Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022
2022-08-06, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022

[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Karol Miarka-młodszy.Źródło:silesia.edu.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
[Fot.Drukarnia iw Mikołowie.Źródło:obc.opole.pl]
Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka – młodszy, który żył i działał w latach 1856-1919.
Jako drukarz, wydawca i działacz społeczny walczył o utrzymanie polskości na Górnym Śląsku. Urodził się w Pielgrzymowicach. Po swoim ojcu Karolu odziedziczył polski patriotyzm oraz potrzebę służenia Ślązakom.

Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie praktykował w drukarni w Mikołowie. Po śmierci Ojca przejął drukarnię, którą przekształcił w profesjonalny zakład poligraficzny. Drukowane były tam w dużych nakładach polskie książki, w tym dzieła Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego oraz kalendarze i śpiewniki. Dużą popularnością cieszył się "Kalendarz Mariański", który osiągnął gigantyczny jak na ówczesne czasy nakład 100 tysięcy egzemplarzy. Następnie wydawnictwa były rozprowadzane na Śląsku wśród mieszkańców wsi i małych miasteczek.

Miarka junior był człowiekiem zapobiegliwym i oszczędnym. Dochody uzyskiwane ze sprzedaży wydawnictwa inwestował w rozwój drukarni. Już wkrótce wybudował nowoczesny zakład drukarski w Mikołowie, w którym zatrudniał 90 osób. Zakład przyjął nazwę „Wydawnictwo Dzieł Ludowych Karola Miarki w Mikołowie”.

W Wydawnictwie Miarki drukowano „Biblioteczkę dla Dziatwy i Młodzieży Polskiej” oraz czasopisma katolickie m.in. Misjonarza Katolickiego. Natomiast w serii ”Biblioteka Pisarzy Polskich” ukazały się dzieła: Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego, Pola i Syrokomli. Wydawano bajki i opowiadania dla dzieci i młodzieży oraz utwory sceniczne.

Na początku XX wieku jego firma wydawnicza przeżywała poważne kłopoty finansowe. Powstał więc projekt przekształcenia wydawnictwa w spółkę akcyjną z Miarką na czele. Plany te jednak upadły. W roku 1910 Miarka oddał wydawnictwo i drukarnię koncernowi prasowemu Adama Napieralskiego. To właśnie on właściciel i redaktor „Katolika” jako polski deputowany do Reichstagu bronił praw polskojęzycznych Górnoślązaków.

W walce o polskość Śląska zasłużył się też Emanuel Smołka. Ten polski ksiądz, nauczyciel i działacz narodowościowy stał się jednym z głównych obrońców polskości. Smołka domagał się między innymi:- prawa do języka polskiego we wszystkich szkołach na Śląsku, a jako wykładowego w szkołach ludowych- możliwości powoływania szkół polskich (obok niemieckich) w miejscowościach dwujęzycznych; publikowania ustaw także po polsku, mianowania urzędników władających językiem polskim; wprowadzenia polszczyzny w sądownictwie w rozprawach dotyczących Polaków.

W okresie największej germanizacji organizował polskie biblioteki i czytelnie na Górnym Śląsku. Żył krótko. Zmarł w wieku 34 lat. Nie miał tak dużych zasług w krzewieniu i obronie polskości, jak Józef Lompa, czy ks. Norbert Bończyk, ale nie można go przecież pominąć w sztafecie Ślązaków walczących o polski Śląsk.

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »