Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-10-01, godz. 20:00 "Bardzo fajna inicjatywa". Studenci UO zyskali nowe miejsce do spotkań Nowy rok akademicki i nowe udogodnienia na Uniwersytecie Opolskim. Uczelnia przygotowała dla studentów drewniane leżaki i ławki ogrodowe, które stanęły… » więcej 2024-10-01, godz. 19:00 PANS w Nysie rozpoczyna nowy rok akademicki bez opóźnień Dzisiaj (01.10) odbyły się już pierwsze zajęcia, a 11 października zaplanowano uroczystą inaugurację. » więcej 2024-10-01, godz. 17:15 Tysiące pierogów i leczo dla ratowników i mieszkańców Głuchołaz. To wsparcie z Mazowsza Z ziemniakami, soczewicą, kaszą gryczaną, mięsem, kapustą, skwarkami i ruskie. 20 tysięcy pierogów przywiozło do Głuchołaz 'Pierogowe wsparcie z Maz… » więcej 2024-10-01, godz. 17:00 W Głuchołazach nadal widać kataklizm. "Bez wojska nie dalibyśmy sobie rady" 'Wielkie podziękowania dla żołnierzy za pomoc'. Te słowa powtarzają mieszkańcy Głuchołaz, którzy wciąż zmagają się z porządkowaniem mieszkań, piwnic… » więcej 2024-10-01, godz. 16:30 Wymiana elementów sygnalizacji w Dąbrowie. Będą utrudnienia na DK46 W środę (2.10) ruszy wymiana uszkodzonych pętli indykcyjnych sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu DK46 z ulicą Ciepielowicką i Sztonyka w Dąbrowie. Pierwszy… » więcej 2024-10-01, godz. 16:07 Za dwa tygodnie reaktywacja szpitala powiatowego w Nysie 15 października szpital powiatowy w Nysie wróci do pracy - poinformował dyrektor ZOZ w Nysie Artur Kamiński. Placówka została zamknięta, a pacjenci ewakuowani… » więcej 2024-10-01, godz. 16:00 Główny Szlak Sudecki odblokowany. Przywrócono wstęp do lasów w Górach Opawskich Z pewnymi wyjątkami zniesiono zakaz wstępu do lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Prudnik. Obostrzenie to nadal obowiązują na terenach zalanych i najbardziej… » więcej 2024-10-01, godz. 15:00 "Będzie węgiel i kuchenki gazowe". Sołtys Wronowa o pilnych potrzebach powodzian - Zabezpieczamy wszystko, co jest potrzebne, a przynajmniej staramy się - mówi Radiu Opole Leszek Witoń, sołtys Wronowa koło Lewina Brzeskiego. Obecnie mieszkańcom… » więcej 2024-10-01, godz. 14:18 Trzy świadczenia dla rodziców małych dzieci. Ruszył rządowy program Ruszył rządowy program Aktywny Rodzic. To trzy świadczenia - aktywny rodzic w pracy, tzw. babciowe, aktywnie w żłobku oraz aktywnie w domu. Wnioski należy… » więcej 2024-10-01, godz. 14:00 Młodzi lekarze rozpoczynają staże. 40 osób zawitało do USK 40 absolwentów kierunku lekarskiego Uniwersytetu Opolskiego rozpoczęło 13-miesięczny staż podyplomowy w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Opolu. Przez… » więcej
74757677787980
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »