Nadanie Katowicom praw miejskich w roku 1865 było usankcjonowaniem istniejącego już stanu rzeczy. Katowice – wieś założona około roku 1580 przez zarządcę książęcej kuźni Andrzeja Boguckiego – w drugiej połowie XIX wieku były już dużym ośrodkiem przemysłowym.

Warto pamiętać, że w XII wieku po podziale śląska na Górny i Dolny funkcję głównej metropolii Górnego Śląska przyjęło Opole i formalnie stan ten utrzymał się do I wojny światowej.

W roku 1815 Opole stało się siedzibą władz rejencji opolskiej – odpowiednika dzisiejszego województwa. W skład rejencji opolskiej wchodziły wtedy także tereny na których później założono Katowice. Dopiero w końcu XIX wieku Katowice wyrosły na główny ośrodek miejski Górnego Śląska.

Jak to się stało? Co wpłynęło na tak dynamiczny rozwój tej miejscowości? Bogactwa naturalne Śląska znane były już od średniowiecza, ale dopiero budowa kanału kłodnickiego na przełomie XVIII i XIX wieku pozwoliła Górnemu Śląskowi złapać wiatr w żagle i zapoczątkowała dynamiczny rozwój tutejszego przemysłu.

Od tej pory zalegające pod górnośląską ziemią pokłady rud żelaza, cynku i ołowiu ale przede wszystkim węgiel i wyroby metalowe można było stosunkowo tanio masowo transportować w głąb Niemiec.

W trzeciej dekadzie XIX wieku z Zabrza i Gliwic kanałem do Koźla i dalej Odrą do Wrocławia i Szczecina, a także kanałami do Berlina i w głąb Niemiec wywożono barkami z Górnego Śląska 50 000 ton towarów rocznie. Rozwój technologiczny skutkował także wzrostem zapotrzebowania na węgiel, który do tej pory używany był głównie w pobliżu miejsc swojego występowania.

Dzięki drodze wodnej głównymi towarami wywożonymi ze Śląska stały się węgiel kamienny i wyroby metalurgiczne. W połowie XIX wieku do portów nad kanałem doprowadzono linie kolejowe, co dodatkowo zwielokrotniło potencjał transportowy.

Od tego momentu górnośląski okręg przemysłowy zaczął przeżywać okres największej w dziejach prosperity. Uniezależnienie się od Opola, pozostającego nadal stosunkowo senną stolicą rolniczej części Górnego Śląska było tylko kwestią czasu.