Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni…
2024-04-15, 15:00 Autor: RomaIAR/K.Koziełł/dok.

80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na Polakach w Chodaczkowie Wielkim

Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
80 lat temu, w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku, policjanci z 4. Pułku Policji SS, sformowanego z ukraińskich ochotników z Galicji pod dowództwem niemieckim, przeprowadzili akcję pacyfikacyjną polskiej ludności wsi Chodaczków Wielki, obecnie położonej na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Według różnych źródeł, zginęło od 250 do 862 osób.
Ofiary zostały pogrzebane przez mieszkańców, którzy ocaleli, w zbiorowej mogile w pobliżu kościoła. Akcję pacyfikacyjną napastnicy rozpoczęli od palenia zabudowań. Do chat i stodół, w których ukrywali się ludzie, wrzucano granaty, do uciekających strzelano. Spalono większość budynków, ocalały tylko kościół i plebania oraz domy, które były w pobliżu zabudowań Ukraińców. Tragedia w w Chodaczkowie Wielkim była jednym z wydarzeń rzezi wołyńskiej, masowej antypolskiej czystki etnicznej, zaplanowanej i przeprowadzonej przez OUN - Organizację Ukraińskich Nacjonalistów i UPA - Ukraińską Powstańczą Armię.

Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej w latach 1943-1945 na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zginęło około 100 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Po stronie ukraińskiej liczba ofiar wyniosła od 10 do 12 tysięcy. Ludzie ci zginęli z rąk Polaków w akcjach odwetowych i samoobrony lub zostali zamordowani przez samych Ukraińców za udzielenie pomocy polskim sąsiadom. Do tej pory znanych jest zaledwie 5 procent miejsc pochówku ofiar. Większość spoczywa w bezimiennych dołach śmierci.

(więcej)

Przed wojną Chodaczków Wielki zamieszkiwało około 2800 mieszkańców, w większości Polaków. W 1943 roku, kiedy wśród ukraińskiej ludności nasiliły się antypolskie nastroje, we wsi powołano samoobronę, która skutecznie odparła kilka ataków UPA na początku 1944 roku. W kwietniu 1944 Chodaczków Wielki znalazł się w strefie przyfrontowej. W połowie miesiąca został zajęty przez ukraińskich ochotników z 4. Pułku Policji SS, który zmierzał z odsieczą niemieckiej załodze oblężonej przez wojska radzieckie w twierdzy Tarnopol. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku doszło tu do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na mieszkańcach.

Po wojnie Polaków z Chodaczkowa Wielkiego przesiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Na cmentarzu rzymskokatolickim w Gajkowie na Dolnym Śląsku, gdzie większość z nich zamieszkała, została usypana symboliczna mogiła, zwieńczona krzyżem. U jego stóp umieszczono urnę z ziemią, pochodzącą z mogiły w Chodaczkowie.

4. Pułk Policyjny SS, sformowany z ukraińskich ochotników do 14. Dywizji Grenadierów Waffen SS , został utworzony w lipcu 1943 roku. Na jego czele stała niemiecka kadra dowódcza. Oprócz zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, pułk wziął udział w mordach między innymi w Hucie Pieniackiej, gdzie zginęło około 850 osób narodowości polskiej, w Podkamieniu - tam zamordowano od 400 do 600 Polaków, a także w Palikrowach, gdzie zostało rozstrzelanych ponad 350 osób. W połowie 1944 roku pułk został rozformowany.

Zobacz także

2024-05-28, godz. 07:00 Przy Pomniku Ponarskim na wojskowych Powązkach upamiętniono ofiary zbrodni niemieckich Na cmentarzu Powązki Wojskowe przy Krzyżu-Pomniku Ponarskim upamiętniono ofiary niemieckich zbrodni. W latach 1941-1944 Niemcy przy udziale litewskich kolaborantów… » więcej 2024-05-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 maja » więcej 2024-05-27, godz. 22:08 NCK ogłosiło wyniki naboru do konkursu "Do hymnu" Sto pięćdziesiąt szkół podstawowych weźmie udział w konkursie Narodowego Centrum Kultury "Do hymnu". To placówki z Polski i jedna działająca przy ambasadzie… » więcej 2024-05-27, godz. 11:00 82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim 82 lata temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 224 więźniów Pawiaka, wśród nich… » więcej 2024-05-27, godz. 10:00 Adam Leszczyński: polski patriotyzm jest demokratyczny, niezwiązany z jednym światopoglądem Chcemy przypomnieć opinii publicznej, że mamy gigantyczny dorobek polskiej myśli politycznej, patriotycznej. Mamy do czynienia z polskim patriotyzmem, który… » więcej 2024-05-27, godz. 09:00 Wystawa "Stanisław Ligoń" w Panteonie Górnośląskim Wystawa o Stanisławie Ligoniu, przedwojennym dyrektorze katowickiej rozgłośni Polskiego Radia, została otwarta w Panteonie Górnośląskim w Katowicach. » więcej 2024-05-27, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 27 maja » więcej 2024-05-26, godz. 18:22 Nie żyje Ludwika Wujec Nie żyje Ludwika Wujec, polska fizyczka, działaczka polityczna, opozycjonistka z czasów PRL. O jej śmierci poinformował syn Paweł Wujec. Miała 83 lata. » więcej 2024-05-26, godz. 09:00 Premiera filmu IPN „Którzy ogień podsycą…” [DŹWIĘK] O bohaterach opozycji antykomunistycznej - prawie dziewięciu tysiącach osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności opowiada film dokumentalny „Którzy… » więcej 2024-05-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 maja » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »