"Przeżyliśmy kryzysy, na które zareagowaliśmy szybko, w sposób zjednoczony, i to pozwala nam dziś być razem" - podkreślił Macron, mówiąc o minionych wyzwaniach dla Unii Europejskiej. Oświadczył jednak, że należy zdać sobie sprawę, że "nasza Europa jest dziś śmiertelna, może umrzeć i zależy to wyłącznie od naszych wyborów", których "należy dokonać teraz".

Francuski prezydent mówił o Europie, która dziś stoi w obliczu wielkich potęg regionalnych i której wartości, jak demokracja liberalna, są "coraz bardziej krytykowane" i kwestionowane. "Głównym wyzwaniem dla bezpieczeństwa europejskiego jest dziś oczywiście wojna na Ukrainie" - podkreślił Macron.

Swą wizję przyszłej Europy prezydent prezentował siedem lat po pierwszym wystąpieniu na Sorbonie na ten temat. Zapowiadano je jako przemówienie o "silnej Europie" - takiej, która powinna stać się bardziej asertywną potęgą globalną w obliczu wyzwań gospodarczych i z zakresu bezpieczeństwa, w tym inwazji rosyjskiej na Ukrainę.

"Potężna Europa (...) to taka, która sprawia, że jest szanowana, która zapewnia sobie bezpieczeństwo. (...) To Europa, która uznaje, że ma granice i chroni je. To Europa, która widzi zagrożenia na jakie jest narażona i która się na nie przygotowuje" - podkreślił Macron.

Przekonywał, że powinien powstać "nowy paradygmat w sferze obrony" i "wiarygodna obrona kontynentu europejskiego". "Gdy mamy sąsiada, który stał się agresywny (...) i który dysponuje potencjałem balistycznym, unowocześnionym w ostatnich latach, który ma broń nuklearną i pokazał swoje możliwości, to jest jasne, że powinniśmy zbudować strategiczną koncepcję obrony europejskiej" - mówił francuski przywódca.

Zapowiedział, że w najbliższych miesiącach "zaprosi partnerów" Francji do tworzenia takiej "europejskiej inicjatywy obronnej, która przede wszystkim powinna być koncepcją strategiczną". Elementem tej inicjatywy mogłaby być europejska tarcza antyrakietowa. Macron mówił o potrzebie stworzenia europejskiej akademii wojskowej, w której szkoliłyby się przyszłe kadry cywilne i wojskowe, o wzmocnieniu możliwości Europy w sferze cyberbezpieczeństwa i wspieraniu europejskiego przemysłu obronnego.

Wzywał UE do "odzyskania kontroli nad swymi granicami" i zaapelował o silniejszą współpracę krajów unijnych w obliczu imigracji, wykraczającą poza przyjęty niedawno pakt migracyjny. Wspomniał o powołaniu na szczeblu europejskim "struktury politycznej", która umożliwiałaby podejmowanie decyzji "w kwestiach imigracji, walki z przestępczością zorganizowaną, terroryzmem, przemytem narkotyków i cyberprzestępczością". Podkreślił, że "silna Europa to Europa, która kontroluje swoje granice".

Zaapelował o "pakt dobrobytu", którego warunkiem miałoby być zwiększenie produkcji oraz gospodarka niskoemisyjna. "Trzeba produkować więcej i w sposób ekologiczny. Produkcja niskoemisyjna to możliwość reindustrializacji i wsparcie naszego przemysłu" - przekonywał Macron. Do wsparcia firm europejskich w obliczu konkurencji potrzebne jest też uproszczenie standardów. Kolejnym warunkiem tego "paktu dobrobytu" byłoby, według jego słów, "przyspieszenie polityki przemysłowej".

Postulował, by UE stała się do 2023 roku "światowym liderem" w pięciu strategicznych sektorach: sztucznej inteligencji, informatyce kwantowej, kosmosie, biotechnologii i "nowej energii". Macron wezwał do zrewidowania europejskiej polityki handlowej, bowiem - jego zdaniem - Chiny i Stany Zjednoczone przestały respektować reguły handlowe i subwencjonują kluczowe sektory.

Wystąpienie francuskiego prezydenta postrzegane jest jako zaangażowanie się w kampanię przed czerwcowymi wyborami do Parlamentu Europejskiego. Skrajnie prawicowe Zjednoczenie Narodowe (RN) znacznie wyprzedziło w sondażach przedwyborczych partię Macrona, Odrodzenie. Przy tym Pałac Elizejski zapewniał, że celem szefa państwa jest raczej "wpłynięcie na agendę" przyszłej Komisji Europejskiej, która powstanie po wyborach do PE.

Anna Wróbel (PAP)

awl/ ap/