Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-09-17, godz. 09:26 W Otmuchowie już spokojnie. Rozpoczyna się szacowanie strat Otmuchów rozpoczyna sprzątanie po powodzi. Sytuacja w mieście jest już stabilna i niebawem rozpocznie się szacowanie strat spowodowanych przez tegoroczną… » więcej 2024-09-17, godz. 09:13 Burmistrz Kolbiarz: Nysa została uratowana dzięki pomocy mieszkańców [FILM] Nysa nie jest zagrożona, została uratowana - poinformował burmistrz Kordian Kolbiarz. Jak powiedział, dla miasta była najważniejsza noc w tym stuleciu. » więcej 2024-09-17, godz. 08:45 Brzeg czeka na falę wezbraniową. Obradował sztab kryzysowy W brzeskim magistracie od 08:00 trwa posiedzenie sztabu kryzysowego. Na razie woda z Odry nie wdziera się do lewobrzeżnej części miasta, ale zalana jest miejska… » więcej 2024-09-17, godz. 08:08 Niewielki przeciek w zbiorniku Racibórz Dolny. Zapełnienie wynosi 78 procent Wody Polskie RZWG w Gliwicach informują, że stwierdzono niewielki wyciek na przedpolu zbiornika Racibórz Dolny. Do godziny 5:00 rano zbiornik przyjął 144… » więcej 2024-09-17, godz. 07:10 GDDKiA: wiele odcinków dróg jest zamkniętych. [LISTA UTRUDNIEŃ] Wiele dróg krajowych w woj. opolskim nadal jest zamkniętych. Największe problemy występują na krajowej '40'. Komunikacja jest przerwana po zerwaniu mostu… » więcej 2024-09-17, godz. 07:00 Urząd wojewódzki chce objąć stanem klęski żywiołowej siedem powiatów Do 7 powiatów województwa opolskiego prawdopodobnie zostanie rozszerzony stan klęski żywiołowej. Taką rekomendację do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i… » więcej 2024-09-17, godz. 06:21 Niemodlin: dużo wody w Ścinawie Niemodlińskiej i Nysie Kłodzkiej [ZDJĘCIA] Trudna sytuacja na rzekach w gminie Niemodlin. Ze względu na bardzo wysoki poziom wód Nysy Kłodzkiej, zamknięte zostały w dniu wczorajszym (16.09) mosty w… » więcej 2024-09-17, godz. 05:30 „Strażacy są naszymi bohaterami”. Mieszkańcy Moszczanki chwalą zaangażowanie OSP podczas powodzi Uszkodzona i nieprzejezdna w wielu miejscach droga powiatowa, podtopione pola i posesje, podmyte wały przeciwpowodziowe - to obraz wsi Moszczanka po przejściu… » więcej 2024-09-17, godz. 01:39 Nysa: trwa walka o uratowanie wałów na Nysie Kłodzkiej. "Pojawiła się kolejna wyrwa" [FILM] Mieszkańcy dziękujemy za Waszą nieocenioną pomoc. Teraz do akcji wkraczają śmigłowce - napisano (godz. 01:00) na oficjalnym profilu miasta Nysy na FB. » więcej 2024-09-16, godz. 21:00 Szpital w Nysie zamknięty. Tymczasowy SOR powstanie w Głuchołazach? Mieszkańcy Nysy, którzy będą potrzebowali pomocy medycznej muszą kierować się do najbliższych czynnych szpitali. Te są w Brzegu i Prudniku. Taką informację… » więcej
41424344454647
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »