Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-03-22, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
22 marca
1219 - Zmarł Henryk Kietlicz, arcybiskup gnieźnieński od 1199 r.; zwolennik reform gregoriańskich i uniezależnienia Kościoła od władzy świeckiej.

1585 - Urodził się Krzysztof Radziwiłł, od 1615 roku hetman polny litewski, od 1633 wojewoda wileński, od 1635 roku hetman wielki litewski, dowódca wojskowy w czasie wojen szwedzkich 1617-1629 oraz w wojnie smoleńskiej z Rosją.

1609 - W Krakowie urodził się przyszły król Polski Jan II Kazimierz Waza.

1786 - W Warszawie urodził się Joachim Lelewel, historyk, bibliograf, numizmatyk, działacz niepodległościowy, członek Rządu Narodowego w czasie Powstania Listopadowego; "Nauka była zatrudnieniem całego mego życia, jest ona moją drugą ojczyzną" - mawiał o sobie.

1864 - W Wilnie powieszony został przez władze carskie Konstanty "Kastuś" Kalinowski, jeden z przywódców Powstania Styczniowego, komisarz Rządu Narodowego na Litwę.

1887 - Władze carskie aresztowały w Wilnie Józefa Piłsudskiego, a następnie przewiozły go do twierdzy pietropawłowskiej w Petersburgu; Piłsudski w Wilnie związał się z konspiracyjną grupą, która współdziałała z frakcją terrorystyczną "Narodnej Woli"; nie mając świadomości, że planuje ona zamach na cara Aleksandra III, został zamieszany w jego przygotowanie.

1891 - W Miastkowie koło Garwolina urodził się Bogusław Miedziński, żołnierz Legionów Polskich, podpułkownik WP, polityk, publicysta, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; poseł na Sejm (1922-38), senator i marszałek Senatu (1938-39).

1910 - W Woli Duchackiej pod Krakowem urodził się Stefan Janus, pilot, major WP i podpułkownik RAF, dowódca 315 dywizjonu myśliwskiego i 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego (dywizjony 303, 316, 317), więzień Stalagu Luft III w Żaganiu.

1925 - W Krakowie urodziła się Halina Mikołajska, aktorka teatralna i filmowa, pedagog, członek KSS KOR, znana m.in. z ról w filmach "Nikt nie woła", "Drugi brzeg", "Bilans kwartalny"; po 1976 represjonowana przez władze PRL, internowana w stanie wojennym.

1925 - W Łodzi odsłonięto Grób Nieznanego Żołnierza.

1925 - W Gniewie na Pomorzu urodził się Wojciech Ziembiński, działacz niepodległościowy, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników; od 1977 r. członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela; w czasie stanu wojennego aresztowany; w 1983 r. założyciel Kongresu Solidarności Narodu, przekształconego w 1989 r. w Stronnictwo Wierności Rzeczypospolitej - KSN; inicjator i przewodniczący Rady Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie.

1925 - W Zakopanem uroczyście otwarta została Wielka Krokiew, największa skocznia narciarska w Polsce.

1925 - W Nervi we Włoszech zmarł Julian Marchlewski, współorganizator SDKPiL (1893) i Związku Spartakusa w Niemczech (1916); od 1918 r. w Rosji sowieckiej, jeden z założycieli Międzynarodówki Komunistycznej; w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. przewodniczący Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski w Białymstoku.

1928 - Rozporządzenie prezydenta RP o utworzeniu państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon".

1933 - W Dachau pod Monachium powstał pierwszy niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny; w ciągu 12 lat przez KL Dachau i jego podobozy przeszło łącznie ponad 200 tys. osób z całej okupowanej przez III Rzeszę Europy, w tym z Polski; do wyzwolenia obozu przez Amerykanów 29 kwietnia 1945 r. śmierć poniosło w nim - według danych muzeum Dachau - 41 500 osób.

1940 - Początek kilkudniowych zamieszek antyżydowskich na ulicach Warszawy; w czasie rozruchów inspirowanych przez Niemców rabowano żydowskie mieszkania, sklepy, bito przechodniów - Żydów.

1940 - W Warszawie urodziła się Ewa Łętowska, prawniczka, specjalistka w zakresie prawa cywilnego, profesor Instytutu Nauk Prawnych PAN; rzecznik praw obywatelskich (1987-1992), sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego (1999-2002) oraz Trybunału Konstytucyjnego (2002-2011).

1944 - W Itzehoe (Niemcy) urodził się Jerzy Janeczek, aktor teatralny i filmowy, odtwórca roli Witii Pawlaka w serii filmów Sylwestra Chęcińskiego "Sami swoi", Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć".

1947 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Słowa Powszechnego", dziennika PAX.

1947 - W Warszawie urodził się Marek Bliziński, gitarzysta jazzowy, kompozytor; grał w zespołach m.in. Michała Urbaniaka, Jana Ptaszyna Wróblewskiego.

1950 - W Piotrkowie Trybunalskim urodził się Bogusław Wołoszański, dziennikarz, popularyzator historii, autor cyklu programów "Sensacje XX wieku".

1951 - W Londynie zmarł gen. Tadeusz Ludwik Piskor, w latach 1926-31 szef Sztabu Generalnego (od 1928 r. Sztabu Głównego); w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii "Lublin", w połowie września podporządkowano mu również Armię "Kraków".

1951 - W Nowym Jorku zmarł Henryk Floyar-Rajchman, działacz niepodległościowy, polityk, dyplomata, major Wojska Polskiego, członek rządów Leona Kozłowskiego i Walerego Sławka, współorganizator ewakuacji rezerw złota Banku Polskiego w 1939 roku.

1951 - Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Wojskowej Akademii Technicznej oraz ustawę o utworzeniu Akademii Wojskowo-Politycznej.

1957 - W Warszawie urodził się Jacek Kaczmarski, poeta, pieśniarz, bard "Solidarności", członek popularnego trio (z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim).

1957 - Sejm zatwierdził dekret o przywróceniu nazwy miastu Katowice i województwu katowickiemu; po śmierci Stalina w marcu 1953 r. Rada Państwa podjęła decyzję o przemianowaniu Katowic na Stalinogród.

1961 - W Inowrocławiu urodził się Robert Janowski, piosenkarz, aktor, prezenter telewizyjny.

1962 - W Warszawie urodziła się Katarzyna Figura, aktorka, gwiazda polskiego kina, znana m.in. z filmów "Pociąg do Hollywood", "Kingsajz", "Ajlawiu", "Historie miłosne", "Ubu król", "Żurek", "Panie Dulskie".

1963 - Premiera filmu Jerzego Passendorfera "Zerwany most".

1990 - Sejm przyjął ustawę o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej "Prasa-Książka-Ruch".

1991 – Sejm przyjął ustawę "Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych", tworząc ramy prawne dla rynku kapitałowego w Polsce.

1995 - Premiera filmu "Faustyna" w reżyserii Jerzego Łukaszewicza.

1999 - Postała Fundacja ITAKA organizacja pozarządowa zajmująca się poszukiwaniem osób zaginionych.

2003 - W Warszawie zmarł Jakub Karpiński, socjolog, historyk, politolog, działacz opozycji antykomunistycznej, członek Towarzystwa Kursów Naukowych.

2005 - W Chicago zmarł Edward Moskal, przedsiębiorca, prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej w latach 1988-2005.

2010 - We Wrocławiu zmarł Ignacy Rutkiewicz, dziennikarz, w latach 1982-90 redaktor naczelny miesięcznika "Odra", w latach 1990-94 prezes Polskiej Agencji Prasowej, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

2014 - Zmarł Zbigniew Wójcik, historyk, badacz dziejów XVI-XVII w.; żołnierz Armii Krajowej.

Zobacz także

2024-06-10, godz. 14:33 Paweł Pietrzyk: archiwa to historia w skali mikro [wywiad] Archiwa Państwowe dbają o przeszłość, a jednocześnie są mocno osadzone w teraźniejszości, by zabezpieczyć dokumenty dla przyszłych pokoleń. Archiwa… » więcej 2024-06-10, godz. 14:30 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z Auschwitz-Birkenau Mija 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. 10 czerwca 1942 roku około 50 więźniów podjęło próbę przedostania… » więcej 2024-06-10, godz. 09:00 Dzisiaj (10.06) uroczysta gala wręczenia nagrody IPN „Kustosz Pamięci Narodowej” Podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie poznamy laureatów tegorocznej XXIII edycji nagrody Instytutu Pamięci Narodowej „Kustosz Pamięci Narodowej”… » więcej 2024-06-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 czerwca » więcej 2024-06-09, godz. 12:11 Strach, entuzjazm, pragnienie wolności. 40. rocznica powstania Federacji Młodzieży Walczącej Byli za młodzi na "Solidarność", więc założyli własną organizację. Mija 40 lat od powstania Federacji Młodzieży Walczącej - jedynego w PRL ogólnopolskiego… » więcej 2024-06-09, godz. 12:06 Wybory do PE 2024 w Polsce Trwają wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Polacy głosują po raz piąty i wybierają 53 europosłów spośród około tysiąca kandydatów. W sumie… » więcej 2024-06-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 czerwca » więcej 2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 czerwca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »