Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-06-24, godz. 15:00 Nowa ścieżka rowerowa pomiędzy Ozimkiem a Nową Schodnią Ścieżka rowerowa pomiędzy wyspą Rehdanz’a w Ozimku a ul. Opolską w Nowej Schodni jest już gotowa. Nowa droga dla jednośladów ma długość prawie 3 … » więcej 2024-06-24, godz. 14:40 „Wszystkie dzieci są już przyjęte”. Nowe miejsca w żłobku w Głuchołazach W Głuchołazach nie ma już oczekujących na przyjęcie do żłobka. Problem rozwiązała przebudowa części budynku przy al. Jana Pawła II. Dotychczas było… » więcej 2024-06-24, godz. 13:05 Są wakacje, są i remonty. Duże utrudnienia na ul. Wrocławskiej w Opolu - Czas realizacji remontu ul. Wrocławskiej nie jest przypadkowy. W wakacje jest mniejszy ruch - mówi rzecznik prasowy Miejskiego Zarządu Dróg w Opolu Mariusz… » więcej 2024-06-24, godz. 12:25 Zderzenie busa i osobówki na ul. Technologicznej w Opolu Wypadek drogowy tuż obok Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w Opolu. Przed godziną 11:00, na ul. Technologicznej doszło do zderzenia auta osobowego oraz dostawczego… » więcej 2024-06-24, godz. 11:59 Jeździł na magnes, teraz może "posiedzieć". Kontrola WITD Sprawą w sądzie zakończy się dla kierowcy ciężarówki spotkanie z mundurowymi inspekcji transportu drogowego z Kędzierzyna-Koźla. Mężczyzna miał dopuścić… » więcej 2024-06-24, godz. 11:43 Uciekał przed policją, bo był nietrzeźwy. Zatrzymanie w Skarbimierzu Osiedlu Z karą do 5 lat pozbawienia wolności musi liczyć się kierowca BMW, który w Skarbimierzu Osiedle nie zatrzymał się do kontroli drogowej. Uciekał przed policją… » więcej 2024-06-24, godz. 10:35 Nakradli sprzętu za 30 tysięcy złotych, ale nie cieszyli się długo ze zdobyczy Za kradzież z włamaniem odpowiedzą przed sądem dwaj mężczyźni, którzy za cel wzięli sobie prywatny dom w Chrząstowicach. 29 i 34-latek ukradli elektronarzędzia… » więcej 2024-06-24, godz. 09:27 Włodzimierz Skalik w Radiu Opole: Konfederacja dociera do świadomości Polaków - Nie jestem zaskoczony, że więcej osób zagłosowało w ostatnich wyborach na nas, a nie na Trzecią Drogę - powiedział w Porannej Rozmowie Radia Opole poseł… » więcej 2024-06-24, godz. 08:58 Zainteresowanie... umiarkowane. Co z budową spalarni odpadów w Opolu? Tylko jedna oferta wpłynęła do przetargu na budowę spalarni na terenie Zakładu Komunalnego przy ul. Podmiejskiej w Opolu. Pochodzi ona od konsorcjum firm… » więcej 2024-06-24, godz. 06:28 Duże prace na trasach wojewódzkich. W dwóch miejscach będą objazdy Od poniedziałku nieprzejezdna będzie droga wojewódzka 454 w Krogulnej. Zamknięcie wymusił realizowany tam od pewnego czasu remont. Do tej pory odbywał się… » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »