Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski 'Oliwa'…
2024-04-18, 11:00 Autor: IAR/K.Sowińska/K.Koziełł/dok.

80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK

Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej. Był komendantem Okręgu Wołyń AK, pełnił funkcję dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. Okoliczności jego śmierci do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Jan Wojciech Kiwerski przed wybuchem II wojny światowej przebywał w Grodnie. W listopadzie 1939 roku dotarł do Warszawy. Wszedł do tak zwanego sztabu dywersji SZP. Od 1942 roku pełnił funkcję dowódcy Oddziałów Dyspozycyjnych, potem Oddziałów „Motor” - „Sztuka” Kedywu Komendy Głównej AK. Był postacią, która odgrywała pierwszoplanową rolę w konspiracyjnej stolicy.

Jesienią 1942 roku dowodził akcją AK - "Odwet kolejowy", podczas której wysadzono tory kolejowe w okolicy Dęblina, Łukowa i Białej Podlaskiej. Był też w dowództwie akcji "Wieniec II", przeprowadzonej na przełomie 1942 i 1943 roku, wymierzonej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu na Zamojszczyźnie.

W marcu 1943 roku podjął decyzję o wykonaniu brawurowej operacji zbrojnej Grup Szturmowych Szarych Szeregów - akcji pod Arsenałem. W jej wyniku uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 20 innych więźniów gestapo przewożonych z alei Szucha na Pawiak.

Według zapisków żony Izabelli Kiwerskiej, łączniczki i uczestniczki Powstania Warszawskiego, "Oliwa" brał też udział w przygotowaniach do akcji pomocy dla walczącego getta.

Pod koniec 1943 roku otrzymał nominację na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wołyń. Dowództwo przejął w lutym 1944, stanął też na czele powstałej z sił Okręgu 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Dał się poznać jako doskonały dowódca, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był szanowany i lubiany.

Zginął w 1944 roku. Pochowano go w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu. W 1989 jego szczątki zostały ekshumowane, a rok później uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
W 1990 Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie awansowano na stopień generała brygady.

(więcej)

Jan Wojciech Kiwerski urodził się 23 maja 1910 roku w Krakowie. W 1928 zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Wkrótce został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej. W marcu 1939 awansował na stopień kapitana, a w sierpniu ukończył studia, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Grodna, gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej), a następnie w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Wkrótce wrócił do Warszawy, gdzie wszedł do tak zwanego sztabu dywersji Służby Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego. W lutym 1944 przejął dowództwo Okręgu Wołyń.

Poległ tragicznie w 1944 roku w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica). Chata, w której przebywał, została ostrzelana, a następnie wybuchł w niej pożar. W czasie próby ucieczki „Oliwę” zastrzelono. Najbardziej prawdopodobne hipotezy wskazują na celowe zabicie Kiwerskiego przez Sowietów, którzy chcieli się pozbyć polskiego dowódcy. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze.

W 1989 roku jego zwłoki ekshumowano. 21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterze Harcerskiego Batalionu AK „Zośka”.

Krzyż z mogiły z której dokonano ekshumacji znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-10-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 października » więcej 2024-10-22, godz. 22:04 Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi… » więcej 2024-10-22, godz. 21:46 Polscy dyplomaci odwiedzają miejsca pamięci narodowej Polscy dyplomaci na Litwie rozpoczęli w poniedziałek siedmiodniową akcję, podczas której odwiedzą w tym kraju blisko 60 miejsc pamięci narodowej. Przedsięwzięcie… » więcej 2024-10-22, godz. 11:00 Stargard: kolejny masowy grób na terenie po byłym obozie jenieckim Szczątki ponad stu ofiar niemieckiego obozu jenieckiego odnaleźli badacze z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego na terenie byłego obozu Stalag II D w Stargardzie… » więcej 2024-10-22, godz. 09:00 46. rocznica inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II 46 lat temu, 22 października 1978 roku, mszą pontyfikalną na placu św. Piotra w Rzymie papież Jan Paweł II zainaugurował swój pontyfikat. Został wybrany… » więcej 2024-10-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 października » więcej 2024-10-21, godz. 18:54 Pistolet ostatniego żołnierza podziemia trafił na muzealną wystawę Należał do ostatniego żołnierza niezłomnego, teraz trafił na muzealną wystawę. Mowa o pistolecie sierżanta Józefa Franczaka "Lalusia". Dokładnie 61… » więcej 2024-10-21, godz. 18:49 25. rocznica śmierci kompozytora Alfreda Schütza 25 lat temu, 21 października 1999 roku, zmarł Alfred Schütz, kompozytor, dyrygent i pianista. Twórca muzyki do wielu pieśni żołnierskich, w tym do słów… » więcej 2024-10-21, godz. 18:43 Przekazano archiwum fotograficzne Macieja Piekarskiego do Archiwum Akt Nowych Do Archiwum Akt Nowych przekazano archiwum fotograficzne historyka sztuki, dziennikarza i varsavianisty, Macieja Piekarskiego. Przekazania archiwaliów dokonała… » więcej 2024-10-21, godz. 09:00 Hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa Wielkopolanie oddli hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa. 85 lat temu na terenie Wielkopolski rozpoczęła się operacja Tannenberg. Od 1 września do 25 października… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »