Radio Opole » Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły
2013-03-13, 04:25 Autor: Radio Opole

Po pierwsze edukacja

19 października 1923 roku w Bytomiu powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Śląsk Opolski.

W myśl wydanego 31 grudnia 1918 roku zarządzenia pruskiego ministra spraw wewnętrznych, władze rejencji w których mieszkali Polacy były zobowiązane do tworzenia instytucji szkolnych dla polskiej mniejszości. Przepisy zapewniały funkcjonowanie trzech wariantów polskiego szkolnictwa w zależności od lokalnych potrzeb. Miały być to: szkoły powszechne średnie i wydziałowe z językiem polskim jako wykładowym, klasy z językiem polskim jako wykładowym oraz kursy językowe i religijne dla mniejszości polskiej. Zarządzenia te zostały wymuszone przez zapisy Konwencji Genewskiej, której Niemcy zobowiązały się przestrzegać.

Teoretycznie takie przepisy dawały mniejszości polskiej duże możliwości działania, ale w praktyce nie było to takie proste. Mimo, że w rejencji opolskiej wg spisu z roku 1911 70 proc. dzieci porozumiewało się wyłącznie po polsku, to aby utworzono dla nich polskojęzyczną szkołę potrzebne było skoordynowane działanie rodziców. Mianowicie musieli oni zażądać organizacji takiej szkoły, a to mogło się wiązać z różnego rodzaju represjami czy nieprzyjemnościami. Polskojęzyczna ludność Opolszczyzny poza kilkoma klasami w szkole powszechnej w dużej mierze nie posiadała wówczas żadnego wykształcenia. Potrzebni byli działacze, którzy potrafiliby zmobilizować lokalne społeczności i wyegzekwować na niemieckich władzach wykonywanie zapisów litery prawa.

W tej sytuacji funkcję organizator polskiego szkolnictwa w niemieckiej część dawnej rejencji opolskiej stało się założone 19 października 1923 roku w Bytomiu Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Śląsku Opolskim.

Towarzystwo wzięło na siebie ciężar organizacji szkół, druku podręczników, oraz organizacją kursów językowych. Organami towarzystwa w terenie były zarządy powiatowe i koła miejscowe. Wkrótce takie koła powstały m.in. w Nowej Wsi Królewskiej, w Siołkowicach Starych, w Dobrzeniu Wielkim, w Biadaczu, Grudzicach i Groszowicach. Dzięki ich działalności już w roku 1923 powstało 16 szkół do których uczęszczało 1436 uczniów, rok później szkół było już 25, a w roku 1925 działały już 53 szkoły.

Stopniowo liczba szkół i dzieci zaczęły spadać: w roku 1930 funkcjonowało już tylko 28 szkół, do których chodziło 351 polskich dzieci, a w roku 1936 było już tylko 6 szkół z 49 uczniami. Spadek ten był wynikiem stosowania przez niemieckie władze różnych form nacisku na rodziców, aby posyłali oni swoje dzieci do niemieckich szkół.

Polskie szkoły mniejszościowe na Śląsku Opolskim zostały definitywnie zamknięte przez hitlerowskie władze w dniu 1 września 1939 r.

Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły

2013-03-13, godz. 04:36 Sekularyzacja - rewolucja ponapoleońska 30 października 1810 r. król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał znamienny dokument znany jako edykt sekularyzacyjny. Na jego mocy państwo pruskie przejęło znajdujące… » więcej 2013-03-13, godz. 04:34 Prymas więziony w Prudniku Wczoraj 28 października minęła 56 rocznica powrotu do Warszawy z internowania sługi bożego księdza prymasa Stefana Wyszyńskiego. Prymas Tysiąclecia więziony… » więcej 2013-03-13, godz. 04:33 Ksiądz Dzierżon - towar eksportowy 26 października 1906 roku w Łowkowicach zmarł ksiądz Jan Dzierżon. Duchowny, uczony, twórca nowoczesnego pszczelarstwa i światowej sławy autorytet w tej… » więcej 2013-03-13, godz. 04:31 Korfanty żąda praw w Reichstagu 25 października 1918 roku wielkie poruszenie w Reichstagu wywołało wystąpienie polskiego posła Wojciecha Korfantego. Korfanty stanowczo zażądał przyłączenia… » więcej 2013-03-13, godz. 04:30 Koniec wojny XXX-letniej 24 października 1648 roku zakończyła się wojna XXX-letnia. W toku 30-letnich działań wojennych, które w dużej mierze toczyły się na Śląsku, zginęła… » więcej 2013-03-13, godz. 04:28 Św. Jan Kapistran w Opolu Dziś 23 października Kościół Katolicki obchodzi pamiątkę świętego Jana Kapistrana - franciszkanina, twórcy zakonu Bernardynów. Ten słynny włoski kaznodzieja… » więcej 2013-03-13, godz. 04:26 Polski Klub Narodowy 1848 22 października 1848 roku w Bytomiu powstał polski klub narodowy. Klub zrzeszał robotników i chłopów narodowości polskiej. » więcej 2013-03-13, godz. 04:23 Śląsk wraca do Polski - w 1047 roku 965 lat temu - w roku 1047 polski władca Kazimierz Odnowiciel ponownie przyłączył Śląsk do Polski. Za pierwszym razem prawdopodobnie przyłączony został… » więcej 2013-03-13, godz. 04:21 Hrabina Cosel panią Koźla? 17 października 1680 r. urodziła się Anna Konstancja von Brockdorf, hrabina Cosel - piękna i ponoć mądra kochanka króla Polski i elektora saskiego Augusta… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »