W Rzeczpospolitej na rozkaz rosyjskiego ambasadora zamykano patriotycznie nastawione tytuły prasowe, zmuszono do wyjazdu z Polski zachodnich dyplomatów na czele z ambasadorem Francji. Represje i grabieże zaowocowały zapaścią ekonomiczną, upadło siedem największych polskich banków.

Na dodatek rosyjska ambasada już niemal jawnie rozbudowywała w Polsce swoją i tak już wszędobylską agenturę. Do rosyjskiego aresztu można było trafić za antyrosyjski żart rzucony na targowisku czy w zakładzie szewskim. W tych warunkach wśród resztek polskiej armii zawiązał się narodowowyzwoleńczy spisek, którego efektem był wybuch 24 marca 1794 roku powstania, które przeszło do historii pod nazwą Insurekcja Kościuszkowska. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa insurectio oznaczającego bunt oraz od nazwiska przywódcy powstania Tadeusza Kościuszki, który przyjął tytuł naczelnika.

Po pierwszych odniesionych przez powstańców sukcesach, takich jak stoczona 4 kwietnia 1794 roku bitwa pod Racławicami, do powstania dołączyły kolejne miasta i regiony. Rozpoczęła się wojna zakończona kapitulacją w dniu 16 listopada 1794 roku pod Radoszycami. Karą za kolejną próbę wybicia się na niepodległość był trzeci ostateczny rozbiór Polski, który przeprowadzono w grudniu 1795 roku. Państwo polskie przestało istnieć.

Pytanie na dziś: Jak nazywało się powstanie na którego czele stał Tadeusz Kościuszko?