Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel…
2024-04-18, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

170 lat temu zmarł Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopin

Maksymilian Fajans: Józef Elsner
Maksymilian Fajans: Józef Elsner
170 lat temu, 18 kwietnia 1854 roku, zmarł Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator instytucji muzycznych i szkolnictwa muzycznego w Warszawie oraz założyciel konserwatorium warszawskiego, przekształconego w 1926 roku w Szkołę Główną Muzyki.
Jednak najbardziej jest znany z tego, że w latach 20. XIX wieku uczył młodego Chopina, którego talent na świadectwie szkolnym opisał jako "szczególną zdatność" i "geniusz muzyczny". Chopin dedykował mu swoją Sonatę c-moll op. 4 na fortepian.

Z pochodzenia Niemiec, Polak z wyboru, przez 55 lat działał w Warszawie, w której osiedlił się w 1799 roku. Był dyrektorem opery w Teatrze Narodowym, założył pierwsze wydawnictwo muzyczne wydające nuty, prowadził działalność recenzencką, naukową i pedagogiczną. W latach 20. XIX wieku prowadził trzy szkoły muzyczne, w tym związaną z Uniwersytetem Warszawskim - Szkołę Główną Muzyki. Wykształcił wielu młodych polskich kompozytorów, wśród jego uczniów, oprócz Fryderyka Chopina, byli Julian Fontana, Oskar Kolberg oraz Ignacy Feliks Dobrzyński.

Sam też komponował, a jego twórczość, w której łączył styl klasyków wiedeńskich, elementy opery włoskiej i polskiej muzyki ludowej, cieszyła się uznaniem współczesnych. Był autorem 30 oper, między innymi "Leszek Biały", "Król Łokietek", "Jagiełło w Tenczynie", kompozycji orkiestrowych, jak: symfonie, marsze i tańce, tworzył także pieśni msze i kantaty. Ponad 20 lat pisał recenzje i artykuły do czasopism polskich, a także był korespondentem lipskiej "Allgemeine Musikalische Zeitung".

Spod jego pióra wyszły dwie rozprawy dotyczące właściwości języka polskiego: "Rozprawa o metryczności i rytmiczności języka polskiego" i "Rozprawa o melodii i śpiewie" oraz podręcznik "Sumariusz moich utworów muzycznych z objaśnieniami o czynnościach i działaniach moich jako artysty muzycznego" - wydany w połowie XX wieku.

Józef Elsner zmarł 18 kwietnia 1854 roku, w swoim majątku Elsnerów pod Warszawą. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Kompozytor jest patronem jednej z ulic na warszawskim Mokotowie. W rodzinnym Grodkowie są obchodzone Dni Elsnerowskie, poświęcone jego pamięci.

(więcej)

Józef Elsner urodził się 1 czerwca 1769 roku w Grodkowie koło Opola. Jego matka była Ślązaczką i córką budowniczego instrumentów muzycznych z okolic Kłodzka, ojciec - Niemcem, stolarzem i również budowniczym instrumentów. Józef od dzieciństwa przejawiał zamiłowanie do muzyki. Śpiewał w chórze kościelnym, a potem kontynuował edukację we Wrocławiu, gdzie uczył się i śpiewał w szkole przy klasztorze dominikanów oraz w jezuickim Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Grał w orkiestrze teatralnej, uczył się gry na skrzypcach oraz basu cyfrowanego, zaczął też komponować.

Rozpoczął studia teologiczne, potem lekarskie, lecz poświęcił się muzyce. Przez Wiedeń, potem Brno, gdzie miał posadę skrzypka w orkiestrze teatralnej, przeniósł się do Lwowa. Tam współpracował z Wojciechem Bogusławskim, pisząc polskie opery do jego tekstów, organizował też koncerty i komponował. Z Lwowa w 1799 roku wyjechał do Warszawy, z którą związał się do końca życia.

Za zasługi na rzecz muzyki w 1823 roku został odznaczony Orderem Świętego Stanisława IV klasy

Józef Elsner był dwukrotnie żonaty, pierwszy raz z Klarą Abt, która zmarła przy urodzeniu córki Karoliny (ta żyła sześć lat), drugi raz z Karoliną Drozdowską, śpiewaczką opery warszawskiej, z którą miał trzy córki.

Zobacz także

2024-10-25, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 25 października » więcej 2024-10-24, godz. 23:36 Uczczono pamięć ofiar obozu Breslau-Lissa 24 października mija 80 lat od pierwszego transportu więźniów do obozu koncentracyjnego Breslau-Lissa. Obecnie mieści się tam jednostka wojskowa. O trudnej… » więcej 2024-10-24, godz. 12:25 XXIX Seminarium Śląskie „Śląska mozaika. Rola wielokulturowości w kształtowaniu regionu” - to temat przewodni tegorocznego Seminarium Śląskiego. Uroczyste otwarcie konferencji… » więcej 2024-10-24, godz. 12:24 Marian Buchowski z nową książką “Rondo. Opolskie fragmenty przeprawy z PRL do RP” to tytuł najnowszej książki Mariana Buchowskiego. Jej promocja odbędzie się w najbliższy piątek (25.10)… » więcej 2024-10-24, godz. 07:00 Przyznano Nagrody Ambasador Polskiej Historii Działacze i organizacje polonijne promujące Polską historię na Węgrzech, w Argentynie, Belgii, Wielkiej Brytanii otrzymały Nagrody Ambasador Polskiej Historii… » więcej 2024-10-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 października » więcej 2024-10-23, godz. 16:00 Odszedł profesor Józef Rykwert, krytyk, historyk architektury oraz wykładowca Odszedł jeden z najważniejszych krytyków historii architektury XX i XXI wieku. Profesor Józef Rykwert kształtował całe pokolenia architektów i teoretyków… » więcej 2024-10-23, godz. 14:00 Historia polskiej opieki nad zabytkami na Kresach Katedra we Lwowie, kolegiata w Ołyce, Muzeum Słowackiego w Krzemieńcu to niektóre z cennych budynków na terenie Ukrainy, których konserwacją zajmuje się… » więcej 2024-10-23, godz. 13:15 68 lat temu wybuchło powstanie węgierskie 68 lat temu, 23 października 1956 roku, wybuchło powstanie węgierskie, nazywane też "rewolucją 1956". Było ono próbą wyzwolenia Węgier spod sowieckiej… » więcej 2024-10-23, godz. 11:00 70. rocznica podpisania Układów Paryskich 70 lat temu, 23 października 1954 roku, podpisano Układy Paryskie, których postanowienia znosiły okupacyjny status Republiki Federalnej Niemiec, dawały jej… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »