KL Warschau był jedynym obozem koncentracyjnym zlokalizowanym w stolicy państwa okupowanego przez Niemcy, a także jednym z trzech - obok Majdanka i Płaszowa - utworzonych przez Niemców na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Rozkaz o jego organizacji wydał 11 czerwca 1943 roku jeden z przywódców nazistowskich Niemiec Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler. Niemcy więzili w KL Warschau głównie Żydów z różnych krajów Europy, także z Polski, oraz Polaków. Historycy oceniają, że zginęło w nim oraz w egzekucjach w jego sąsiedztwie co najmniej 20 tysięcy ludzi.

Przed wybuchem Powstania Warszawskiego, latem 1944 roku, wobec zbliżającego się frontu wschodniego, Niemcy podjęli decyzję o likwidacji obozu. 27 lipca wymordowali kilkuset słabszych i chorych więźniów. Dzień później około czterech tysięcy ludzi pognali w kierunku Kutna. W trakcie trwającego trzy dni marszu więźniowie nie dostali ani wody, ani żadnego pożywienia. Ci, którzy nie mieli siły iść, byli zabijani. Przeżyło około dwóch tysięcy osób. Zostali wywiezieni do KL Dachau.

Więźniowie, których Niemcy zostawili w KL Warschau, mieli zająć się likwidacją infrastruktury obozowej. To oni 5 sierpnia 1944 roku, zostali wyzwoleni przez powstańców warszawskich. Do szturmu na KL Warschau żołnierze Batalionu "Zośka" wykorzystali zdobyty wcześniej niemiecki czołg. Wykorzystując moment zaskoczenia, ostrzelali wieże strażnicze i rozbili bramę obozową, a następnie wyparli strażników i niemiecką obsługę. Zaraz po wyzwoleniu, jeszcze na terenie obozu, powstał żydowski pluton sformowany przez Henryka Ledermana, który dołączył w całości do Batalionu "Zośka". Byli więźniowie przyłączali się także do innych oddziałów, a żydowscy lekarze ratowali życie rannym powstańcom i cywilom.

Po II wojnie światowej na terenie Gęsiówki ponownie więziono ludzi. Obóz przejęły NKWD i Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Trzymano tutaj przede wszystkim niemieckich jeńców wojennych, których wykorzystywano do pracy przy odbudowie Warszawy. Zostali zwolnieni w 1949 roku, ale nie oznaczało to końca istnienia więzienia. Powstało tam wówczas Centralne Więzienie - Ośrodek Pracy w Warszawie. Aż do 1956 roku przetrzymywano w nim więźniów politycznych i kryminalnych.

Jesienią 1946 roku w miejscu obozu przeprowadzono ekshumację - wydobyto wtedy ponad dwie tony prochów ludzkich. Zostały pochowane na Cmentarzu Wolskim. (więcej)

Historycy od lat nie są zgodni co do liczby ofiar, przeznaczenia i zasad funkcjonowania KL Warschau, a także lokalizacji obozu, jego wielkości oraz tego, czy na jego terenie znajdowały się komory gazowe.

Dane dotyczące liczby pomordowanych są to dane orientacyjne, ponieważ Niemcy zniszczyli dokumentację obozową, starali się także systematycznie zacierać ślady masowych zbrodni na ludności w Warszawie.

Według opinii badaczki historii KL Warschau Marii Trzcińskiej z Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich (zmarła w 2011) celem obozu była eksterminacja mieszkańców stolicy i miał on znacznie szerszy zasięg niż przyjmuje to oficjalna historiografia. Oprócz "Gęsiówki" miał obejmować także cztery inne miejsca: lager w Lasku na Kole, lager przy Bonifraterskiej, zlokalizowany przy dworcu Gdańskim, oraz dwa obiekty zagłady - lagry Warszawa Zachodnia. Maria Trzcińska oszacowała liczbę śmiertelnych ofiar KL Warschau na 200 tysięcy. Mówiła także o komorze gazowej, znajdującej się pod Dworcem Zachodnim. Ustaleń badaczki nie potwierdza Instytut Pamięci Narodowej. Liczbę zamordowanych w obozie szacuje na 20 tysięcy. Według przyjętej przez IPN wersji KL Warschau zajmował obszar pomiędzy ówczesnymi ulicami: Gęsią, Zamenhofa, Okopową, Glinianą, Ostrowską oraz Wołyńską. Więźniami obozu byli Żydzi z różnych krajów Europy, jak również Polacy - więźniowie polityczni. Obóz oraz przylegające do niego ruiny były także wykorzystywane przez Niemców jako miejsce egzekucji. Masowo rozstrzeliwano tam Polaków - ofiary łapanek na ulicach Warszawy.

Ostatnie ruiny budynków KL Warschau, w tym frontową ścianę dawnych Koszar Wołyńskich, rozebrano w połowie lat 60. XX wieku. Obecnie nie ma już śladu zabudowań. Znajduje się tam skwer, osiedle mieszkaniowe oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.