W środę na posiedzeniu Senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wiceszef MSWiA Maciej Duszczyk przedstawił informację o planowanej nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Duszczyk poinformował, że najprawdopodobniej w czwartek Komitet Stały Rady Ministrów przyjmie projekt do dalszego procedowania, co - jak mówił - oznaczałoby, że Rada Ministrów zajmie się projektowaną regulacją na wtorkowym posiedzeniu. Następnie projekt trafi pod obrady Sejmu tak, aby ustawą mógł na majowym posiedzeniu zająć się Senat.

Wiceszef MSWiA zaznaczył, że projekt jest procedowany tak szybko z uwagi na to, że "musi wejść w życie najpóźniej 1 lipca". "Pomni ostatnich doświadczeń, chcielibyśmy dać panu prezydentowi te 21 dni na możliwość podpisu, albo nie podpisania tej ustawy" - mówił Duszczyk.

Zwrócił uwagę, że rząd stara się tą regulacją "dostosować się do obecnej sytuacji uchodźców wojennych z Ukrainy". "Jak wiemy większość z nich przebywa w Polsce od dwóch lat i tu jest pytanie o tzw. tymczasowość. (...) Ta tymczasowość coraz częściej przeradza się w stabilność i musimy wymyślić taki system, który pozwoli im wyjść z ochrony tymczasowej" - powiedział.

Wiceszef MSWiA powiedział, że drugim kluczowym elementem jest edukacja. Podkreślił, że "po długich dyskusjach Ministerstwo Edukacji zdecydowało się na to, żeby jednak wprowadzić obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci z Ukrainy". "Poinformowaliśmy naszych partnerów z Ukrainy; oni też to zaakceptowali" - mówił Duszczyk.

"Jesteśmy jedynym państwem, który ma system hybrydowy, czyli ok. 200 tys. dzieci jest w polskich szkołach, natomiast nie wiemy do końca, ile jest poza polskimi szkołami, czyli uczy się w systemie ukraińskim" - zaznaczył.

Duszczyk mówił również o potrzebie powiązania wypłat 800 plus dla ukraińskich dzieci z obowiązkiem szkolnym. "Musimy zrobić tak, żeby były równe prawa dla polskich, cudzoziemskich i ukraińskich dzieci. To nie jest karanie, to wyrównywanie prawa" - wskazywał.

Projektowana nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy przedłuża ochronę tymczasową dla Ukraińców uciekających przed wojną. Ochrona ta została wprowadzona decyzją wykonawczą Rady (UE) z 4 marca 2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców.

Projektowana regulacja zakłada, że pobyt obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL UKR, będzie legalny do 30 września 2025 roku. Jednocześnie od przyszłego roku będzie możliwa zmiana statusu pobytu z obecnej ochrony tymczasowej na pobyt czasowy na okres trzech lat.

Propozycja zakłada, że zmiana statusu na pobyt czasowy będzie możliwa dla obywateli Ukrainy, po spełnieniu następujących warunków: uzupełnienia i zaktualizowania wszystkich niezbędnych danych w bazie PESEL UKR w organie gminy; złożeniu elektronicznego wniosku do wojewody; posiadania aktywnego statusu UKR w dniu 4 marca 2024 r. i w dniu składania wniosku; oraz pod warunkiem, że służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo, nie wniosą sprzeciwu w sprawie zmiany statusu pobytowego.

Po pozytywnym przejściu procedury obywatel Ukrainy otrzyma kartę pobytu z adnotacją "poprzednio posiadał ochronę czasową".

Zgodnie z projektem, od 1 lipca br. finansowanie wsparcia w postaci zakwaterowania i wyżywienia uchodźców z Ukrainy, będących w szczególnie trudnej sytuacji, będzie możliwe jedynie na podstawie podpisanej umowy z właściwym miejscowo wojewodą lub organem samorządowym, działającym na polecenie wojewody. Zmienią się także zasady partycypacji w kosztach pobytu i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania tak, aby pobieranie należnych dopłat było bardziej efektywne niż obecnie.

Projekt zakłada także wygaszenie świadczeń pieniężnych związanych z rekompensatą kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych, ponoszonych przez właścicieli lokali prywatnych.

Od 1 lipca ma nastąpić też wygaszenie wsparcia dot. finansowania wykonywania fotografii i jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł.

Resort informował, że wcześniej wstępne założenia projektu ustawy były prezentowane i dyskutowane w czasie spotkania z wojewodami, konsulem Ukrainy w Polsce, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz organizacjami pomagającymi uchodźcom wojennym w Polsce.

Projekt nowelizacji ustawy powstał we współpracy m.in. z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwem Zdrowia oraz Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.(PAP)

autor: Marcin Chomiuk

mchom/ jann/