Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022
2022-08-15, 09:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022

[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
[Fot.Alfons Zgrzebniok.Muzeum Śląska Opolskiego]
102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” .
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkańcy Śląska trzykrotnie chwytali za broń. W okresie trzeciego powstania śląskiego wystąpili jako autentyczna polska armia powstańcza.

102 lata temu trwały intensywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu Koźla Alfons Zgrzebniok ps.”Rakoczy” . Zgrzebniok jako jeden z dowódców także I powstania śląskiego uczestniczył w pracach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na czele którego stanął Wojciech Korfanty, jeden z twórców Niepodległej Rzeczypospolitej.

Warto przypomnieć, że Zgrzebniok odgrywał również czołową rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. To właśnie on zorganizował akcję zdobycia broni oraz amunicji z kozielskich koszar, w której sam wziął udział.Walczył w przebraniu niemieckiego żołnierza. Wprowadził Niemców w błąd sugerując, że dowodzi on tajną operacją niemieckiego dowództwa.

W związku z działalnością patriotyczną, na rzecz polskiego Śląska został aresztowany. Z więzienia jednak uciekł. Już wcześniej nazywany był przez Niemców największym polskim bandytą w okręgu kozielskim.Nie przejmował się tym zbytnio i włączył się w dalszą walkę o polski Śląsk.

Znalazł się wśród delegatów, którzy powiadomili gen.Józefa Dowbor-Muśnickiego o decyzji wybuchu I powstania. Nie można zapominać, że w Zgrzebniok w dwóch pierwszych powstaniach sprawował funkcje dowódcze.

Wybuch II powstania śląskiego przyśpieszyły brutalne represje niemieckich bojówek wobec Polaków. W przeddzień wybuchu II insurekcji w Katowicach został brutalnie zamordowany polityk, działacz społeczny i lekarz Andrzej Mielęcki członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Działał on w Towarzystwie dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku i kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska.

Kiedy 17 sierpnia wybuchły rozruchy na Śląsku związane z fałszywymi informacjami o sukcesach bolszewików pod Warszawą w pobliżu gdzie mieszkał doszło do wymiany ognia między wojskami alianckimi i niemieckim.W czasie strzelaniny Mielęcki, który jako lekarz chciał udzielić pomocy poszkodowanym zginął.

Jego śmierć stała się jedną z przyczyn wybuchu II powstania śląskiego. Poza tym brak reakcji ze strony aliantów zwłaszcza Anglików i Włochów spowodował , że ludność polska i przywódcy Polskiego Komisariatu Plebiscytowego zrozumieli, że są zdani tylko na własne siły.

Tymczasem Niemcy cały czas wykorzystywali fakt zaangażowania się Polski w wojnę polsko- bolszewicką. Władze niemieckie wykorzystując udział Polaków w wojnie przygotowywały się nawet do zbrojnego wkroczenia. Nie tylko na Górny Śląsk , ale również do Wielkopolski i na Pomorze.Jednak po odparciu wojsk bolszewickich spod Warszawy władze niemieckie wycofały się z interwencji zbrojnej, ale terror wobec Polaków nie ustał.

Kiedy w lipcu i sierpniu 1920 roku przybrał największe rozmiary Polacy ponownie chwycili za broń.W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie.Zaraz po wezwaniu Wojciecha Korfantego rozpoczął się strajk generalny.Już w pierwszych godzinach walk powstańcy zniszczyli na całym terenie sieci łączności.Sparaliżowało to działania niemieckie i przedwczesne wkroczenie wojsk okupacyjnych.

Głównym celem powstania było wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej strażą obywatelską , a następnie nowo utworzoną policją plebiscytową i to się powstańcom udało wywalczyć.

Zobacz także

2022-08-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.08.2022 Dzisiaj mija dokładnie 100 lat, kiedy w Berlinie doszło do zjazdu przedstawicieli głównych organizacji skupiających polską społeczność w Niemczech. Tego… » więcej 2022-08-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022 Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku. » więcej 2022-08-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.08.2022 Początek XX wieku przyniósł Górnemu Śląskowi grupę nowych działaczy walczących o polskość tych ziem.Jednym z takich śląskich działaczy był Wawrzyniec… » więcej 2022-08-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022 Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka –… » więcej 2022-07-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.07.2022 Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku występowało duże zróżnicowanie postaw wśród księży. Wrocławscy studenci teologii pochodzący z Górnego Śląska… » więcej 2022-07-23, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.07.2022 Na Śląsku niezastąpioną rolę odgrywały prawie zawsze biblioteki i czytelnie. W XIX wieku stały się cennym uzupełnieniem działających tam polskich organizacji… » więcej 2022-07-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.07.2022 Dokładnie 100 lat temu odbyła się symboliczna uroczystość przekazania części ziem Górnego Śląska do Polski. W. tym dniu w Katowicach został podpisany… » więcej 2022-07-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.07.2022 Kiedy europejska Wiosna Ludów dotarła na Śląsk wydarzenia miały już nie tylko wymiar społeczny, ale stały się też kolejnym etapem walki o charakterze… » więcej 2022-07-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.07.2022 Mija właśnie 81 lat od czasu, kiedy 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarty został w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Wcześniej Konsulat Generalny… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »