Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Bethlen Gabor
2022-11-15, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Bethlen Gabor

Dziś przypada 393 rocznica śmierci księcia siedmiogrodzkiego Bethlena Gabora, który przez kilka lat rządził księstwem opolskim, a który chciał także zostać władcą Polski. Kto wie, może gdyby do tego doszło Polska przeżyłaby drugi złoty wiek, podobnie jak to było za czasów Stefana Batorego?
Ładna Historia 15 listopada 2022 r.
Bethlen Gabor urodził się w roku 1580 w rodzie średniozamożnej siedmiogrodzkiej protestanckiej szlachty. Początkowo służył na dworze księcia Siedmiogrodu Zygmunta Batorego, a potem jego syna Gabora Batorego, ale w roku 1613 będący zwierzchnikiem Siedmiogrodu sułtan Ahmed I podjął decyzję o zmianie na stanowisku podlegającego mu księcia Siedmiogrodu, odwołał Gabora Batorego i powołał na jego miejsce dotychczasowego dworzanina Bethlena Gabora. Zmianę tę zatwierdził siedmiogrodzki sejm.

W okresie panowania Bethlena Gabora sytuacja Siedmiogrodu na arenie międzynarodowej wyraźnie się poprawiła, w roku 1615 władza Bethlena została uznana przez cesarstwo Habsburgów, ale gdy trzy lata później wybuchła wojna 30-letnia stanął na czele węgierskiego stronnictwa protestanckiego. W roku 1619 na czele swojej armii obległ Wiedeń ale zrezygnował z oblężenia gdy cesarz wezwał na pomoc polskich lisowczyków.

Lisowczycy wtargnęli z ogniem i mieczem do Siedmiogrodu, o czym wiadomość skłoniła Siedmiogrodzian do powrotu do domu.

W roku 1620 zebrany w Bańskiej Bystrzycy sejm węgierski wybrał Bethlena Gabora królem Węgier, on jednak na zjeździe w Nikolsburgu 6 stycznia 1622 roku zrzekł się korony, w zamian za 5 komitatów w Górnych Węgrzech i księstwa opolskie i raciborskie, gdzie władzę objął 30 maja 1622 roku.

W tym czasie na sporej przestrzeni Europy, także na Śląsku toczyła się wojna, toteż nie miał Bethlen Gabor zbyt wiele czasu na sprawowanie władzy książęcej, ale już wkrótce po objęciu władzy na Opolszczyźnie ruszyły książęce mennice w Opolu i Raciborzu, niestety produkowały one bardzo słaby pod względem ilości zawartego w monetach kruszcu.

Sytuacja ekonomiczna Siedmiogrodu diametralnie się poprawiła, a sam Bethlen od roku 1627 zaczął poważnie myśleć o sięgnięciu po polski tron, niestety zmarł wcześniej niż polski król Zygmunt III Waza, po którego śmierci zamierzał wystartować w elekcji.

Okres rządów Bethlena Gabora, uważa się z perspektywy czasu złotym wiekiem dla Siedmiogrodu.

Bethlen Gabor zmarł 15 listopada 1629 roku. Czy gdyby żył, miałby szansę na elekcję po śmierci króla Zygmunta III Wazy? Wydaje się to mało prawdopodobne, choć tron w Polsce był elekcyjnym to jeśli panujący miał syna, zwykle na następcę wybierano właśnie potomka poprzedniego króla.

Była to taka namiastka posiadania dynastii i szlachta była do tego obyczaju przywiązana. A Zygmunt III Waza miał aż trzech synów, z których każdy miał swoich stronników wśród polskiej szlachty, co mocno dało o sobie znać podczas kolejnych elekcji. Szkoda, bo skupiony na sprawach środkowoeuropejskich Bethlen Gabor dawał szansę na zmianę sposobu prowadzenia ówczesnej słabej polskiej polityki.

Zobacz także

2022-10-10, godz. 12:45 Pamiętny Furman... Dziś przypada 87 rocznica urodzin wybitnego polskiego tenora Stanisława Jopka, który ostatnie lata życia spędził na Opolszczyźnie. » więcej 2022-10-07, godz. 12:45 "Misja stabilizacyjna" 400 lat temu – w październiku roku 1622 - zakończyła się na Śląsku misja stabilizacyjna prowadzona tu na zlecenie cesarza Austrii przez Lisowczyków. » więcej 2022-10-06, godz. 12:45 Badacz Chin i Ameryki 117 lat temu 6 października 1905 roku w Berlinie zmarł urodzony na Opolszczyźnie wybitny niemiecki geolog i geograf    Ferdinand von Richthofen. » więcej 2022-10-05, godz. 12:45 Czeskie porządki Dziś przypada 667 rocznica objęcia przez Piastów Oleśnickich władzy w Koźlu opuszczonym po wygaśnięciu dynastii Piastów Kozielsko-bytomskich. » więcej 2022-10-04, godz. 12:45 Wujek Prysznic Dziś przypada 223 rocznica urodzin wynalazcy prysznica Vincenza Preissnitza. » więcej 2022-10-03, godz. 12:45 Najstarsza linia w Polsce Dziś przypada 176 rocznica uroczystego otwarcia linii kolejowej z Wrocławia do Mysłowic, przez Opole i Kędzierzyn. » więcej 2022-09-30, godz. 12:45 Dowódca Pułku Wilków Dziś przypada 64 rocznica śmierci wybitnego polskiego bojownika i oficera, uczestnika powstań śląskich Franciszka Rataja. » więcej 2022-09-29, godz. 12:45 The last Piast 362 lata temu urodził się ostatni męski przedstawiciel dynastii Piastów książę Jerzy IV Wilhelm. » więcej 2022-09-28, godz. 12:45 Książę na Głubczycach Dziś przypada 589 rocznica śmierci księcia głubczyckiego Przemysława I Opawskiego. » więcej 2022-09-27, godz. 12:45 Prachrzest 1159 lat temu w roku 863 przebywający właśnie w słowackiej Nitrze święci Cyryl i Metody rozesłali swoich uczniów z misją chrystianizacyjną po wszystkich… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »