Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022
2022-06-18, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022

[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
[Fot. Józef Piłsudski na katowickim rynku podczas uroczystości 27.08.1922.Źródło:muzeumslaskie.pl]
Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez 15 lat. Nakładała ona na Rzeczpospolitą obowiązek pełnego poszanowania praw mniejszości na polskim obszarze Śląska.
Na Śląsku mniejszość miała też możliwość odwoływania się bezpośrednio do arbitrażu Ligi Narodów. Fakt ten został odebrany jako dowód ograniczonego zaufania aliantów do władz Polski. Oficjalne przejęcie przez Polskę terenów Górnego Śląska przyznanych przez mocarstwa zachodnie w czasie konferencji paryskiej zakończyło się w lipcu 1922 roku. Fakt wejścia części Górnego Śląska do Polski dokumentował akt przyłączenia podpisany w Katowicach .

Niewątpliwie przełom stanowiło wydanie przez przewodniczącego Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, gen. Henri Le Ronda specjalnego zarządzenia. Na jego mocy paramilitarna formacja, w skład której wchodzili przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej miała zostać rozwiązana. Wzdłuż Odry miała powstać neutralna strefa demarkacyjna.

Warto pamiętać, że na terenie włączonym do Polski mieszkało wówczas prawie 1 mln mieszkańców. Z czego jedna czwarta uważała się za Niemców. Natomiast po stronie niemieckiej pozostało ponad pół miliona osób narodowości polskiej.

Decyzją Ligi Narodów osobom nie zadowolonym z obecnych granic dano możliwość przeprowadzenia do innego kraju i z tej okazji skorzystało ok. 200 tys. Polaków i Niemców. Na Opolszczyźnie pozostało jednak 350 tys. Polaków, którzy nie chcieli wyprowadzić się ze Śląska.

Postanowienia Ligi Narodów odnośnie Śląska wytworzyły nową sytuację polityczną w Europie. I chociaż do Polski powróciła zaledwie część Górnego Śląska to powstałemu wówczas województwu, którego pierwszym wojewodą był Józef Rymer została przyznana bardzo szeroka autonomia. Przynależność do kształtującego się państwa pozwalała na rozwój różnych form polskiego życia ekonomicznego, społecznego i politycznego.

Konwencja przyjęta w Genewie zapewniała swobodę rozwoju życia narodowego, także Polakom na Opolszczyźnie, gdzie podobnie jak w Prusach Wschodnich reprezentował ich interesy i walczył o ich prawa Związek Polaków w Niemczech.

Ksiądz Bolesław Domański wybitny działacz Związku Polaków w Niemczech w jednej ze swoich patriotycznych odezw tak przestrzegał Polaków: “ Będziecie zwalczani, ale nie zwalczeni, będziecie pokonywani, ale nie pokonani, będziecie zwyciężani, ale nie zwyciężeni. Bóg nad nami i z nami. Jak się okazuje teraz, gdy za naszą wschodnią granicą toczy się brutalna wojna, a Zachód w dużej mierze przygląda się biernie rozwojowi wypadków w Europie słowa patrona Związku Polaków w Niemczech pozostają wciąż aktualne.

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »