Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Nóż w plecy
2022-09-17, 07:22 Autor: Bolesław Bezeg

Nóż w plecy

Spotkanie sowieckich i niemieckich żołnierzy gdzieś w Polsce. Wrzesień 1939. domena publiczna
Spotkanie sowieckich i niemieckich żołnierzy gdzieś w Polsce. Wrzesień 1939. domena publiczna
83 lata temu – 17 września 1939 roku wojska sowieckie bez wypowiedzenia wojny zaatakowały II Rzeczpospolitą, która już od blisko trzech tygodni prowadziła wojnę obronną z inwazją niemiecką. W historiografii przyjęło się określać sowiecki atak na Polskę jako „nóż w plecy”.
Z Historycznego Punktu Widzenia 17 września 2022
O świcie 17 września 1939 roku sowieckie wojska na całej długości naszej wschodniej granicy wtargnęły na polskie terytorium. Stalin obiecał niemieckiemu ambasadorowi, że wojska sowieckie przekroczą granicę o godzinie 6 rano, ale meldunki z poszczególnych strażnic Korpusu Ochrony Pogranicza wskazują, że wojna z sowietami zaczęła się już o trzeciej w nocy to jest w chwili gdy polski ambasador dopiero wchodził do gabinetu sowieckiego wiceministra spraw zagranicznych by wysłuchać dyplomatycznej noty oznajmującej zabór wschodniej połowy Polski.

O godzinie 3 w nocy początkowo niezidentyfikowane przez żołnierzy KOP oddziały podjęły próbę przekroczenia polskiej granicy w rejonie miejscowości: Podwołczyska, Dziewicz, Trybuchowiec, Husiatyń i Załucz. Napotkawszy na polskie posterunki wdały się z nimi w walkę. Nie trzeba się dziwić wzmianką, że początkowo polscy żołnierze nie zidentyfikowali atakujących oddziałów jako sowieckiej armii.

Przez lata służby na gorącym polsko-sowieckim pograniczu żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza na co dzień mieli do czynienia z grupami a nawet oddziałami sowieckich dywersantów, którzy jednak jak wskazywała ich odzież, regularną armią nie byli, a nawet jeśli wyglądali na żołnierzy to sowieckie państwo nie przyznawało się do nich w żaden sposób. Oficjalnie byli to zwykli bandyci.

Oczywiście dla nikogo nie było tajemnicą, że inspiracja tych ataków leży w sowieckiej armii i służbach specjalnych, których celem była nieustanna destabilizacja polskiej granicy.

O godz. 4.55 placówka KOP telefonicznie poinformowała polskie Naczelne Dowództwo stacjonujące wówczas w Kołomyi, że zidentyfikowało atakujące oddziały jako regularną armię sowiecką, i że za oddziałami pieszymi porusza się rzut motorowy i prawdopodobnie czołgi. Oddziały KOP rozpoczęły wycofywanie się w walce.

O godz. 6 rano dowódca odcinka KOP Czortków podpułkownik Marceli Kotarba zameldował telefonicznie do Sztabu Naczelnego Wodza, że wycofując się prowadzi walki opóźniające wobec przeważających sił bolszewickich atakujących w kierunkach na Trembowlę, Czortków, Buczacz i szereg innych miejscowości.

O tej samej porze minister spraw zagranicznych Józef Beck wysłał do polskich placówek dyplomatycznych i instytucji rządowych komunikat o sowieckiej agresji na Polskę i zasadach postępowania instytucji rządowych wobec tejże agresji.

Niestety już w dwie godziny później ze sztabu Naczelnego Wodza zaczęły się rozchodzić informacje kwestionujące czy mamy do czynienia z agresją. Wśród oficerów sztabu Naczelnego Wodza zaczęło brać górę przekonanie, że sowieccy żołnierze częstują polskich pograniczników papierosami i tłumaczą, że przybyli po to by chronić wschodnią Polskę przed niemiecką agresją.

Ulegając tym nastrojom tego samego dnia po południu Naczelny Wódz wydaje słynny rozkaz: „Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów. Zadanie Warszawy i miast, które miały się bronić przed Niemcami - bez zmian. Miasta, do których podejdą bolszewicy, powinny z nimi pertraktować w sprawie wyjścia garnizonów do Węgier lub Rumunii".

Nie wiadomo jakie przesłanki miał sztab Naczelnego Wodza, by pozwoliły one na wyciągnięcie tak zadziwiających wniosków. Wiadomo jednak, że brak dowodzenia i ów dezorganizujący obronę rozkaz spowodowały śmierć tysięcy polskich żołnierzy i cywili.

Zobacz także

2022-09-04, godz. 08:20 Bitwa nad Bzurą 83 lata temu polska armia toczyła zdecydowanie nierówną walkę z armią niemieckiej III Rzeszy. Tak nauczono nas myśleć przez ostatnie 75 lat. Faktycznie… » więcej 2022-09-03, godz. 07:20 Okręt szkolny Niewątpliwie budowa portu w Gdyni była jednym z największych sukcesów II Rzeczpospolitej. Wiązało się to oczywiście z kolejnymi sukcesami, bo jak port… » więcej 2022-08-28, godz. 08:20 Co to jest polskość? Wczoraj próbowałem zarysować tak pięknie nam podsycaną przez opozycję wojnę polsko-polską, w której jedną ze stron stanowią wyznawcy poglądu, że polskość… » więcej 2022-08-27, godz. 07:20 Wojna polsko-polska Wydawało się, że krwawa wojna na Ukrainie powinna wygasić odwieczne polsko-polskie wojenki, ale jeżeli w ogóle takie zjawisko wystąpiło, to na bardzo … » więcej 2022-08-21, godz. 08:20 Męczennicy z Poznania W najbliższą środę przypada wspomnienie liturgiczne oraz 80 rocznica egzekucji na gilotynie w niemieckim więzieniu tzw. błogosławionej Poznańskiej Piątki… » więcej 2022-08-20, godz. 07:20 Wyprawy na Wieletów 1027 lat temu - w sierpniu 995 roku książę Polan Bolesław zwany Chrobrym wspólnie z cesarzem niemieckim Ottonem III wyruszył na wyprawę wojenną przeciwko… » więcej 2022-08-15, godz. 08:20 Wywiad najważniejszy Dziś przypada sto druga rocznica bitwy warszawskiej, która przeszła do polskiej historii jako cud nad Wisłą. Było to niezwykle ważne wydarzenie, nie tylko… » więcej 2022-08-14, godz. 08:20 Koniec Barszczan Wczoraj minęła 250 rocznica kapitulacji Jasnej Góry co było równoznaczne z zakończeniem ostatnich walk w obronie Konfederacji Barskiej. » więcej 2022-08-13, godz. 07:20 Przeciwko zagładzie Żydów Dwa dni temu minęła rocznica szczególna, zadająca kłam oszczerczym zarzutom jakie stawiane są Polakom na arenie międzynarodowej o rzekomej bierności wobec… » więcej 2022-08-07, godz. 08:20 Mistyczka z Wrocławia Dziś przypada 80 rocznica dnia, w którym po raz ostatni widziano żywą świętą Edytę Stein. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »