Wszystkiemu winien miś. Tradycja wodzenia niedźwiedzia ma zapewnić dobrobyt i szczęście
Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia jest do tej pory kultywowany w różnych częściach Opolszczyzny m.in. w miejscowości Daniec, gdzie korowód przebranych mieszkańców przemierza całą wieś. Ma to zapewnić mieszkańcom pomyślność i dostatek.
Pierwsze zapisy dotyczące wodzenia niedźwiedzia na terenie województwa opolskiego wywodzą się z połowy XIX wieku.
- Po II wojnie światowej ta tradycja się odrodziła, ale z pewnymi zmianami. Kiedyś osoba przebrana za niedźwiedzia była ubrana w łupiny grochu, teraz ma warkocze ze słomy - wyjaśnia Małgorzta Goc, etnograf z Muzeum Śląska Opolskiego. - Te puste grochowiny były symbolem śmierci i niepłodności, ale z kolei taniec z niedźwiedziem miał prowokować do większych plonów - dodaje.
- Niedźwiedź jest w tym obrzędzie taką postacią, na którą zrzuca się wszystkie swoje niepowodzenia, które nas spotkały w ubiegłym roku - tłumaczy Goc. - To jest takie ludzkie, żeby sobie znaleźć kozła ofiarnego, mówiąc w cudzysłowie, ale nie tylko w cudzysłowie, bo czasami takim niedźwiedziem zapustnym był właśnie kozioł. To nie zawsze była postać niedźwiedzia.
W wieczór po wodzeniu niedźwiedzia na wsiach odbywa się zabawa karnawałowa, na której symboliczny niedźwiedź jest... zabijany.
- Po II wojnie światowej ta tradycja się odrodziła, ale z pewnymi zmianami. Kiedyś osoba przebrana za niedźwiedzia była ubrana w łupiny grochu, teraz ma warkocze ze słomy - wyjaśnia Małgorzta Goc, etnograf z Muzeum Śląska Opolskiego. - Te puste grochowiny były symbolem śmierci i niepłodności, ale z kolei taniec z niedźwiedziem miał prowokować do większych plonów - dodaje.
- Niedźwiedź jest w tym obrzędzie taką postacią, na którą zrzuca się wszystkie swoje niepowodzenia, które nas spotkały w ubiegłym roku - tłumaczy Goc. - To jest takie ludzkie, żeby sobie znaleźć kozła ofiarnego, mówiąc w cudzysłowie, ale nie tylko w cudzysłowie, bo czasami takim niedźwiedziem zapustnym był właśnie kozioł. To nie zawsze była postać niedźwiedzia.
W wieczór po wodzeniu niedźwiedzia na wsiach odbywa się zabawa karnawałowa, na której symboliczny niedźwiedź jest... zabijany.