Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022
2022-09-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Towarzystwo Śpiewacze "Lira" z Bogucic{Fot.Autor nieznany, Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena publiczna]
Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni. Szczególnie intensywnie rozwijał się ruch śpiewaczy na Śląsku Opolskim.
Działający także na Opolszczyźnie Związek Kół Spiewaczych zmieniał kilkakrotnie nazwę . Zebrani w kwietniu 1936 w Bytomiu przedstawiciele kół postanowili, że będzie to Związek Polskich Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Już od 1910 roku chórzyści i śpiewacy działali przede wszystkim w ramach w Związku Polskich Szkół Śpiewaczych. Powstał on w Prowincji Śląsk Opolski i działał w pięciu okręgach.
W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze oraz powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim.Przewodniczącym był dyrektor banku w Raciborzu . Natomiast dyrygentem okręgowym został Jan Witt
W okręgu trzecim ,który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola.
Czwarty okręg działał na terenie miasta Wielkie Strzelce..Tam przewodniczącym był Józef Gomoła . Natomiast w okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działaly na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Przewodniczącym był Stanisław Jainta

W ramach wcześniej wymienionych okręgów działało 60 zespołów. Najbardziej aktywny był okręg strzelecki i bytomski.
Wybitnymi działaczami ruchu śpiewaczego byli Jan Witt,Walenty Łapa, Fabian Hajduk, Jan Rychel, Alfons Kłaka i Adam Kawik.
Ważną rolę w rozwoju polskiej muzyki na Śląsku odegrał też Henryk Tondera dyrygent Okręgu I Związku Polskich Kół Śpiewaczych Śląska Opolskiego.
Przy okazji warto przypomnieć, że Tondera za swoją patriotyczną działalność znalazł się wśród 150 działaczy polskich aktywnych na Śląsku Opolskim aresztowanych przez Niemców w ramach Akcji Wrzesień 1939.
Powróćmy jednak do polskich chórów. 110 lat temu w Markowicach został założony chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy związał się ze „Strzechą”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”.
W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza, Rybnika i Turza, a koncertów wysłuchało 800 osób- pisał historyk Paweł Newerla.Według innego historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze .
Tymczasem jednym z przełomowych momentów walki o utrzymanie polskości we Wrocławiu stał się swoisty kult pieśni polskiej. Głównym promotorem tego kultu było Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Działało już przed pierwszą wojną światową, a 6 lat po jej zakończeniu w 1924 r. liczyło 50 członków. Stało się jednym z najliczniejszych polskich towarzystw śpiewa¬czych na terenie całego Śląska.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim.
W okresie międzywojennym prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała “Harmonię” najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”.
O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »