Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021
2021-03-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021

Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Zgromadzenie Polaków w Sali Strzechy. [Źródło:ratibor-raciborz.blogspot.com]
Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie rozwijała się działalność kulturalna, w tym muzyczna.
Już od XIX wieku funkcjonowały na Śląsku chóry i towarzystwa śpiewacze. W swoich repertuarach miały zarówno pieśni śląskie, ale także popularne na pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej polskie pieśni patriotyczne. Wśród towarzystw śpiewaczych wyróżniała się działająca w Opolu “Lutnia Górnośląska”.

Ważną rolę odgrywała też “Jutrzenka” z Piotrowic, która w późniejszym czasie przekształciła się w istniejący do dziś Chór Męski „Hejnał” . Na terenie samych Katowic w ciągu XX wieku istniało kilkadziesiąt chórów. Wśród nich były też kościelne. Chórzyści i śpiewacy byli zorganizowani już w Związek Polskich Szkół Śpiewaczych, który powstał w Prowincji Śląsk Opolski.

Związek działał w pięciu okręgach. W skład pierwszego wchodziły miasta: Gliwice, Zabrze, powiaty Bytom i Gliwice.W drugim okręgu, Towarzystwa Kół Śpiewaczych działały w powiatach raciborskim i kozielskim. Tu dyrygentem okręgowym został Jan Witt. W okręgu trzecim, który obejmował miasto i powiat Opole przewodniczącym był redaktor Augustyn Kowalski. Dyrygentem Okręgowym był Jan Kaźmierski z Opola. Czwarty okręg działał na terenie Wielkich Strzelec. Przewodniczącym był Józef Gomoła. W okręgu piątym Związki Polskich Kół Śpiewaczych działały na terenie powiatu oleskiego i miasta Dobrodzień. Działający od 1910 roku także na Opolszczyźnie Związek Polskich Kół Śpiewaczych zmienił nazwę na Związek Kół Śpiewaczych na Śląsku Opolskim.
Wciąż ważną role odgrywały polskie chóry. W 1912 roku założono w Markowicach chór „Słowik”. Dwa lata później Karol Górecki powołał „Towarzystwo Śpiewacze”. Polski ruch śpiewaczy skupiał się przede wszystkim wokół raciborskiej „Strzechy”, gdzie zorganizowany został chór mieszany „Harmonia”. Istniejące wówczas polskie zespoły chóralne zrzeszały się w „Związku Śląskich Kół Śpiewaczych”, którego zjazd okręgowy w 1936 r. odbył się właśnie w raciborskiej „Strzesze”. W następnym zjeździe wzięły udział chóry z Ciska, Markowic, Raciborza i Rybnika.
Tymczasem we Wrocławiu o upowszechnianie pieśni polskiej dbało przede wszystkim Towarzystwo Śpiewu „Harmonia”. Swoją działalność rozpoczęło jeszcze przed pierwszą wojną światową, w okresie międzywojennym stało się jednym z najprężniej działających na Śląsku polskich towarzystw śpiewaczych.
„Harmonia” posiadała chór żeński, męski i mieszany, własny zespół dramatyczny i deklamatorski, organizowała koncerty we Wrocławiu i na Śląsku Opolskim. Urządzała systematycznie wieczory słowa, pieśni i tańca. O ich poziomie może świadczyć fakt, że w 1928 r. na Zjeździe Związku Polskich Kół Śpiewackich Śląska Opolskiego w Gliwicach chór tego towarzystwa zajął pierwsze miejsce.
Zaraz po zakończeniu Zjazdu prasa polska na Śląsku Opolskim nazywała „Harmonię” „najdalej na zachód wysuniętą stanicą ducha polskiego”. Według historyka Jana Fojcika na terenie Górnego Śląska do 1939 roku działały aż 843 zespoły śpiewacze.
Na koniec przypomnijmy. Pierwszy drukowany zbiór polskich pieśni gminnych ludu górnośląskiego ukazał się jeszcze w czasie powstania styczniowego. Chodzi tu oczywiście o zbiór Juliusza Rogera: ”Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku”. Wśród zamieszczonych w tomie ponad 500 pieśni były te które powstały na Opolszczyźnie.
.

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »