Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Eksplozja kotła
2022-11-22, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Eksplozja kotła

Dziś przypada 75 rocznica katastrofy kolejowej, jaka miała miejsce w Szumiradzie niedaleko Kluczborka. Doszło tam do wybuchu kotła parowego w tzw. parowozie. W efekcie eksplozji na miejscu zginęła dwuosobowa załoga lokomotywy.
Ładna Historia 22 listopada 2022 r.
Wybuchy kotłów w parowozach nie były zdarzeniami szczególnie rzadkimi. W latach 1945 – 1984 w Polsce miało miejsce 16 takich przypadków. Nic nie zapowiadało nieszczęścia gdy 22 listopada 1947 roku pociąg o numerze 9741 wyruszał z Fosowskich na swoją codzienną trasę do Kluczborka.

Dwuosobowa załoga parowozu Ty-2-361 składała się z doświadczonych kolejarzy, na co dzień stacjonujących w lokomotywowni w Ostrowie Wielkopolskim. Z Kluczborka mieli wyruszyć właśnie w trasę do macierzystej stacji. Tymczasem w okolicach stacji Szumirad położonej obok wsi Chudoba doszło do tragicznego w skutkach przeoczenia.

Prawdopodobnie rutyna sprawiła, że pomocnik maszynisty, ani sam maszynista nie zwrócili uwagi na dramatycznie niski poziom wody w kotle parowozu. A przecież obserwacja poziomu lustra wody w kotle na wodowskazie była jednym z najważniejszych obowiązków drużyny parowozu, miało to zapewnić utrzymywanie optymalnego ciśnienia pary wodnej w instalacji napędowej parowozu.

Od optymalnego poziomu wody w kotle zależała zarówno moc maszyny, ekonomiczność pracy kotła, a przede wszystkim bezpieczeństwo obsługi.

Niestety, tym razem doświadczeni kolejarze się zagapili. Być może coś na zewnątrz odwróciło ich uwagę i nie uzupełnili w kotle wody, której przecież mieli spory zapas w specjalnym zbiorniku nad kotłem. Poziom lustra wody w kotle powinien utrzymywać się w granicy 10 cm od górnej części skrzyni ogniowej – mówi instrukcja obsługi parowozu.

Gdy górna ścianka paleniska wynurzy się z wody wypadki zaczynają biec błyskawicznie.
W protokołach komisji badającej wypadek zapisano, że prawdopodobnie w efekcie przeoczenia doszło do wyczerpania się wody w kotle, w którym przy niskim stanie wody odsłaniał się szczyt skrzyni ogniowej przystosowanej do pracy w pełnym zanurzeniu w pełniącej funkcję chłodzącą ściany paleniska wodzie.

W efekcie pozostała w kotle woda zmieniła się w parę, a ponieważ ciepło właściwe pary wodnej jest prawie dwa razy mniejsze niż wody czyli do ogrzania tej samej ilości pary potrzeba dwa razy mniej energii niż jest potrzebne do ogrzania do tej samej temperatury wody w stanie ciekłym, nastąpił szybszy niż przewidywała konstrukcja kotła wzrost temperatury i ciśnienia.

Para wytworzona w ilościach znacznie większych, niż były w stanie w stanie oddać do atmosfery zawory bezpieczeństwa rozsadziła kocioł. Części kabiny i fragmenty kotła znajdowano w odległości do 2 km od miejsca wybuchu.

Po II wojnie światowej miało w Polsce miejsce 16 przypadków wybuchu kotła parowozu i wszystkie miały tę samą przyczynę czyli zbyt niski poziom wody w kotle, do czego doprowadziła nieuwaga maszynisty. Na Opolszczyźnie podobny wypadek miał miejsce na trasie z Opola do Ozimka w roku 1949.

Ostatni taki przypadek miał miejsce w roku 1984 w okolicach Lwówka Śląskiego. Wkrótce parowozy całkowicie zniknęły z polskich tras kolejowych. Dziś można je zobaczyć w akcji tylko w specjalne okazje, gdy wyruszają na trasy pociągi retro, w których główną atrakcją są właśnie buchające parą i dymem stare parowozy.

Zobacz także

2022-11-25, godz. 12:45 Opolanie w misji ONZ 49 lat temu – w listopadzie 1973 roku rozpoczęła misję w ramach sił ONZ na Bliskim Wschodzie formacja o nazwie Polska Wojskowa Jednostka Specjalna. W jej… » więcej 2022-11-24, godz. 12:45 70 rocznica Radia w Opolu 70 lat temu 24 listopada 1952 roku rozpoczęła swoją działalność Ekspozytura Polskiego Radia w Opolu. » więcej 2022-11-23, godz. 12:45 Walka o biura 42 lata temu – w listopadzie roku 1980 doszło w Opolu do jednej z najbardziej spektakularnych akcji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”… » więcej 2022-11-21, godz. 12:45 Skarbiec sakralnej sztuki 35 lat temu - 21 listopada 1987 roku powstało Muzeum Diecezjalne w Opolu. » więcej 2022-11-18, godz. 12:45 Śląscy podróżnicy 775 lat temu 18 listopada 1247 roku do Lyonu w południowej Francji powróciła pierwsza wyprawa wysłana przez papieża do państwa Mongołów. Jej uczestnikiem… » więcej 2022-11-17, godz. 12:45 Patronka Elżbietanek Dziś Kościół Katolicki obchodzi pamiątkę świętej Elżbiety Węgierskiej, patronki nyskich elżbietanek. » więcej 2022-11-16, godz. 12:45 Mieszko Cieszyński 798 lat temu, ale nie znamy daty dziennej tego wydarzenia, zmarł urodzony w Opolu książę z dynastii Piastów Mieszko Cieszyński. » więcej 2022-11-15, godz. 12:45 Bethlen Gabor Dziś przypada 393 rocznica śmierci księcia siedmiogrodzkiego Bethlena Gabora, który przez kilka lat rządził księstwem opolskim, a który chciał także… » więcej 2022-11-14, godz. 12:45 Samarytanka z Nysy Dziś przypada 150 rocznica śmierci zmarłej w opinii świętości wyniesionej na ołtarze mieszkanki Nysy Marii Merkert » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »