Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-10-11, godz. 15:44 Książę Rumunii z wizytą w Łambinowicach. "To dla nas miejsce szczególne" Stary Cmentarz Jeniecki w Łambinowicach odwiedził wyjątkowy gość. Był nim Radu, książę Rumunii. Członek rodziny królewskiej oddał cześć spoczywającym… » więcej 2024-10-11, godz. 15:30 Fani czekolady mają święto w Opolu. Szeroki wybór słodkości i warsztaty dla chętnych Czekoladę o różnych smakach, odmianach i kształtach będzie można przez weekend degustować na Festiwalu Czekolady i Słodkości w Opolu. » więcej 2024-10-11, godz. 13:55 PSG zakończyła przywracanie gazu na terenach dotkniętych powodzią na Opolszczyźnie 'Pracownicy Polskiej Spółki Gazownictwa przywrócili dostęp do gazu wszystkim klientom poszkodowanym przez powódź w województwie opolskim' - poinformowało… » więcej 2024-10-11, godz. 13:13 Zaczęło się od bójki, skończyło na ranach kłutych zadanych nożem. Aresztowano 42-letnią kobietę Kluczborski sąd zdecydował o trzymiesięcznym areszcie wobec Maryny D., która podczas bójki dwóch mężczyzn jednego z nich raniła poważnie nożem. » więcej 2024-10-11, godz. 12:34 Marek Staszewski o konsolidacji zarządzania w OCO i Szpitalu Wojewódzkim - Z punktu widzenia pacjenta ta zmiana nie ma jakiegoś dużego znaczenia - przyznał w Porannej Rozmowie RO Marek Staszewski, dotychczasowy dyrektor Opolskiego… » więcej 2024-10-11, godz. 12:05 Jakość wody na terenach powodziowych. Raport sanepidu Już tylko w jednej gminie występują problemy z wodą pitną na terenach dotkniętych powodzią w województwie opolskim. » więcej 2024-10-11, godz. 11:48 Kradzież w markecie. Złodziej zaatakował ochroniarza, został zatrzymany w policyjnym pościgu Miał dokonać kradzieży w markecie, interweniującego ochroniarza sklepu zaatakował. Daleko nie uciekł. » więcej 2024-10-11, godz. 10:56 Wpadł z narkotykami, bo kierował samochodem bez zapiętych pasów Zwrócił uwagę policjantów brakiem zapiętych pasów za kierownicą, okazało się, że był pod wpływem narkotyków. Na tym nie koniec. » więcej 2024-10-11, godz. 10:47 Gmina Lewin Brzeski czeka na kontenery mieszkalne dla powodzian porządkujących domy Ponad 20 kontenerów mieszkalnych trafi w najbliższym czasie do powodzian z gminy Lewin Brzeski. » więcej 2024-10-11, godz. 09:00 Kolejne etapy przebudowy DK 45 w Krapkowicach Od 15 października szykują się kolejne zmiany w organizacji ruchu na DK 45 w Krapkowicach. To przebudowywana trasa. » więcej
55565758596061
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »