"Trzech to już tłum" - wystawa pod takim tytułem została otwarta w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu. Zgromadzone prace pochodzą z różnych okresów twórczości Zygmunta Moryty, który pozostawał aktywny na polu sztuki od końca lat 70. XX wieku, aż do swojej śmierci w 2021 r. Tytuł ekspozycji "Trzech to już tłum" ma swoje źródło w cyklu grafik tworzonym przez artystę w latach 1979 – 1983 (oraz pochodne wariacje na ten temat w późniejszych latach). Stanowi komentarz do wszystkich introwertycznych cech postaci z prac Moryty, niezależnie od medium, którym się posługiwał.
Zygmunt Moryto urodził się w 1954 roku w Kluczborku, zmarł w 2021 roku w Opolu. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Uzyskał dyplom wyróżniony medalem ASP w pracowni miedziorytu prof. Mieczysława Wejmana oraz dyplom w pracowni malarstwa prof. Jana Świderskiego. Po studiach zamieszkał w Opolu, gdzie tworzył aż do śmierci.
Wystawa przedstawia sztukę oraz biografię artysty owianego legendą. Opolanie wspominają Morytę jako twórcę bardzo autentycznego, przyjmującego postawę "outsidera”. Funkcjonował on w swoim domu - pracowni, prywatnej świątyni, w której ukrył przed światem zbiór doświadczeń wrażliwego obserwatora rzeczywistości. Jego mieszkanie to również galeria ze zmienną ekspozycją, rozrastającą się przez lata, którą tylko niewielu mogło zobaczyć w całości. Odbiorcom z zewnątrz dawkował swoją sztukę nieregularnie, obdarowując bliskich lub realizując nieliczne ekspozycje - głównie w Opolu. Kuratorki wystawy przeniosły zbiór prac z dawnej pracowni artysty do Galerii Sztuki Współczesnej, uzupełniając go o artefakty wypożyczone z lokalnych muzeów.
W opowieści o twórczości Zygmunta Moryty współistnieją dwa przenikające się wątki – malarstwa i grafiki warsztatowej. Pierwszą z dziedzin traktował jako szkice do drugiej, innym razem podkreślał, że tylko wtedy, gdy maluje, czuje się szczęśliwy. Ekspozycja w GSW ukazuje tę niezwykłą symbiozę.
W ramach wystawy prezentowany jest film pt. "Trzech to już tłum. P.S. Pies" autorstwa Andrzeja Levego Lewczaka. Fragmenty filmu zostały wplecione w ekspozycję główną. Film - w premierowej odsłonie - przedstawia postawę artystyczną i życiową artysty; dokonane wybory i ich konsekwencje.
Wystawę będzie można oglądać do 16 kwietnia 2023 roku. Radio Opole objęło ekspozycję patronatem medialnym.