Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 09.01.2021
2021-01-09, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 09.01.2021

Stanisław Wasylewski [fot.By autor nieznany - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=74186027]
Stanisław Wasylewski [fot.By autor nieznany - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=74186027]
Kiedy w latach 30-tych w międzywojniu Stanisław Wasylewski odwiedził Opolszczyznę zrodził się pomyśl napisania książki, która przeszła do historii jako jedna z najważniejszych publikacji o Opolszczyźnie. Dzięki niej pisarz pochodzący z Kresów związał się po wojnie ze Śląskiem.
To właśnie dzięki Wasylewskiemu w przestrzeni publicznej zostało spopularyzowane stwierdzenie Śląsk Opolski.
Urodzony w Stanisławowie. W młodości uczył się w gimnazjach we Lwowie i Stryju. Studiował filozofię, polonistykę, na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Już w czasach studenckich wkroczył na dziennikarską drogę. Redagował i publikował w periodykach literackich, ale także w gazetach, również codziennych. Współpracował z radiem. W latach 30. XX wieku podróżował po Śląsku. Wtedy po raz pierwszy dokładniej poznał Opolszczyznę pracując nad książką „Na Śląsku Opolskim”, w której pisał o korzeniach tego regionu i burzliwych losach tej części Górnego Śląska.

Opisywał życie codzienne i przy wiązanie tamtejszych mieszkańców do tradycji, historii i religii. Przede wszystkim jednak pisał o walce Ślązaków z naporem niemieckim, ale także o sytuacji Polaków w Rzeszy w okresie międzywojennym. Tematyce śląskiej poświęcił też esej „Szkice serdeczne i przewrotne” Tekst ukazał się na łamach Odry w drugiej połowie lat czterdziestych.W czasie okupacji pisał do wydawanej wtedy przez Niemców „Gazety Lwowskiej” za co po wojnie został niesłusznie posądzony o kolaborację i na kilkanaście miesięcy trafił do aresztu. Fakt ten jednak stał się przyczyną oskarżenia Wasylewskiego o kolaborację najpierw przez Związek Zawodowy Literatów Polskich, a później przez wymiar sprawiedliwości.

We wrześniu 1945 roku został osadzony w areszcie, gdzie spędził kilkanaście miesięcy, aż do rozprawy sądowej, która zakończyła się całkowitym uniewinnieniem . Dopiero po latach okazało się jednak ,że Wasylewski publikował w porozumieniu z AK, aby w ten sposób docierać też do środowiska literackiego. Mimo to twórczość Wasylewskiego znalazła się na cenzurowanym. Jego przedwojenne książki skrupulatnie zostały wycofane z bibliotek.
W 1948 roku Wasylewski zdecydował się wyjechać wraz z żoną do Opola, które znał z czasów pracy nad swoją książką „Na Śląsku Opolskim”.

Pracował w Komitetu Badań Prehistorycznych, Oboje zamieszkali przy ul. Konsularnej pod numerem 4. W Opolu, ostatnim mieście swego życia, pisał także Wasylewski wspomnienia, które ukazały się pod tytułem : „Czterdzieści lat powodzenia”.

Stanisław Wasylewski zmarł nagle w lipcu 1953.Do końca życia nie doczekał się uznania, jakim cieszył się przed wojną. Dopiero na fali przełomu w 1989 roku walny zjazd Związku Literatów Polskich podjął uchwałę stwierdzającą,że „postępowanie wobec Stanisława Wasylewskiego było bezpodstawne, bezprawne i niegodziwe”.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »