Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel…
2024-04-18, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin

Maksymilian Fajans: Józef Elsner
Maksymilian Fajans: Józef Elsner
170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator instytucji muzycznych i szkolnictwa muzycznego w Warszawie oraz założyciel konserwatorium warszawskiego, przekształconego w 1926 roku w Szkołę Główną Muzyki.
Jednak najbardziej jest znany z tego, że w latach 20. XIX wieku uczył młodego Chopina, którego talent na świadectwie szkolnym opisał jako "szczególną zdatność" i "geniusz muzyczny". Chopin dedykował mu swoją Sonatę c-moll op. 4 na fortepian.

Z pochodzenia Niemiec, Polak z wyboru, przez 55 lat działał w Warszawie, w której osiedlił się w 1799 roku. Był dyrektorem opery w Teatrze Narodowym, założył pierwsze wydawnictwo muzyczne wydające nuty, prowadził działalność recenzencką, naukową i pedagogiczną. W latach 20. XIX wieku prowadził trzy szkoły muzyczne, w tym związaną z Uniwersytetem Warszawskim - Szkołę Główną Muzyki. Wykształcił wielu młodych polskich kompozytorów, wśród jego uczniów, oprócz Fryderyka Chopina, byli Julian Fontana, Oskar Kolberg oraz Ignacy Feliks Dobrzyński.

Sam też komponował, a jego twórczość, w której łączył styl klasyków wiedeńskich, elementy opery włoskiej i polskiej muzyki ludowej, cieszyła się uznaniem współczesnych. Był autorem 30 oper, między innymi "Leszek Biały", "Król Łokietek", "Jagiełło w Tenczynie", kompozycji orkiestrowych, jak: symfonie, marsze i tańce, tworzył także pieśni msze i kantaty. Ponad 20 lat pisał recenzje i artykuły do czasopism polskich, a także był korespondentem lipskiej "Allgemeine Musikalische Zeitung".

Spod jego pióra wyszły dwie rozprawy dotyczące właściwości języka polskiego: "Rozprawa o metryczności i rytmiczności języka polskiego" i "Rozprawa o melodii i śpiewie" oraz podręcznik "Sumariusz moich utworów muzycznych z objaśnieniami o czynnościach i działaniach moich jako artysty muzycznego" - wydany w połowie XX wieku.

Józef Elsner zmarł 18 kwietnia 1854 roku, w swoim majątku Elsnerów pod Warszawą. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Kompozytor jest patronem jednej z ulic na warszawskim Mokotowie. W rodzinnym Grodkowie są obchodzone Dni Elsnerowskie, poświęcone jego pamięci.

(więcej)

Józef Elsner urodził się 1 czerwca 1769 roku w Grodkowie koło Opola. Jego matka była Ślązaczką i córką budowniczego instrumentów muzycznych z okolic Kłodzka, ojciec - Niemcem, stolarzem i również budowniczym instrumentów. Józef od dzieciństwa przejawiał zamiłowanie do muzyki. Śpiewał w chórze kościelnym, a potem kontynuował edukację we Wrocławiu, gdzie uczył się i śpiewał w szkole przy klasztorze dominikanów oraz w jezuickim Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Grał w orkiestrze teatralnej, uczył się gry na skrzypcach oraz basu cyfrowanego, zaczął też komponować.

Rozpoczął studia teologiczne, potem lekarskie, lecz poświęcił się muzyce. Przez Wiedeń, potem Brno, gdzie miał posadę skrzypka w orkiestrze teatralnej, przeniósł się do Lwowa. Tam współpracował z Wojciechem Bogusławskim, pisząc polskie opery do jego tekstów, organizował też koncerty i komponował. Z Lwowa w 1799 roku wyjechał do Warszawy, z którą związał się do końca życia.

Za zasługi na rzecz muzyki w 1823 roku został odznaczony Orderem Świętego Stanisława IV klasy

Józef Elsner był dwukrotnie żonaty, pierwszy raz z Klarą Abt, która zmarła przy urodzeniu córki Karoliny (ta żyła sześć lat), drugi raz z Karoliną Drozdowską, śpiewaczką opery warszawskiej, z którą miał trzy córki.

Zobacz także

2024-10-23, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 23 października » więcej 2024-10-22, godz. 22:04 Festiwal Szyfrów przybliży historię kryptologa Jana Kowalewskiego Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi… » więcej 2024-10-22, godz. 21:46 Polscy dyplomaci odwiedzają miejsca pamięci narodowej Polscy dyplomaci na Litwie rozpoczęli w poniedziałek siedmiodniową akcję, podczas której odwiedzą w tym kraju blisko 60 miejsc pamięci narodowej. Przedsięwzięcie… » więcej 2024-10-22, godz. 11:00 Stargard: kolejny masowy grób na terenie po byłym obozie jenieckim Szczątki ponad stu ofiar niemieckiego obozu jenieckiego odnaleźli badacze z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego na terenie byłego obozu Stalag II D w Stargardzie… » więcej 2024-10-22, godz. 09:00 46. rocznica inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II 46 lat temu, 22 października 1978 roku, mszą pontyfikalną na placu św. Piotra w Rzymie papież Jan Paweł II zainaugurował swój pontyfikat. Został wybrany… » więcej 2024-10-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 października » więcej 2024-10-21, godz. 18:54 Pistolet ostatniego żołnierza podziemia trafił na muzealną wystawę Należał do ostatniego żołnierza niezłomnego, teraz trafił na muzealną wystawę. Mowa o pistolecie sierżanta Józefa Franczaka "Lalusia". Dokładnie 61… » więcej 2024-10-21, godz. 18:49 25. rocznica śmierci kompozytora Alfreda Schütza 25 lat temu, 21 października 1999 roku, zmarł Alfred Schütz, kompozytor, dyrygent i pianista. Twórca muzyki do wielu pieśni żołnierskich, w tym do słów… » więcej 2024-10-21, godz. 18:43 Przekazano archiwum fotograficzne Macieja Piekarskiego do Archiwum Akt Nowych Do Archiwum Akt Nowych przekazano archiwum fotograficzne historyka sztuki, dziennikarza i varsavianisty, Macieja Piekarskiego. Przekazania archiwaliów dokonała… » więcej 2024-10-21, godz. 09:00 Hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa Wielkopolanie oddli hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa. 85 lat temu na terenie Wielkopolski rozpoczęła się operacja Tannenberg. Od 1 września do 25 października… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »