Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Dzień Zwycięstwa
2024-05-08, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Dzień Zwycięstwa

Premier Winston Churchill pozdrawia tłum zgromadzony na ulicy Whitehall w Londynie 8 maja 1945 roku, pokazując V – symbol zwycięstwa [fot. wikipedia/domena publiczna]
Premier Winston Churchill pozdrawia tłum zgromadzony na ulicy Whitehall w Londynie 8 maja 1945 roku, pokazując V – symbol zwycięstwa [fot. wikipedia/domena publiczna]
8 maja jest obchodzony Narodowy Dzień Zwycięstwa upamiętniający zakończenie II wojny światowej w Europie. Tego dnia, w 1945 roku, został podpisany akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy. Koniec działań wojennych wyznaczono na godzinę 23.01.
Był to już drugi dokument kapitulacyjny. Poprzedni został podpisany dzień wcześniej w Reims we Francji przez przedstawicieli Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Dowództwo sowieckie reprezentował generał Iwan Susłoparow. Józef Stalin, przywódca głównego mocarstwa koalicji antyhitlerowskiej, zażądał ponownego parafowania dokumentu i podpisania go także przez przedstawiciela Wielkiej Brytanii, co stało się 8 maja w Karlshorst, na przedmieściach Berlina. Podpisy pod aktem kapitulacji złożono po godzinie 22.00. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych, także w Polsce, obchodzono jako Dzień Zwycięstwa. Rosja do dziś obchodzi go 9 maja. Historycy różnie interpretują znaczenie 8 maja. Jedni podkreślają, że symbolizuje on przede wszystkim zwycięstwo nad nazizmem, inni uważają go za symboliczną cezurę dla krajów, które od tego momentu na następne dziesięciolecia przeszły do sowieckiej strefy wpływów.

Podpisanie kapitulacji Niemiec oznaczało zakończenie największego konfliktu zbrojnego w dziejach ludzkości, jednak tylko w Europie. Walki trwały jeszcze na Dalekim Wschodzie. Zakończyła je kapitulacja Japonii 2 września 1945 roku.

W trwającej sześć lat II wojnie światowej uczestniczyły 72 państwa i ponad miliard 700 milionów ludzi. Działania zbrojne prowadzono na terytorium 40 krajów. Do wojska powołano około 110 milionów osób, nie licząc uczestników ruchu oporu. Według różnych szacunków straty w ludziach wyniosły od 50 do 78 milionów: poległych, zamordowanych i zmarłych.

Polska poniosła relatywnie największe straty, zginęło około sześciu milionów obywateli II Rzeczpospolitej. Połowę stanowili Polacy, prawie tyle samo Żydzi i Polacy pochodzenia żydowskiego. Nasze siły zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej. Ponadto obaj okupanci, zarówno III Rzesza, jak i Związek Sowiecki, prowadzili wobec mieszkańców II RP politykę eksterminacji, dopuszczając się ludobójstwa, masowych wysiedleń i deportacji.

(więcej)

Narodowy Dzień Zwycięstwa od 1945 do 2015 roku w Polsce był oficjalnie obchodzony 9 maja, jako "Międzynarodowy Dzień Zwycięstwa" lub "Dzień Zwycięstwa", choć jego urzędowa nazwa brzmiała: "Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności". 24 kwietnia 2015 Sejm RP przyjął ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja, jednocześnie, oficjalnie znosząc Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone 9 maja. Faktycznie jednak, po przemianach demokratycznych, już na początku lat 90. w Polsce, podobnie jak w całej zachodniej Europie, Dzień Zwycięstwa świętowano 8 maja.

Dokument kapitulacji III Rzeszy podpisano dwukrotnie, po raz pierwszy 7 maja (1945) we francuskim Reims, w kwaterze generała Dwighta Eisenhowera. Przywódca ZSRR Józef Stalin nie uznał niemieckiej kapitulacji z 7 maja. Ze względów politycznych alianci zgodzili się, aby Niemcy podpisali akt kapitulacji jeszcze raz. Nastąpiło to dzień później w radzieckiej kwaterze głównej w Karlshorst pod Berlinem. Dokument został podpisany przez niemieckiego feldmarszałka Wilhelma Keitla. Podpisy pod aktem kapitulacji złożyli także: admirał Hans-Georg von Friedeburg i dowódca Luftwaffe generał Hans-Jürgen Stumpff. Kapitulację przyjął radziecki marszałek Georgij Żukow.

W Berlinie była wówczas godzina 22.16 czasu środkowoeuropejskiego, ale zgodnie z czasem obowiązującym w Moskwie było już po północy, czyli 9 maja, i tę datę Stalin uznał za Dzień Zwycięstwa.

Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji z 22 listopada 2004 roku ogłosiło 8 i 9 maja "Czasem Upamiętniającym i Jednoczącym Tych, Którzy Stracili Życie Podczas II Wojny Światowej" ("Time of Remembrance and Reconciliation for Those Who Lost Their Lives during the Second World War"). ONZ wezwało państwa członkowskie, organy Narodów Zjednoczonych, organizacje pozarządowe i osoby indywidualne do corocznych obchodów jednego bądź obu tych dni, aby oddać hołd tym, którzy stracili życie w czasie wojny. Informacyjna Agencja Radiowa/IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Zobacz także

2024-06-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 6 czerwca » więcej 2024-06-05, godz. 13:00 20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan 20 lat temu - 5 czerwca 2004 roku - zmarł Ronald Reagan, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych, uważany za jednego z największych amerykańskich przywódców… » więcej 2024-06-05, godz. 12:00 80. rocznica D-Day: francuscy uczniowie przypomnieli historię polskiego bohatera We Francji rozpoczynają się obchody 80. rocznicy lądowania aliantów w Normandii. Z tej okazji francuscy uczniowie przypomnieli historię polskiego bohatera… » więcej 2024-06-05, godz. 11:00 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny… » więcej 2024-06-05, godz. 09:00 80 lat temu zmarł Józef Beck, polityk i dyplomata 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie… » więcej 2024-06-05, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 5 czerwca » więcej 2024-06-04, godz. 15:00 „Najmłodszy miał roczek” – 19. odcinek cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” Film „Najmłodszy miał roczek” przedstawia historię rodzin chłopskich: Kowalskich, Obuchiewiczów, Skoczylasów oraz dwóch rodzin Kosiorów z Ciepielowa… » więcej 2024-06-04, godz. 13:00 Tomasz Kozłowski z IPN o wyborach z 4 czerwca 1989 roku Mija 35. rocznica częściowo wolnych wyborów. 4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze po II wojnie, częściowo wolne wybory do Sejmu oraz całkowicie wolne… » więcej 2024-06-04, godz. 11:00 35. rocznica czerwcowych wyborów 1989 roku 35 lat temu, 4 czerwca 1989 roku, odbyły się wybory parlamentarne (pierwsza tura) na zasadach ustalonych podczas obrad Okrągłego Stołu. Były to pierwsze… » więcej 2024-06-04, godz. 09:00 107 lat temu została powołana Armia Polska we Francji 107 lat temu, 4 czerwca 1917 roku, została powołana Armia Polska we Francji. Nazywana też od koloru mundurów - "Błękitną Armią", była najliczniejszą… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »