Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan
2024-06-05, 13:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan

Ronald Reagan. [fot. WikiImages z pixabay.com]
Ronald Reagan. [fot. WikiImages z pixabay.com]
20 lat temu - 5 czerwca 2004 roku - zmarł Ronald Reagan, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych, uważany za jednego z największych amerykańskich przywódców. Jego polityka przyczyniła się do zakończenia zimnej wojny, a w konsekwencji - upadku Związku Radzieckiego i bloku wschodniego.
Zanim został prezydentem z ramienia Partii Republikańskiej, był gubernatorem Kalifornii i aktorem. Najwyższy urząd w państwie zapewnił sobie w wyborach 1980 roku, pokonując Jimmy'ego Cartera. W głosowaniu cztery lata później został wybrany prezydentem na drugą kadencję.

Po objęciu urzędu, w styczniu 1981 roku, zmienił kurs polityki zagranicznej prowadzonej przez Stany Zjednoczone, uznając za nieefektywne próby odprężenia w stosunkach USA - ZSRR. Przyjął agresywną taktykę wobec komunistycznych władz w Moskwie, określaną później doktryną Reagana. W przemówieniu z marca 1983 roku nazwał ZSRR "imperium zła".

Jednym z elementów jego polityki wobec Związku Radzieckiego było wciągnięcie tego kraju w niekontrolowany wyścig zbrojeń. Osłabiona gospodarka radziecka nie wytrzymała tempa wyścigu, jakie narzuciły jej Stany Zjednoczone. W rezultacie komunistyczne mocarstwo upadło.

Do historii przeszło przemówienie Reagana wygłoszone podczas wizyty w Berlinie w 1987 roku, gdzie przed Bramą Brandenburską i Murem Berlińskim zaapelował do Michaiła Gorbaczowa o dokonanie przełomowych zmian. Wezwał radzieckiego przywódcę do zniszczenia symbolu żelaznej kurtyny, oddzielającej kraje kapitalistyczne od komunistycznych. Powiedział wtedy: "Niech pan zburzy ten mur!".

Jako przywódca USA udzielił znaczącej pomocy "Solidarności" w walce z komunizmem w Polsce, wspierając niepodległościowe dążenia Polaków. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w grudniu 1981 roku, wezwał władze PRL do jego odwołania, wypuszczenia na wolność wszystkich aresztowanych i wznowienia zabiegów na rzecz osiągnięcia kompromisu. W obliczu braku reakcji na ten apel ogłosił nałożenie sankcji na PRL.

W 1990, już jako były prezydent, Ronald Reagan przyjechał do Polski i wygłosił 15 września przemówienie w Stoczni Gdańskiej. Rok później został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W 2007 roku uhonorowano go pośmiertnie Orderem Orła Białego - najwyższym polskim odznaczeniem państwowym.

W polityce wewnętrznej Ronald Reagan wprowadził doktrynę nazwaną reaganomiką, która, mimo deficytu handlowego, zapewniła wzrost koniunktury gospodarczej i wyraźny spadek bezrobocia.

(więcej)

Urodził się 6 lutego 1911 roku w Tampico w stanie Illinois. Studiował ekonomię i socjologię. W 1932 został reporterem radiowym, prowadzącym audycje sportowe, a następnie zajął się aktorstwem. W czasie II wojny światowej, na zlecenie armii, kręcił filmy propagandowe. W 1945 roku powrócił do Hollywood, gdzie aktywnie działał w ruchu związkowym filmowców. Do 1957 roku Reagan zagrał w ponad 50 filmach, między innymi "Dark Victory", "This Is the Army" oraz "Prisoner of War".

Po zakończeniu kariery aktorskiej rozpoczął działalność polityczną. Początkowo należał do Partii Demokratycznej, ale w 1962 roku przeszedł do republikanów. W latach 1967-1975 był gubernatorem Kalifornii, w 1980 po raz pierwszy zwyciężył w wyborach prezydenckich. W 1984 roku został wybrany na kolejną kadencję.

Przez ostatnie lata życia cierpiał na chorobę Alzheimera. W 1994 roku ostatni raz wypowiedział się publicznie, w liście do narodu. Zmarł 5 czerwca 2004 roku. Miał 93 lata. Jego pogrzeb zgromadził najważniejszych polityków z całego świata. Ronald Reagan spoczął w Simi Valley w Kalifornii, na wzgórzu koło Biblioteki Prezydenckiej swego imienia.

Zobacz także

2024-09-17, godz. 12:00 85 lat temu utworzono konspiracyjną Tajną Organizację Wojskową 85 lat temu, 17 września 1939 roku, w dniu napaści Związku Sowieckiego na Polskę, w Stanisławowie utworzono Tajną Organizację Wojskową. Była to konspiracyjna… » więcej 2024-09-17, godz. 11:00 Dziś przypada Dzień Sybiraka 17 września - w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę w 1939 roku - przypada Dzień Sybiraka. Został ustanowiony przez Sejm w 2013 roku, by oddać hołd wszystkim… » więcej 2024-09-17, godz. 10:00 85 lat temu doszło do napaści sowieckiej na Polskę 85 lat temu, 17 września 1939 roku, doszło do napaści sowieckiej na Polskę. Na wschodnie tereny naszego kraju wkroczyła Armia Czerwona. Tym samym zrealizowała… » więcej 2024-09-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 września » więcej 2024-09-16, godz. 13:00 Wystawa portretów Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Jadwiga Wolf, Tadeusz Stankiewicz, Leszek Mikołajkow - Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata, którzy już odeszli. Między innymi portrety tych osób uwiecznili… » więcej 2024-09-16, godz. 11:00 Trzeci odcinek podcastu Polskiego Radia "A więc wojna!" W internecie dostępny jest już najnowszy odcinek podcastu "A więc wojna! Wrzesień 1939 roku w archiwach Polskiego Radia". W trzecim odcinku autorzy dzięki… » więcej 2024-09-16, godz. 09:00 90 lat temu Polacy wygrali zawody lotnicze Challenge 1934 90 lat temu, 16 września 1934 roku, pilot Jerzy Bajan i mechanik Gustaw Pokrzywka wygrali odbywające się w Warszawie międzynarodowe zawody lotnicze Challenge… » więcej 2024-09-16, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 16 września » więcej 2024-09-15, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 15 września » więcej 2024-09-14, godz. 11:00 EDD 2024 - Nocny Marek - nocne zwiedzanie brzeskiego ratusza od strychu po piwnice. Przewodnikiem będzie Marek Pyzowski. W ramach tej inicjatywy zwiedzający będą mogli zobaczyć także nieudostępniane normalnie pomieszczenia – część… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »