Radio Opole » Audycja archiwalna Tak było naprawdę » Lokalne kalendarium historyczne

Lokalne kalendarium historyczne

2013-03-13, 04:26 Autor: Radio Opole

Polski Klub Narodowy 1848

22 października 1848 roku w Bytomiu powstał polski klub narodowy. Klub zrzeszał robotników i chłopów narodowości polskiej.

W połowie XVIII wieku diametralnie zmieniła się sytuacja ludności polskiej na Śląsku. W efekcie wojen śląskich większa część regionu znalazła się w granicach Królestwa Prus, w którym panowały zupełnie inne zasady niż w cesarstwie Habsburgów. Dotychczas w ramach cesarstwa austriackiego Śląsk funkcjonował jako ciesząca się swego rodzaju autonomią część królestwa czeskiego. W wielonarodowym państwie Habsburgów nikomu nie przeszkadzało, że większa część mieszkańców Śląska to Polacy. Król Prus miał na ten temat inne zdanie. Fryderyk Wielki hołdował idei państwa narodowego.

Aby dostosować rzeczywistość do królewskich koncepcji rozpoczęto planową politykę germanizacyjną Śląska. Narzędziami polityki narodowościowych stały się instytucje publiczne, takie jak szkoły, urzędy i kościoły. Język niemiecki stał się jedynym językiem urzędowym. Ponadto wydano nakaz zatrudniania w szkołach nauczycieli posługujących się wyłącznie językiem niemieckim. W roku 1764 zabroniono udzielać ślubów osobom nie znającym języka niemieckiego, a także zatrudniania ich do służby dworskiej. Rozpoczęto także germanizację etniczną, której narzędziem stała się tzw. kolonizacja fryderycjańska. Była to planowa akcja sprowadzania osadników z rdzennych Niemiec. Do roku 1810 sprowadzono na Śląsk ponad 110 tys. Niemców, co było liczbą na owe czasy zawrotną.

W reakcji na francuską inwazję w roku 1807 Dolny Śląsk stał się ośrodkiem antynapoleońskiego ruchu pruskich nacjonalistów. Na ich żądanie zakazano w Prusach kultywowania polskich tradycji ludowych i religijnych. Zwalczano także polskie nabożeństwa. Efekty tych działań zbadał w roku 1849 niemiecki uczony Paul Weber, który stwierdził, że w ciągu ostatnich 20 lat na Górnym Śląsku ludność polskojęzyczna została zmniejszona z 61,1 do 58,6 proc.

Tymczasem w roku 1848 przez Europę przetoczyła się rewolucyjna fala znana pod nazwą Wiosny Ludów. Na Śląsku przybrała ona znamiona polskiej reakcji na germanizację. Odnotowano liczne wystąpienia polskich chłopów, m.in. z Wrocławia i Bytomia, a także z okolic Jawora, Brzegu, Bolkowa i Opola. Wszędzie tam miały miejsce wystąpienia przeciwko niemieckim właścicielom ziemskim, którzy nie zastosowali się dotąd do dekretu znoszącego pańszczyznę.

Po wyborach w maju 1848 roku w berlińskim Zgromadzeniu Narodowym zasiadło 13 polskich posłów z Górnego Śląska, którym przewodził ksiądz Józef Szafranek proboszcz z Bytomia. W imieniu polskich gmin złożył on w pruskim parlamencie memoriał zawierający szereg postulatów. Domagał się m.in. spolszczenia szkół i zrównania języka polskiego z niemieckim w sądach i urzędach. Memoriał pozostał bez odpowiedzi.

Na fali wzmożenia polskich ruchów na Śląsku 22 października 1848 roku w Bytomiu powstał Klub Narodowy zrzeszający polskich górników i chłopów. Była to pierwsza polska organizacja na Górnym Śląsku.

Zobacz także

2013-03-13, godz. 03:41, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Opolszczyzna dla Prus We wrześniu 1745 r. wojska pruskie w toku drugiej wojny śląskiej ostatecznie zdobyły Opolszczyznę. » więcej 2012-12-06, godz. 17:12, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Otyły ale szybki Kto nie chciałby zostać królem? Każdy by chciał, a już szczególnie ten, kto należy do panującej dynastii i obraca się stosunkowo blisko tronu. W tej sytuacji w połowie XIII stulecia była większość książąt z dynastii Piastów… » więcej 2012-09-18, godz. 11:50, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Chrześniak kontra chrzestny 21 września 1382 roku zmarł Bolesław III strzelecki. Nad jego małoletnimi synami objął opiekę stryj Władysław II Opolczyk. To kolejny krok w budowie mogącego odgrywać rolę w polityce międzynarodowej opolskiego państwa. » więcej 2012-09-18, godz. 11:47, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Prawdziwa historia Frankensteina 20 września 1606 roku w nazywających się wówczas Frankenstein Ząbkowicach Śląskich spalono na stosie skazanych w tzw. aferze grabarzy. Oto prawdziwa historia Frankensteina. » więcej 2012-09-18, godz. 11:43, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Rodzina literatów 19 września 1917 r. zmarł Jan Ligoń, syn Juliusza Ligonia i ojciec Stanisława Ligonia. Wszyscy trzej byli polskimi działaczami narodowymi » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »