Wątek Hezbollahu pojawił się w polskich mediach w związku z ostatnimi informacjami o byłym prezesie Orlenu Danielu Obajtku. Według publikacji medialnych z tą radykalną organizacją miał być powiązany Samer A., prezes OTS, szwajcarskiej spółki Orlenu.

Jak podał w poniedziałek Onet, wewnętrzne służby bezpieczeństwa Orlenu ostrzegały Obajtka przed współpracą z pochodzącym z Libanu mężczyzną, podejrzewanym nie tylko o kontakty z Hezbollahem, ale i udział w nielegalnym obrocie ropą z Iranu. Obajtek miał zlekceważyć te doniesienia i w efekcie doprowadzić do straty przez Orlen 1,6 mld zł - poinformował portal.

"Poprosiłem dziś o odwiedziny panów prokuratora generalnego i koordynatora służb w sprawie kluczowej dla bezpieczeństwa państwa: miliardowej straty i możliwych powiązań z Hezbollahem byłego szefa Orlenu. Polacy muszą poznać prawdę. Nie ma na co czekać" - napisał w reakcji na te doniesienia premier Donald Tusk.

Prokurator krajowy Dariusz Korneluk przekazał we wtorek, że dokonano przeszukań u Obajtka oraz kilku byłych dyrektorów Orlenu w związku z trwającymi śledztwami ws. zaniżania cen i fuzji Orlenu z Lotosem. Zajmująca się sprawą prokurator Małgorzata Adamajtys, pytana podczas konferencji prasowej o doniesienia o powiązaniach Samera A. z Hezbollahem odpowiedziała, że trwa ustalanie wszelkich okoliczności, "w tym również wątek ewentualnych powiązań z organizacjami terrorystycznymi".

Hezbollah, co oznacza po arabsku "partia Boga", to szyicka muzułmańska partia polityczna i jednocześnie grupa bojowników, która posiada wpływy polityczne w Libanie i jest wspierana przez Iran. Założona została w 1982 r., podczas 15-letniej wojny domowej w Libanie, przez irańską Straż Rewolucyjną w reakcji na okupację południowego Libanu przez Izrael. W swoim manifeście z 1985 r. Hezbollah jako kluczowy cel określił zniszczenie Izraela.

Na czele Hezbollahu stoi Hasan Nasrallah, który objął stanowisko sekretarza generalnego w 1992 r., po tym jak Izrael zabił współzałożyciela grupy i poprzedniego przywódcę, Abbasa Al-Musawiego.

Grupa kontroluje większość terytorium Libanu, w którym dominują szyici, w tym część Bejrutu, południowy Liban i wschodni region Doliny Bekaa. Chociaż siedziba Hezbollahu znajduje się w Libanie, według jego manifestu działania organizacji, zwłaszcza te wymierzone w Stany Zjednoczone, nie ograniczają się do granic wewnętrznych.

Hezbollah oskarżono o planowanie i przeprowadzanie aktów terroryzmu, głównie przeciwko celom izraelskim i żydowskim w Europie, Afryce, obu Amerykach i Azji. Hezbollah wspierał też prezydenta Syrii Baszara al-Asada w trakcie wojny domowej w Syrii i szkolił bojówki w Iraku oraz rebeliantów Huti w Jemenie.

Organizacje, które według libańskich służb bezpieczeństwa i zachodnich wywiadów są powiązane z Hezbollahem, w latach 80. przeprowadzały samobójcze ataki na zachodnie ambasady i inne cele oraz porywały obywateli państw Zachodu. W 1983 r. w zamachu samobójczym zniszczono kwaterę główną amerykańskiej piechoty morskiej i francuskie koszary wojskowe w Bejrucie, zabijając 241 żołnierzy amerykańskich i 58 francuskich spadochroniarzy. Argentyna obwinia Hezbollah i Iran o zamach bombowy na ośrodek społeczności żydowskiej w Buenos Aires, w którym w 1994 r. zginęło 85 osób, oraz za atak na ambasadę Izraela w Buenos Aires w 1992 r., w którym zginęło 29 osób. Bułgaria oskarża z kolei Hezbollah o przeprowadzenie w 2012 r. ataku bombowego, w którym zginęło pięciu izraelskich turystów w Burgas nad Morzem Czarnym.

Potyczki Hezbollahu z Izraelem czasami pełniły rolę zastępczych wojen w konflikcie irańsko-izraelskim. Iran zapewnia Hezbollahowi większość szkoleń, broni i funduszy, wysyłając tej organizacji setki milionów dolarów rocznie. Dzięki irańskim pieniądzom Hezbollah może prowadzić też rozległą sieć usług społecznych, w tym placówek opieki zdrowotnej i szkół, co odgrywa kluczową rolę w zdobywaniu poparcia społecznego dla organizacji. Przedstawiciele Hezbollahu od trzech dekad zasiadają w libańskim parlamencie i wchodzą w skład rządu, należą również do obecnie rządzącej koalicji.

Liban dzieli południową granicę z północnym Izraelem, który jest jednym z jego głównych wrogów co najmniej od izraelskiej inwazji na południowy Liban w 1978 r. Nawet po oficjalnym wycofaniu się Izraela z Libanu w 2000 r. nadal ścierał się on z Hezbollahem, szczególnie w spornej strefie przygranicznej, tzw. Farmach Szebaa. W 2006 r. bojownicy Hezbollahu przekroczyli granicę z Izraelem, porwali dwóch izraelskich żołnierzy i zabili innych, wywołując pięciotygodniową wojnę, w której zginęło 1200 osób w Libanie, głównie cywilów, i 158 Izraelczyków, głównie żołnierzy.

Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych (IISS) szacował w 2020 roku, że zbrojne skrzydło Hezbollahu liczy do 20 tys. aktywnych bojowników i drugie tyle rezerw, z arsenałem broni strzeleckiej, czołgów, dronów i różnych rakiet. Według ocen izraelskich grupa dysponuje do 150 tys. rakiet i pocisków. Zasięg przeważającej większości z nich to kilkadziesiąt kilometrów, ale Hezbollah posiada też bardziej zaawansowane rakiety produkcji irańskiej, zdolne do rażenia celów oddalonych o kilkaset kilometrów.

Od 8 października Hezbollah atakuje Izrael przy użyciu m.in. rakiet i dronów. Niemal codzienne ostrzały terenów przygranicznych są - według Hezbollahu - wsparciem dla palestyńskiego Hamasu, który 7 października ub.r. przeprowadził atak terrorystyczny na południu Izraela, rozpoczynając trwającą do dziś wojnę. Ataki Hezbollahu spotykają się z odpowiedzią wojsk izraelskich, które uderzają w cele organizacji w Libanie.

Jak pisze AFP, w ciągu ostatniego półrocza w izraelskich atakach w Libanie zginęło co najmniej 381 osób, głównie bojowników Hezbollahu. Po stronie izraelskiej w atakach Hezbollahu zginęło 11 żołnierzy i dziewięcioro cywilów. Z północnego Izraela ewakuowano ok. 80 tys. cywilów, z południowego Libanu - ok. 75 tys.

Ta kolejna odsłona długiego konfliktu między Hezbollahem i Izraelem na razie nie przekształciła się w pełnowymiarową wojnę. Nie słabną jednak obawy, że sytuacja na pograniczu libańsko-izraelskim może eskalować, szczególnie w kontekście ostatniej wymiany ciosów między Izraelem a Iranem.(PAP)

baj/ adj/ mms/ mhr/