Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022
2022-08-06, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022

[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka – młodszy, który żył i działał w latach 1856-1919.
Jako drukarz, wydawca i działacz społeczny walczył o utrzymanie polskości na Górnym Śląsku. Urodził się w Pielgrzymowicach. Po swoim ojcu Karolu odziedziczył polski patriotyzm oraz potrzebę służenia Ślązakom.

Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie praktykował w drukarni w Mikołowie. Po śmierci Ojca przejął drukarnię, którą przekształcił w profesjonalny zakład poligraficzny. Drukowane były tam w dużych nakładach polskie książki, w tym dzieła Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego oraz kalendarze i śpiewniki. Dużą popularnością cieszył się "Kalendarz Mariański", który osiągnął gigantyczny jak na ówczesne czasy nakład 100 tysięcy egzemplarzy. Następnie wydawnictwa były rozprowadzane na Śląsku wśród mieszkańców wsi i małych miasteczek.

Miarka junior był człowiekiem zapobiegliwym i oszczędnym. Dochody uzyskiwane ze sprzedaży wydawnictwa inwestował w rozwój drukarni. Już wkrótce wybudował nowoczesny zakład drukarski w Mikołowie, w którym zatrudniał 90 osób. Zakład przyjął nazwę „Wydawnictwo Dzieł Ludowych Karola Miarki w Mikołowie”.

W Wydawnictwie Miarki drukowano „Biblioteczkę dla Dziatwy i Młodzieży Polskiej” oraz czasopisma katolickie m.in. Misjonarza Katolickiego. Natomiast w serii ”Biblioteka Pisarzy Polskich” ukazały się dzieła: Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego, Pola i Syrokomli. Wydawano bajki i opowiadania dla dzieci i młodzieży oraz utwory sceniczne.

Na początku XX wieku jego firma wydawnicza przeżywała poważne kłopoty finansowe. Powstał więc projekt przekształcenia wydawnictwa w spółkę akcyjną z Miarką na czele. Plany te jednak upadły. W roku 1910 Miarka oddał wydawnictwo i drukarnię koncernowi prasowemu Adama Napieralskiego. To właśnie on właściciel i redaktor „Katolika” jako polski deputowany do Reichstagu bronił praw polskojęzycznych Górnoślązaków.

W walce o polskość Śląska zasłużył się też Emanuel Smołka. Ten polski ksiądz, nauczyciel i działacz narodowościowy stał się jednym z głównych obrońców polskości. Smołka domagał się między innymi:- prawa do języka polskiego we wszystkich szkołach na Śląsku, a jako wykładowego w szkołach ludowych- możliwości powoływania szkół polskich (obok niemieckich) w miejscowościach dwujęzycznych; publikowania ustaw także po polsku, mianowania urzędników władających językiem polskim; wprowadzenia polszczyzny w sądownictwie w rozprawach dotyczących Polaków.

W okresie największej germanizacji organizował polskie biblioteki i czytelnie na Górnym Śląsku. Żył krótko. Zmarł w wieku 34 lat. Nie miał tak dużych zasług w krzewieniu i obronie polskości, jak Józef Lompa, czy ks. Norbert Bończyk, ale nie można go przecież pominąć w sztafecie Ślązaków walczących o polski Śląsk.

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »