między kierownictwem komisji i posłami koalicji a Kaczyńskim i posłami PiS. Kaczyński m.in. zarzucił koalicji, że to PO odpowiedzialna jest za fakt, że wybory korespondencyjne nie doszły do skutku, w związku z czym działalność komisji śledczej prowadzonej przez polityków związanych z tą partią jest "paradoksalna". Wcześniej szefostwo komisji m.in. nie pozwoliło Kaczyńskiemu na swobodną wypowiedź.

Kaczyński ocenił, że komisja jest "w istocie nielegalna" i działa w sposób "zupełnie sprzeczny z konstytucją". Jeden z posłów PiS Mariusz Krystian został wykluczony z posiedzenia za przeszkadzanie w przesłuchaniu Kaczyńskiego. Z kolei poseł PiS Michał Wójcik próbował zagłuszać wypowiedzi Jońskiego za pomocą megafonu. Komisja przed zakończeniem posiedzenia przegłosowała skierowanie wniosku do komisji etyki poselskiej o ukaranie Kaczyńskiego za nazwanie części mediów +hitlerowskimi mediami+ oraz za obrażanie członków komisji.

Wybory prezydenckie, zgodnie z zarządzeniem marszałek Sejmu z lutego 2020 r., miały odbyć się 10 maja 2020 r. w formule głosowania korespondencyjnego z powodu epidemii COVID-19. Jednak 7 maja Państwowa Komisja Wyborcza poinformowała, że ponieważ obowiązująca regulacja prawna pozbawiła PKW instrumentów koniecznych do wykonywania jej obowiązków, głosowanie 10 maja 2020 r. nie może się odbyć. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca (I tura), a głosowano w lokalach wyborczych.(PAP)

mml/ sdd/ lm/