Matury rozpoczną się pisemnym egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym.

Wśród tegorocznych maturzystów będzie pierwszy rocznik absolwentów pięcioletnich techników, który będzie zdawać egzamin w nowej formule (tzw. formuła 2023). Absolwenci liceów maturę w tej formule po raz pierwszy zdawali w ubiegłym roku. Wówczas przystąpił do nich pierwszy rocznik absolwentów czteroletniego liceum ogólnokształcącego.

Chęć przystąpienia do matury w tym roku – jak w latach ubiegłych – zadeklarowali też abiturienci z wcześniejszych roczników. Wśród nich będą osoby, które wcześniej nie przystąpiły do egzaminów, oraz osoby, które zdecydowały się przystąpić do egzaminu bądź egzaminów niezdanych w ubiegłych latach lub przystąpić do egzaminu z nowego przedmiotu albo przystąpić do zdawanego wcześniej egzaminu, aby poprawić jego wynik. Zdecydowana większość z nich to osoby, które będą zdawać egzamin w starej formule (tzw. formuła 2015).

Chęć przystąpienia do egzaminów maturalnych zadeklarowało także 275 abiturientów, obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 r., po ataku Rosji na Ukrainę. 268 z nich będzie zdawać maturę w nowej formule, a siedmioro - w starej.

W tym roku po raz ostatni egzamin maturalny będzie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej. Wymagania egzaminacyjne stanowią zawężony katalog wymagań (o 20-30 proc., zależnie od przedmiotu) określonych w podstawie programowej. Wprowadzono je w 2021 r. związku z pandemią COVID-19.

W przyszłym roku - tak jak przed pandemią - na maturze będą obowiązywać wymagania z podstawy programowej.

Maturzysta (niezależnie czy zdaje maturę według starej, czy według nowej formuły) musi przystąpić do trzech obowiązkowych pisemnych egzaminów na poziomie podstawowym: z języka polskiego, z matematyki i z języka obcego. Abiturienci ze szkół lub klas z językiem nauczania mniejszości narodowych obowiązkowy mają jeszcze egzamin pisemny z języka ojczystego na poziomie podstawowym.

Wszyscy tegoroczni abiturienci muszą też przystępować do dwóch egzaminów ustnych: z języka polskiego i z języka obcego. Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić jeszcze do egzaminu ustnego z języka ojczystego.

Maturzyści muszą też przystąpić obowiązkowo do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym (w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym), czyli do egzaminu z tzw. przedmiotu dodatkowego lub do wyboru. Chętni mogą przystąpić maksymalnie jeszcze do pięciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.

Wśród przedmiotów do wyboru są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. Egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są na poziomie rozszerzonym. Dlatego do tej grupy zaliczane są także – na tym poziomie – przedmioty, które są obowiązkowe na poziomie podstawowym.

Od 2022 r. absolwenci czteroletniego technikum i absolwenci branżowej szkoły II stopnia nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, jeżeli spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Aby uzyskać takie zwolnienie trzeba złożyć pisemną informację o rezygnacji z przystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego lub z przedmiotów dodatkowych. Z danych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej - według stanu na 23 kwietnia - wynika, że informację o rezygnacji z egzaminu z przedmiotu dodatkowego złożyło 5,8 tys. maturzystów, czyli 2,2 proc.

Czas trwania egzaminów pisemnych zależy od przedmiotu, który maturzysta zdaje, od poziomu i formuły, zgodnie z którą zdaje. Na przykład egzamin z języka polskiego w formule 2023 na poziomie podstawowym trwa 240 minut, a na poziomie rozszerzonym – 210 minut (w formule 2015 na poziomie podstawowym - 170 minut, a na rozszerzonym – 180 minut), a egzamin z matematyki w formule 2023 na obu poziomach trwa 180 minut (w formule 2015 na poziomie podstawowym - 170 minut, a na poziomie rozszerzonym – 180 minut).

Pisemna sesja egzaminacyjna rozpocznie się 7 maja i potrwa do 24 maja. Egzaminy pisemne będą się rozpoczynały o godz. 9.00 i 14.00. zgodnie z harmonogramem przygotowanym przez CKE.

Sesja egzaminów ustnych przeprowadzona zostanie w dniach 11-16 maja (z wyjątkiem 12 maja) oraz od 20 do 25 maja. Egzaminy ustne będą przeprowadzane według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych w szkołach.

Najwięcej zmian na maturze przeprowadzanej w nowej formule obejmuje egzamin z języka polskiego zarówno w zakresie sprawdzanej wiedzy, jak i w formy jej sprawdzania.

Arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym w nowej formule podzielony jest na dwa zeszyty. W pierwszym są dwa testy: "Test – Język polski w użyciu" i "Test historycznoliteracki". W drugim zeszycie trzeba napisać wypracowanie na jeden temat wybrany z dwóch zaproponowanych.

Z kolei na egzaminie ustnym z języka polskiego, przeprowadzanym według nowej formuły, maturzysta losuje zestaw egzaminacyjny składający się z dwóch zadań. Jedno jest z zakresu lektury obowiązkowej (pytanie z ogłoszonej przez CKE grupy zadań jawnych), drugie (z grupy pytań niejawnych) – związane z literaturą lub z innymi dziełami sztuki. Zdający ma omówić je na podstawie dołączonego do polecenia tekstu, np. ikonograficznego, literackiego czy językowego.

Aby zdać maturę, abiturient – niezależnie czy zdaje według nowej, czy według starej formuły – musi uzyskać minimum 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. W przypadku przedmiotu do wyboru nie ma progu zaliczeniowego, wynik z egzaminu służy tylko przy rekrutacji na studia.

Abiturienci, którzy nie przystąpią z przyczyn losowych lub zdrowotnych do egzaminów w sesji majowej, mogą zdawać je w sesji dodatkowej w czerwcu. Jej termin wyznaczono na 3-17 czerwca.

Prace maturzystów sprawdzą egzaminatorzy. Centralna Komisja Egzaminacyjna 9 lipca ogłosi wyniki tegorocznych matur. Tego też dnia maturzyści poznają swoje indywidualne wyniki.

Maturzysta, który zakwestionuje uzyskany przez siebie wynik, może się odwołać. Procedura jest kilkustopniowa. Każdy maturzysta może wystąpić do właściwej terytorialne okręgowej komisji egzaminacyjnej o wgląd do swojej ocenionej pracy. Może wykonać zdjęcie arkusza egzaminacyjnego. Jeśli ma zastrzeżenia do oceny, może wystąpić o weryfikację do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. Dyrektor OKE – po rozpatrzeniu wniosku – może ocenę zmienić lub podtrzymać dotychczasową.

Maturzysta, który nadal będzie kwestionował wynik, może się odwołać do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Wniosek taki należy złożyć w siedem dni od otrzymania informacji z OKE o wyniku weryfikacji sumy punktów. Wniosek może dotyczyć tylko oceny zadań, które nie zostały pozytywnie zweryfikowane w OKE. Choć formalnie wniosek kierowany jest do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, należy złożyć go w macierzystej okręgowej komisji egzaminacyjnej.

Wniosek jest ponownie rozpatrywany przez OKE. Dyrektor OKE może uznać całe odwołanie, tylko część lub nie uznać go wcale. Odpowiedzi, których nie uzna, przekazuje do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Dyrektor CKE kieruje je do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. W skład kolegium wchodzą doświadczeni egzaminatorzy i eksperci z określonej dziedziny nauki.

Maturzysta, który nie zda jednego obowiązkowego egzaminu, ma prawo do poprawki. Sesja egzaminów poprawkowych odbędzie się 20-21 sierpnia. Abiturient, który nie zda więcej niż jednego egzaminu, może poprawiać je dopiero za rok. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ ral/